HR traži još 1.055 naših relikvija

Taj list podseća da je od potpisivanja Međudržavnog protokola 2012. u Zagreb vraćeno 10 ikona i duboreznih ukrasa. Miladin Lukić, predsednik srpskog dela Mešovite međudržavne srpsko-hrvatske komisije za povraćaj kulturnih dobara, kaže da će ostatak biti vraćen kada se obezbede bezbednosni uslovi.

"Povraćaj je regulisan Protokolom potpisanim 2012, u okviru kog je spisak sa podacima o 1.065 predmeta koji su tema povraćaja. Konačni spisak, pored sakralnih dela, sadrži i arhivsku građu iz manastira SPC sa teritorije Hrvatske. Reč je o predmetima koji imaju duhovnu vrednost za pravoslavne vernike sa tog područja", kaže Lukić.

U međuvremenu, posle potpisivanja Protokola, na sastanku Mešovite međudržavne srpsko-hrvatske komisije od 27. novembra 2013. vraćeno je šest ikona iz crkve Svetog velikomučenika Dimitrija u Dalju i četiri duborezna ukrasa sa ikonostasa crkve Svetog Georgija u Boboti.

Pitanje povratka kulturnog blaga pokrenuli su u Evropskom parlamentu prošle nedelje hrvatski poslanici Tonino Picula i Dubravka Šuica, uslovljavajući Srbiju zahtevom da povraćaj preostalih dragocenosti bude deo pregovaračkog paketa za ulazak naše zemlje u EU.

Kako je Picula naveo, do 1993. iz Hrvatske je "otuđeno" 22.829 muzejskih predmeta i 3.097 kulturnih dobara. Najveći deo već je vraćen do 2008, ali se Picula žalio da od tada povraćaj ide "na kašičicu".

"Vraćanje blaga sa spiska biće završeno posle restauratorskih i konzervatorskih radova u Srbiji i kad se obezbede konzervatorski i bezbedonosni uslovi u Hrvatskoj", objašnjava Lukić, i dodaje da se pomenutim Protokolom ne uređuje povraćaj drugih, nezakonito prisvojenih, odnosno ukradenih kulturnih dobara, pronađenih na području Hrvatske ili Srbije. Ona su predmet saradnje MUP-a dveju zemalja, Interpola i Europola. U prethodnoj deceniji vraćeni su predmeti iz Gradskog muzeja Vukovar, Galerije Bauer, Zbirke umetnina, uključivši i arheološki materijal sa lokaliteta Vučedol, kraj Vukovara, zbirka numizmata, sakralna građa franjevačke crkve Svetih Filipa i Jakova u Vukovaru, kao i deo predmeta iz zbirke porodice Paunović iz Vukovara. Iz Spomen-područja Jasenovac, iz Memorijalnog muzeja holokausta u Vašingtonu, u SAD, vraćen je takođe deo zbirke od 6.531 predmeta.

Lukić navodi i da je iz Likovne kolonije Petar Smajić, Ernestinovo, iz Banje Junaković, kraj Apatina vraćeno 38 skulptura i 3.833 dela iz knjižnog fonda Franjevačke knjižnice - crkve Svetih Filipa i Jakova u Vukovaru, čuvanih u franjevačkom samostanu Svetog Ivana Krstitelja u Zemunu. Iz pravoslavne crkve iz Bobote vraćeno je sedam prestonih ikona carksih dveri.

"Nacionalna i sveučilišna knjižnica iz Zagreba predala je Pakračkoj eparhiji SPC 717 svezaka stare i retke građe, sedam registara sa 717 popunjenih obrazaca i devet arheoloških predmeta. Obavljena je i primopredaja dve slike (Sveti Nikola i Sveti Prokopije) iz Kapele Paunović iz Vukovara, privatno vlasništvo porodice Paunović, rad Stevana Aleksića. Sa ikonostasa kapele Svetog arhiđakona Stefana iz Patrijaršijskog dvora u Dalju vraćene su 23 ikone, južne dveri sa ikonom Svetog arhanđela Gavrila, severne dveri sa ikonom Svetog arhanđela Mihajla, krst sa ikonom Raspeće Hristovo", nabraja Lukić.

Vraćena su i 33 dela iz manastira Svetog arhanđela Mihaila, Krka (četiri), ikonostasa iz manastira Uspenja Bogorodice, u Krupi, i dela sakralne građe iz riznice manastira (27), ikona Bogorodice sa ikonostasa pravoslavne crkve u Dalju.