Odumiranje jezika

Prema prognozama lingvista, od oko 6.000 jezika, do kraja 21. veka odumreće više od polovine, čak i do dve trećine, rekao je Bugarski, povodom 21. februara - Međunarodnog dana maternjeg jezika.

Taj dan se od 2000. godine obeležava kao svetski dan zaštite i očuvanja maternjih jezika, a datum je ustanovila Organizacija UN za obrazovanje, nauku i kulturu (Unesko).

Bugarski je podsetio na nesrećnu okolnost da najveći broj jezika pripada malim zajednicama, koje nisu civilizovane sa stanovišta zapadnih standarda, nemaju institucije i imaju mali broj govornika.

Upravo ti jezici, sa malim brojem govornika od nekoliko stotina ili desetina, najviše su ugroženi. Uglavnom su to jezici u Australiji, Istočnoj Aziji, Južnoj Americi, takozvani egzotični jezici, rekao je on, podsetivši da i u našem okruženju ima jezika koji tavore.

To su, na primer, dva romanska jezika u Istri, istroromanski i istrorumunski, dva srodna dijalekta nekadašnjeg romanskog ili romanizovanog stanovništva Istre i jadranske obale koji su, kako kaže, praktično na umoru.

Bugarski je podsetio da se jezici gase umiranjem poslednjih ljudi koji govore neki jezik, fizičkim nestankom govornika, kao i prelaskom govorne zajednice na drugi, prestižni jezik sredine. To je slučaj sa imigrantskim grupama, ili sa indijanskim plemenima u Americi ili australijanskim Aboridžinima.

Osnovno za preživljavanje jezika jeste da se prenose sa kolena na koleno, da se prenose deci, kao i da imaju institucionalnu podršku, svoje pismo, negovanje jezika u školama, medije, rekao je Bugarski, podsetivši da se u nauci koristi termin "moribundni jezici", za jezike na samrti, koji se više ne prenose i ne mogu se spasiti.

Bugarski, naš poznati lingvista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, smatra da srpskom jeziku ne preti opasnost od odumiranja.

U svetu ima oko 12 miliona ljudi koji govore srpski, uključujući naravno i Srbiju, naš jezik je standardizovan, sa gramatikom, rečnicima, institucionalnom podrškom, rekao je on, ističući da je drugo pitanje da li se dovoljno vodi briga o jezičkoj kulturi onih koji govore srpski jezik.

Pored Svetskog dana maternjeg jezika, od 2001. godine Savet Evrope je ustanovio i Evropski dan jezika, koji se obeležava 26. septembra.