Kopali podzemnu garažu kod Skupštine Srbije – arheolozi na tragu velikog otkrića?

U Vlajkovićevoj ulici pored Skupštine Srbije planirana je izgradnja podzemne garaže, ali pre majstora, ovaj teren podrobno će morati da istraže arheolozi.Oni su zapravo već tu, još od 13. marta i kako je planirano, iskopavanja će trajati još oko tri meseca, odnosno do sredine juna, prenosi Blic. Da li su ovde pronađeni ostaci Batal džamije, nekada najveće džamije na ovim prostorima, na čijim temeljima je, kako se pretpostavlja, izgrađena i zgrada Skupštine Srbije ili nešto drugo? Šta su sve na osnovu dosadašnjih iskopavanja otkrili i kakve su ostatke pronašli, kao i šta sve očekuju da će tek pronaći, arheolozi su svoja saznanja podelili sa medijima. U Muzeju grada kažu da je arheološki lokalitet u Vlajkovićevoj ulici samo deo velikog arheološkog nalazišta - antički Singidunum. Kako objašnjavaju, arheološki lokalitet u Vlajkovićevoj ulici je mali deo velikog arheološkog nalazišta antički Singidunum koje se proteže od Kalemegdana, gde se nalaze ostaci Rimskog vojnog logora, preko Knez Mihailove i Vasine ulice, gde su tragovi civilnog naselja, i ostataka nekropole iz rimskog perioda, čiji se ostaci pružaju od današnjeg Trga republike sve do Vukovog spomenika u Bulevaru kralja Aleksandra. Što se tiče samog nalazišta u Vlajkovićevoj ulici, iz Muzeja grada kažu da očekuju otkriće još jednoj dela jugoistočne nekropole Singidunuma, koja se pružala duž druma ka Viminacijumu, današnjem Kostolcu. &quot;Veliki broj sahrana iz vremena 3. i 4. veka istražen je duž Kosovske ulice, krajem osamdesetih godina prošlog veka prilikom izgradnje toplovoda, i sasvim je sigurno da će se i na ovom prostoru naići na sličnu situaciju&quot;, iznose svoje pretpostavke. Stanovništvo Singidunuma je, objašnjavaju, bilo multietničko, što se odrazilo i na pogrebnu praksu njegovih stanovnika, tako da očekuju najrazličitije oblike sahranjivanja od uobičajenih kremiranih ostataka do inhumiranih pokojnika, odnosno skeletnih ostataka, koji su često i &quot;luksuzni&quot; oblici sahranjivanja u grobnicama koje su zidane opekom ili u kamenim sarkofazima. Stručnjaci navode, da su u jednom delu istražene površine, bliže Kosovskoj ulici, na dubinama od oko 2,8 do 3,2 metara uočene strukture koje najverovatnije predstavljaju ostatke zidanih grobnica. U Muzeju grada napominju da su pre pre početka samih iskopavanja oko zgrade Skupštine Srbije, na nalazištu sproveli obimna geofizička istraživanja koje su izveli stručnjaci sa Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu, na čelu sa profesorom Aleksandrom Ristićem, koji je vodeći stručnjak na ovom polju istraživanja. Izvršena su, kažu, merenja metodom georadara, koja se pokazala kao najpouzdanija metoda nedestruktivnih istraživanja u gusto naseljenim sredinama. &quot;Merenja su izvršena na površini od oko 1.800 metara kvadratnih i ona su pokazala da ćemo tokom istraživanja prvo naići na ostatke građevina koje su uništene tokom bombardovanja Beograda u Drugom svetskom ratu, između čijih temelja se na dubinama od oko 1,5 metara već nailazi na ostatke starijih ostataka&quot;, kažu stručnjaci Muzeja grada. Tokom iskopavanja pronašli su i nešto što ih je iznenadilo. &quot;U jednom delu istražene površine, bliže Kososvsokoj ulici, su na dubinama od oko 2,8 do 3,2 metara uočene strukture koje najverovatnije predstavljaju ostatke antičkih zidanih grobnica, ali, što je iznenađujuće, i strukturu koja liči na ostatke dela građevine dimenzija 4 puta 5 metara&quot;, kažu nam u Muzeja grada. Dodaju i da je teško razumeti prirodu i namenu ove građevine. &quot;U ovom trenutku je teško razumeti prirodu i namenu ove građevine, ali obzirom da se nalazi u istom nivou sa antičkim grobnicama, za sada verujemo da se radi o ostacima iz istog perioda. Međutim, funkciju i datovanje ove građevine saznaćemo tek kada je budemo arheološki istražili. U ovoj fazi istraživanja iskopavamo dve od od četiri građevine iz stratigrafski najmlađih horizonata na nalazištu, odnosno građevine koje su stradale u savezničkom bombardovanju Beograda 1944. godine&quot;, objašnjavaju arheolozi. Od kako su krenula arheološka istraživanja pored Skupštine Srbije, u javnosti su se pojavile informacije da će arheolozi naići na ostatke nekada čuvene, najveće džamije na ovim prostorima, Batal džamije. Naime, na mestu današnjeg Doma Narodne skupštine u Beogradu, za vreme Osmanskog carstva nalazila se Batal džamija, koja se u vreme Mehmeda Četvrtog smatrala najvećom i najlepšom građevinom u Srbiji, a mnogi putopisci tog vremena su je zbog velikih proporcija upoređivali sa Aja Sofijom. Međutim, arheolozi Muzeja kažu da geofizička istraživanja ne ukazuju na to da će u ovom delu nalazišta naići na ostatke Batal, odnosno Ejnehan begove džamije. &quot;Geofizička istraživanja ne ukazuju da ćemo u ovom delu nalazišta naići na ostatke Batal, odnosno Ejnehan begove džamije. Većina detektovanih struktura koje se mogu protumačiti kao ostaci zidova, svojim položajem i dubinom odgovaraju ostacima zidova i podruma kuća koje su izgrađene tokom tridesetih godina prošlog veka. Ipak, kada je arheologija u pitanju jedini relevantni rezultati kao i tumačenja dobijaju se tokom iskopavanja i ukoliko ipak naiđemo na strukture koje bi mogle pretstavljati ostatke ove građevine istražićemo ih na najbolji mogući način&quot;, kažu u Muzeju. Arheolozi tvrde da je glavni cilj njihovog iskopavanja da istraže ostatke antičke nekropole, ali da bi voleli da potvrde da je Beograd u kontinuitetu naseljen još od neolitskog doba. &quot;Glavni cilj naših iskopavanja je da istražimo ostatke antičke nekropole koja se bez sumnje na ovom prostoru nalazila. Međutim, voleli bi da ovim iskopavanjima još jednom potvrdimo da je prostor današnjeg Beograda u kontinuitetu naseljen još u neolitskom dobu i da otkrijemo ostatke koji to potvrđuju&quot;, navode oni. Šta će dalje biti sa iskopinama i da li će one uticati na izgradnju podzemne garaže koja je tu planirana, odnosno da li će garaža biti izgrađena bez obzira na dalji tok istraživanja, pitali smo stručnjake. &quot;U stručnoj ekipi zaduženoj za iskopavanja se nalaze dva konzervatora iz Muzeja koji su zaduženi za posebnu brigu o artefaktima koje pronalazimo. Svi pokretni nalazi se preventivno štite i pažljivo pakuju čim se pronađu, a potom se prenose u konzervatorske laboratorije Muzeja na dalju obradu&quot;, kažu u Muzeju. Oni dodaju da se &quot;svaka celina može fizički rekonstruisati&quot;. &quot;Nepokretni nalazi, kao što su ostaci zidova i druge strukture se tokom iskopavanja dokumentuju, crtaju i fotografišu a njihovi položaju snimaju najpreciznijim geodetskim instrumentima. Sama arheološka istraživanja su destruktivna i na kraju se svi istraženi objekti razgrađuju, zbog čega je proces dokumentovanja veoma važan. Na osnovu dokumentacije koja se izradi tokom iskopavanja svaka celina se na primer može fizički rekonstruisati. Naravno, ukoliko se dođe do nekog veoma značajnog otkrića mogući su i neki drugi scenariji, kao što su na primer u slučaju nalazišta Lepenski Vir izmeštanje dela ili čitavog nalazišta, ali i &quot;in situ&quot; prezentacija istraženih objekata. Međutim, da bi uopšte pokrenuli procedure za neku od ove dve vrste prezentacije moramo da otkrijemo zaista značajne i izuzetne nalaze. U svakom slučaju postoji velika spremnost da se u okviru buduće garaže prezentuju rezultati arheoloških istraživanja, ali da bi se donela odluka u kojoj formi će ta prezentacija biti, treba sačekati konačne rezultate istraživanja&quot;, objašnjavaju u Muzeju grada Beograda.