Ustavna povelja Srbije i Crne Gore

Srbija i Crna Gora je ime nove državne zajednice zasnovane na ravnopravnosti dve države-članice, države Crne Gore i države Srbije, koja uključuje autonomne pokrajine Vojvodinu i Kosovo i Metohiju, trenutno pod međunarodnom administracijom u skladu s Rezolucijom 1244 Saveta bezbednosti UN, i jedan je subjekt međunarodnog prava. Prema tekstu Ustavne povelje, granica Srbije i Crne Gore je nepovrediva, a granica među njima je nepromenjiva, osim uz obostranu saglasnost. Državljanin države-članice je i ujedno i državljanin Srbije i Crne Gore, a državljanin nove državne zajednice iz jedne države-članice ima ista prava i u drugoj državi-članici, osim izbornog prava. Srbija i Crna Gora imaju zajedničkog predsednika, Skupštinu, Savet ministara, Vojsku i Sud. Prema Povelji, nova državna zajednica nema glavni grad, već administrativni centar koji je u Beogradu, kao i sedište skupštine i Saveta ministara, dok je sedište Suda u Podgorici.

Skupština je jednodomna i čini je 126 poslanika, 91 iz Srbije i 35 iz Crne Gore, mandat im je 4 godine, a biraju se iz svake države-članice u skladu sa evropskim i demokratskim standardima i na osnovu zakona država-članica. Tokom prve 2 godine po usvajanju Ustavne povelje poslanici bivaju birani posredno, srazmerno zastupljenosti u Skupštinama Srbije i Crne Gore. Na prvim izborima poslanici se biraju iz sastava Skupštine Srbije, Skupštine Crne Gore i Savezne skupštine, a ako u državi-članici u tom periodu budu održani parlamentarni izbori, sastav njene delegacije biće usaglašen srazmerno izbornim rezultatima. Skupstina zajedničke države iz reda svojih poslanika bira predsednika i potpredsednika Skupštine, koji ne mogu biti iz iste države-članice, ali ni predsednik Skupštine i predsednik Srbije i Crne Gore ne mogu u isto vreme biti iz iste države-članice. Mandat predsednika Srbije i Crne Gore traje 4 godine, a Skupština odluke donosi većinom glasova od ukupnog broja poslanika, s tim da za odluku glasa i većina od ukupnog broja poslanika iz svake države-članice.

U predstavništvima Srbije i Crne Gore u međunarodnim organizacijama države-članice su predstavljene na paritetnoj osnovi putem rotacije. Imovina SRJ u inostranstvu je imovina Srbije i Crne Gore, dok imovina država-članica ostaje njihova imovina. Vojska Srbije i Crne Gore je pod demokratskom i civilnom kontrolom, a nadležnost vojnih pravosudnih organa se prenosi na redovne, u skladu sa zakonom. Vrhovni komandant je Vrhovni savet odbrane koji odlučuje o njenoj upotrebi, a odluke donosi konsenzusom. Regruti vojni rok služe na teritoriji države-članice, s mogućnoscu služenja na teritoriji druge države-članice, prema svojoj slobodnoj volji. Sud Srbije i Crne Gore čini jednak broj sudija iz obe države-članice, a sudije bira Skupština državne zajednice na 6 godina.

Po isteku 3 godine, države-članice imaju pravo da pokrenu postupak za promenu državnog statusa, odnosno istupanje iz državne zajednice, s tim što se odluka o tome donosi posle referenduma. Država-članica koja to pravi iskoristi ne nasleđuje međunarodnopravni subjektivitet, a u slučaju da Crna Gora istupi iz državne zajednice međunarodni dokumenti koji se odnose na SRJ, posebno Rezolucija 1244 Saveta bezbenosti UN, odnosili bi se u celosti i važili za Srbiju kao sledbenika. U slučaju da se obe države-članice u referendumskom postupku izjasne za promenu državnog statusa, odnosno nezavisnost, u postupku sukcesije regulisu se sva sporna pitanja, kao u slučaju bivše Jugoslavije.