EU: Može novac, članstvo ne

Ipak ključna poruka skupa je da će se jačati ekonomsko partnerstvo, uz reforme vladavine prava i jačanja demokratije, ali države Istočnog partnerstva ne mogu računati i na prijem u EU.

To su naglasili i neki od lidera Unije na danas okončanom zasedanju, a nemačka kancelarka Angela Merkel je objasnila da "Istočno partnerstvo nije oruđe za širenje EU, već za približavanje Uniji", iako se Poljska i baltičke članice EU zalažu da se perspektiva prijema u EU otvori i Ukrajini, Moldaviji i Gruziji.

Istaknuto je da će, posle Moldavije, Ukrajina i Gruzija moći da računaju na liberalizaciju viznog režima EU, mada su neke članice EU prema tome veoma uzdržane jer strahuju od masovnog priliva migranata, naročito iz Ukrajine.

U završnom saopštenju sa susreta na vrhu EU i Azerbejdžana, Belorusije, Gruzije, Jermenije, Moldavije i Ukrajine, objavljenom u Rigi i Briselu, zaobiđeno je pominjanje odnosa s Rusijom, jer su Belorusija i Jermenija bile izričito protiv toga.

Ali, naglašeno je "suvereno pravo svakog partnera da se slobodno opredeli" i podvučeno je da su "akti protiv Ukrajine i događaji u Gruziji ; pokazali da se na evropskom kontinentu u 21. veku ne može smatrati da su osigurana temeljna načela teritorijalnog integriteta u okviru međunarodno priznatih granica".

U dokumentu se kaze da "EU podržava teritorijalni integritet, nezavisnost i suverenitet svih svojih partnera" i dodaje da su "učesnici samita snažno podržali napore za smanjivanje zategnutosti i političko rešenje za nezavisnost, suverenitet i teritorijalni integritet Ukrajine".

Vođe EU i šest država Istočnog partnerstva su "ponovo istakli interes za jačanje energetske bezbednosti, održivosti i konkurentnosti, kao i za jačanje i obezbeđivanje snabdevanja iz raznih izvora".

Oni su podvukli nameru da "prodube bilateralnu i multilateralnu saradnju u oblasti energije" i "posebno ukazali na ulogu Azejbedžana i drugih zemalja, uključujući Gruziju, u izgradnju Južnog gasnog koridora i proširivanje Južnokavkaskog gasovoda, kao i Transanadolijskog gasovoda i Transjadranskog ; gasovoda”.