20 godina od "tuzlanske kolone"

Zločin "tuzlanska kolona" je izvršen 12 dana posle sličnog napada u Dobrovoljačkoj ulici u Sarajevu, u kojem su "Zelene beretke", "Patriotska liga" i Teritorijalna odbrana BiH ubile 42 pripadnika JNA.

Danas je održan pomen žrtvama tog ratnog zločina, šetnjom Brčanskom maltom, mestom na kome se on i dogodio. Oko 200 građana je Brčanskom maltom prošetalo noseći sveće i bele ruže. Šetnja i verski obred obavljen na mestu stradanja protekli su mirno, uz pojačano policijsko obezbeđenje, javili su banjalučki mediji.

Pomen su pratile brojne novinarske ekipe iz Republike Srpske i Federacije, dok su na raskrsnicama okupljene grupe građana u tišini pratile dešavanja.

Među učesnicima pomena bili su ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Petar Đokić, predsednik Boračke organizacije Pantelija Ćurguz, preživeli učesnici zločina, porodice ubijenih i predstavnici udruženja žrtava Odbrambeno-otadžbinskog rata.

Program obeležavanja stradanja vojnika nastavlja se 15 minuta posle podneva služenjem parastosa na groblju Pučile u Bijeljini, gde će na spomen-kosturnicu biti položeno cveće, nakon čega je najavljeno obraćanje zvaničnika.

Haški tribunal je u slučaju "tuzlanska kolona", za četiri osobe dao oznaku "A", što znači da je na osnovu dostavljenih dokaza utvrđeno da postoji krivično delo ratnog zločina i dovoljno dokaza da se te osobe procesuiraju.

Međutim, Tužilaštvo BiH je decembra 2009. prekinulo istragu protiv ratnog gradonačelnika Tuzle Selima Bešlagića i drugih u slučaju "tuzlanska kolona".

Starešina MUP-a BiH Ilija Jurišić je za ratni zločin u Tuzli, prvostepenom odlukom Okružnog suda u Beogradu, septembra 2009. osuđen na 12 godina zatvora, a 2010. je tu odluku poništio Apelacioni sud, pa je u toku novo suđenje u Specijalnom sudu u Beogradu.

Jurišić je prvostepenom presudom u Okružnom sudu bio proglašen krivim zbog upotrebe nedozvoljenih sredstava borbe. On se tereti da je kao starešina MUP-a i dežurni Operativnog štaba Javne bezbednosti Tuzla, po naredbi nadređenog oficira, bošnjačko-hrvatskim jedinicama naredio napad na kolonu JNA koja se mirno povlačila iz tog grada.

Ponovljeno suđenje Jurišiću počelo je u Specijalnom sudu u Beogradu, jula 2011. godine.

Najveći broj pripadnika JNA ubijenih u Tuzli, na predelu koji nosi ime Brčanska malta, sahranjen je na groblju Pučile u tom gradu. Tada je, prema prvostepenoj odluci Veća za ratne zločine Okružnog suda u Beogradu, u procesu protiv Jurišića, ubijeno najmanje 50 pripadnika JNA, uništena su vidno obeležena sanitetska vozila, a više desetina ljudi je ranjeno, najmanje 44 osobe.

Mediji u Republici Srpskoj navodili su da je, prema podacima koje su prikupile vlasti RS, utvrđeno da je u napadu na kolonu JNA na Brčanskoj malti ubijeno 59 vojnika i oko 150 je ranjeno ili zarobljeno. Prema podacima pojedinih medija i drugih izvora iz Federacije BiH, "bilans bitke je 160 poginulih i 200 ranjenih vojnika JNA".