Vladičanski dvor iz 18. veka: Francuski park okružen baroknom ogradom

Dvor je izgrađen 1762. godine u vreme vladike Jovana Georgijevića. Vladika je dozvolu za gradnju dobio od carice Marije Terezije, a predviđeno je da to bude rezidencija banatskih episkopa, što je i danas.

Dvor je morao da bude obnavljan nekoliko puta, a poslednji put se to dogodilo 1904. godine. Tada mu je pročelje prerađeno u bogatijem neorenesansnom i neobaroknom stilu.

View this post on Instagram

A post shared by iva (@iva.milosevic5) on Aug 24, 2019 at 10:39am PDT

Izuzetnu vrednost dvora čini kapela, posvećena Svetim arhanđelima Mihailu i Gavrilu, iz 18. veka, sa izvanrednim baroknim ikonostasom. Netipičan, rađen od tvrdog materijala, a oslikao ga je Vrščanin, slikar Nikola Nešković.

Zanimljiv i redak deo ikonostasa gde je iznad levih i desnih vrata oslikan rodoslov Gospoda Isusa Hrista, kroz Stari zavet, po Jevanđelju. Od Avrama do cara Davida 14 kolena, od cara Davida do Vavilona 14 kolena i od Vavilona do Isusa Hrista 14 kolena.

U kapeli je neverovatna i ikona Presvete Majke Bogorodice, zvana Vinčanska ili Bezdinska, po imenima manastira u kojima je boravila.

Kapela je autentična, sa nekoliko manjih intervencija nastalih uglavnom zbog vlage koja se skupljala u donjem delu ikonostasa, jedino su carske dveri replika originala koji je konzerviran. U kapeli je izložena i kanonska ikona Svetog Teodora Vršačkog, kao i platno "Nebeski Jerusalim", rad nepoznatog slikara, u duhu levantinskog baroka.

View this post on Instagram

VLADIÈANSKI DVOR, VRŠAC . #vojvodina #vojvoðanski #vladicanskidvor #vrsac #kulturniturizam #kultura #visitvojvodina #visitserbia

A post shared by Vojvodina Travel (@vojvodina.travel) on Sep 16, 2019 at 3:31am PDT

U dvorskoj riznici nalaze se 292 ikone koje potiču iz 18. i 19. veka. Tu vrednu zbirku kataloški su obradili Zavod za zaštitu spomenika kulture i Matica srpska iz Novog Sada.

Čitava vladičanska rezidencija takođe je svojevrsna izložba retkih i vrednih umetničkih dela iz 18. i 19. veka. Prvi portret vršačkih episkopa nastao je 1763. godine u baroknom stilu. Izveo ga je bečki slikar Johan Mihel Vagner. Na njemu je u prirodnoj veličini prikazan episkop Jovan Georgijević (Đorđević).

Vršački i banatski episkopi imali su svoje pridvorne slikare, a mnogi od njih često su bili dragoceni savetnici i prijatelji. Ta saradnja umetnika i episkopa pretvorila je Vladičanski dvor u svojevrstan muzej, čije blago, poput kabineta episkopa, galerije portreta banatskih episkopa, ikona na platnu, dela Uroša Predića, dvorskg nameštaja i blioteka od nekoliko hiljada knjiga, dostupno i široj javnosti.