Dan kad su srpski seljaci spasili američke pilote: Obeležava se 78. godišnjica Operacije Halijard FOTO

U njoj su meštani sela Pranjani spasavali savezničkle pilote i pružili im topao dom i hranu onda kad je to bilo najpotrebnije, prenosi agencija RINA.

Na memorijalnom centru na Galovića Polju u Pranjanima danas je obeležena 77. godišnjica misije koja je dokaz velikog prijateljstva dva velika naroda.

Obeležavanjem godišnjece misije "Halijard"na Galovića polju, položeni su venci žrtvama izgubljenim u Drugom svetskom ratu uz emitovanje himni SAD i Srbije, u prisustvo pripadnika VS i ministarke kultre i informisanja, Maje Gojković.

"Hoćemo da od ovog mesta napravimo kompleks sa kojim će istorija biti ponosna. Poslednjih nekoliko godina uložena su velika sredstva u Pranjanski kraj i time oživelo nekoliko hiljada domaćinstva, zahvaljujući državi Srbiji i predsedniku Aleksandru Vučiću, i samo ono što je najznačajnije što se desilo ovoj kraju je poveživanje ove varošice sa autoputem "Miloš Veliki", magistralom u dužini od 25 kilometara je san bio za sve meštane u poslednjih pedeset godina. Galovića polje je sređeno, napravljen je gorski aerodorom i memorijalni centar i nećemo stati na ovome i ono što nas najviše raduje što će ovo mesto i misija "Halijard", biti snimnjen film koji će predstaviti , naše pretke i heroje ovog kraja koji su pomogli u spašavanju američkih pilota", kazao je Dejan Kovačević, predsednik opštine Gornji Milanovac.

Foto: RINA

Postoje mnoge slične priče o herojstvu u Drugom svetkom ratu, i kada pričamo o hrabrosti često se ograničavamo na one koji nose uniformu, ali ovo je drugačija vrsta hrabrosti, koja govori o seljacima, zapravo običnim Srbima koji danas ovde žive.

Kada su obaveštajci saznali da posade vazduhoplova se kriju u Srbiji, kancelarija za strateške poslove OSS-a napravila je plan da izvuče svoje ljude iz okupiranje srpske države. Dok je narod Srbije skrivao oborene avijatičare, deleći ono malo hrane što su imali i zbrinjavajući njihove povrede, OSS je krenuo na posao.

Do početka avgusta 1944. godine uz pomoć lokalnog stanovništva započela je čišćenje terena i pravljenje tajne piste koja bi savezničkim posadama omogućila izvlačenje i povrat svojim kućama.

Kako bi obeležili 78. godišnjicu Operacije "Halijard", tokom koje je, uz pomoć i požrtvovanje srpskog naroda izvedena najveća evakuacija ove vrste do današnjih dana, kada je evakuisano 500 američkih i savezničkih avijatičara, 67. Eskadrila za Specijalne Operacije bazirana u bazi Mildenhol u Velikoj Britaniji izvršiće komemorativni prelet sa jednim avionom Herkules u verziji MC-130J Commando II. Avion će preleteti centralnu svečanost iznad aerodroma Pranjani koji je otvoren pre dve godine, saopštili su iz američke ambasade za "Tango Six”.

Operacija "Halijard" počela je u martu 1944. godine, kada je komandant JVUO general Dragoljub Mihailović naredio izgradnju piste sa koje je obavljana vazdušna evakuacija savezničkih pilota i u čijoj su izgradnji učestvovali meštani Pranjana i okolnih sela.

Sa improvizovanih pista u Srbiji i Bosni i Hercegovini evakuisano je 500 savezničkih avijatičara, od čega 417 Amerikanaca. U periodu od avgusta 1944, do februara 1945. godine avijatičari su prevoženi u američke baze u Italiji.