James Bond je bio ornitolog!

Ian Fleming, 'otac' Džejmsa Bonda, bio je jedno vreme dopisnik Rojtersa iz Moskve (1929-1933), da bi tokom Drugog svetskog rata bio asistent direktora britanske pomorske obaveštajne službe. Poznavanje istočnog bloka, rada obaveštajnih službi i novinarski zanat bili su osnova za stvaranje najpoznatijeg špijuna svih vremena.

Ipak, ako vas ko upita da li znate ko je najpoznatiji ornitolog svih vremena, sve su šanse da ćete ga pogledati kao da je pao s Marsa. A ne samo da znate odgovor, već ste o njemu videli bar pet (ili i svih 20) filmova! Slutite već: Džejms Bond je posmatrao ptice. Posle Drugog svetskog rata, kada je Fleming pisao Kazino Rojal, živeo je na Jamajci, u vili «Golden eye». I sam strastveni ptičar, za nekim običnim i neupadljivim imenom za budućeg agenta 007 tragao je u svojoj biblioteci. Šaka mu je pao priručnik za određivanje vrsta ptica Karipskog mora «A Field Guide to the Birds of the West Indies» koji je čuveni stručnjak Džejms Bond objavio još 1936. Za dozvolu da se služi njegovim imenom, Ian Fleming je Bondu plaćao jedan dolar godišnje!

Pouka za organe reda: posmatrače ptica valja tretirati kao sumnjiva lica što policija, doduše, odavno čini, a vodeći srpski ornitolog srednje generacije, Slobodan Puzović dobro zna jer je i sam bio privođen zbog posmatranja ptica. Istini za volju, njegovo privođenje više je imalo veze sa Vilijamom Šekspirom nego Ianom Flemingom.

Šekspirov Julije Cezar naređuje (3:1): "Cry havoc and let slip the dogs of war!". U slobodnijem prevodu: pustite pse rata s lanca. (A svako ko je živeo u Jugoslaviji zna šta te reči znače.)

No, Puzovićevo privođenje odigralo se krajem 1980-ih i imalo je više veze sa romanom ‘Psi rata’ koji je Frederik Forsajt nazvao po čuvenim Šekspirovim rečima i objavio 1974. Psi rata su 1980. ekranizovani, sa Kristoferom Vokenom u glavnoj ulozi. Voken igra Džejmija Šenona, vođu grupe plaćenika unajmljenih da zbace režim u fiktivnoj zapadnoafričkoj državi Zangaro i koji odlučuje da je pre stvarne akcije potrebno izviđanje, pa putuje u Zangaro prerušen u posmatrača ptica. Lokalne vlasti ga podvrgnu ispitivanju, tražeći od njega da recituje latinske nazive vrsta ptica iz priručnika (koji, istini za volju, za taj region u to vreme još nije postojao). 

Taj film je nekadašnja RTB prikazala nekoliko dana pre nego što se tadašnji kustos za ptice beogradskog prirodnjačkog muzeja, Slobodan Puzović, zaputio u Srem da prati trase dalekovoda radi utvrđivanja koje su se vrste ptica prilagodile tim veštačkim stablima umesto posečenih šuma i počele gnezditi na njima. Kao i Šenon u filmu, i Puzović je pokazao zadovoljavajući nivo znanja i ubrzo bio oslobođen sumnje.

Ovih dana, Puzović završava doktorsku disertaciju na temu ptica koje se gnezde po dalekovodima. Možemo se samo nadati da će Danijel Kreg biti makar upola toliko uspešan kao najnoviji agent 007.