O seksualnosti tek u sedmom razredu

Uporedna analiza nastavnih sadržaja biologije u Srbiji i Nemačkoj pokazuje razlike ne samo u obimu, detaljnosti i rasporedu programa već i u načinu na koji je učenicima predstavljeno gradivo iz tog predmeta, kaže za "Danas" Mirjana Hrvaćanin, profesorka biologije i hemije, koja se u svom diplomskom radu bavila ovom temom.

Analizirajući udžbenike biologije Zavoda za udžbenike i knjige koje se koriste u nastavi u nemačkoj pokrajini Nordrajn Vestfalen, Hrvaćanin je potvrdila nalaze međunarodnog PISA istraživanja - da su znanja koja stiču naši đaci uglavnom teorijska i da, prema načinu na koji se učenicima prezentuje gradivo, ono što nauče u školi, uglavnom ne umeju da primene u svakodnevnom životu.

Kao jednu od ključnih razlika u ova dva obrazovna sistema, Hrvaćanin navodi to što se u Srbiji sadržaji iz biologije izlažu linijski, odnosno "nižu" jedan za drugim, pa se gradivo obrađeno u jednom razredu, ne ponavlja u sledećim. Naši đaci u petom razredu uče botaniku, u šestom zoologiju, u sedmom ekologiju, a u osmom kroz oblast antropologije i anatomije upoznaju svoje telo. U nemačkim školama, međutim, u jednom razredu se obrađuju sve pomenute oblasti, ali su one po obimu i po tome koliko se detaljno izučavaju prilagođene uzrastu učenika. U svakom narednom razredu se isti sadržaji proširuju i produbljuju i tako ponavlja ono što je naučeno u prethodnom razredu.

Izučavanje ove nauke, za koju Hrvaćanin kaže da je "svuda oko nas" i "da pruža neverovatnu kreativnost u radu sa decom", učenici u obe zemlje počinju u petom razredu uopštenom pričom čime se bavi biologija, koje se metode koriste i ćelijom, kao osnovnom jedinicom građe i funkcije svih živih bića. Đaci u Srbiji potom uče o građi i procesima biljaka, raznovrsnosti biljnog sveta, algama, gljivama, lišajevima i biodiverzitetu, dok se u nemačkim školama bave temama kao što su lična higijena, zašto je važno pravilno sedeti i baviti se sportom, zdrava ishrana, šta donosi pubertet.

Hrvaćanin kaže da se gradivo u našim školama izlaže od opšteg ka pojedinačnom, dok u Nemačkoj polaze od poznatog i pojedinačnog ka opštem. Tako se, na primer, đaci u Srbiji sa sisarima upoznaju izučavajući najpre njihove karakteristike, a zatim sledi u nekoliko rečenica opis grupa sisara.

U Nemačkoj deca polaze od životinja iz svog okruženja i na tim primerima uočavaju opšte karakteristike i međusobne razlike sisara. U nemačkim udžbenicima se nalaze lekcije o kućnim ljubimcima, o vrstama pasa, koji psi su pogodni da se drže u stanu, a koji u dvorištu, koje životinje mogu da budu nastanjene u zoološkom vrtu.