Da li država čini sve da pripadnici/e nacionalnih i verskih manjina ne budu diskriminisani/e?

6. Pitanje

Zakonom o nacionalnim savetima nacionalnih manjina je propisano da nacionalni saveti donose i menjaju svoj statut, finansijski plan i izveštaj i završni račun, raspolažu sopstvenom imovinom, odlučuju o nazivu, simbolima i pečatu nacionalnog saveta, utvrđuju nacionalne simbole, znamenja i praznike nacionalnih manjina, osnivaju ustanove, udruženja, fondacije i privredna društva u oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma, predlažu predstavnike nacionalne manjine u savetu za međunacionalne odnose u jedinici lokalne samouprave i ustanovljavaju i dodeljuju priznanja.

Od posebnog značaja je ovlašćenje nacionalnih saveta nacionalnih manjina da iniciraju donošenje zakona i drugih propisa i prate sprovođenje zakona i drugih propisa iz oblasti obrazovanja, kulture, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma, da učestvuju u pripremi propisa i predlažu izmene propisa kojim se uređuju garantovana prava u navedenim oblastima, kao i da predlažu posebne propise i privremene mere u oblastima u kojima se ostvaruje pravo na samoupravu radi postizanja pune ravnopravnosti između pripadnika nacionalne manjine i većinskog stanovništva.

Pored navedenih ovlašćenja, nacionalni saveti nacionalnih manjina imaju pravo i da pred Ustavnim sudom, Zaštitnikom građana, Pokrajinskim i lokalnim ombudsmanom, drugim nadležnim organima pokreću postupak kada procene da je došlo do povrede garantovanih prava i sloboda pripadnika nacionalnih manjina.

Zakonom o nacionalnim savetima nacionalnih manjina je propisano da se sredstva za rad nacionalnih saveta obezbeđuju iz budžeta Republike, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, donacija i ostalih prihoda. Sredstva koja se obezbeđuju iz budžeta Republike raspoređuju se tako da se 30% raspoređuje u jednakim iznosima svim registrovanim nacionalnim savetima, a ostatak sredstava od 70% raspoređuje se srazmerno broju pripadnika određene nacionalne manjine i ukupnom broju ustanova iz oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma i njihovom obimu aktivnosti. Postupak raspodele sredstava iz budžeta RS bliže je uređen Uredbom o postupku raspodele sredstava iz budžeta Republike Srbije za finansiranje rada nacionalnih saveta nacionalnih manjina . Uredbom je utvrđen sistem bodovanja koji sadrži kriterijume i merila za raspodelu sredstava. Sredstva koja se obezbeđuju iz budžeta autonomne pokrajine se, u skladu sa odlukom nadležnog organa autonomne pokrajine, raspoređuju nacionalnim savetima nacionalnih manjina koji imaju sedište na teritoriji autonomne pokrajine. Sredstva koja se obezbeđuju iz budžeta jedinica lokalne samouprave raspoređuju se, u skladu sa odlukom nadležnog organa jedinice lokalne samouprave, nacionalnim savetima nacionalnih manjina koji predstavljaju nacionalne manjine koje u stanovništvu jedinice lokalne samouprave dostižu najmanje 10% od ukupnog broja stanovništva ili savetima čiji je jezik u službenoj upotrebi.

Statutom AP Vojvodine je propisano da Pokrajina može obezbediti dodatna ili dopunska prava, odnosno postaviti viši stepen zaštite prava pripadnika nacionalnih zajednica koje čine brojčanu manjinu u ukupnom stnovništvu AP Vojvodine. Takođe, u pokrajinskim organima i organizacijama, pripadnici nacionalnih zajednica u AP Vojvodini treba da budu zastupljeni srazmerno njihovoj zastupljenosti u stanovništvu na području rada pokrajinskih organa odnosno organizacija.

Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, upravu i nacionalne zajednice je zadužen da sprovodi Projekat ,,Afirmacija multikulturalizma i tolerancije u Vojvodini”. Projekat je koncipiran kao kompleksan multitematski i multikulturalni program, usmeren prema ideji jačanja međunacionalnog poverenja kod mladih u Autonomnoj pokrajini Vojvodini. Obuhvata više podprojekata i kroz aktivnosti koje se realizuju na teritoriji cele Autonomne pokrajine Vojvodine uključuje više hiljada mladih, učenika vojvođanskih osnovnih i srednjih škola. Osnovni cilj ovoga projekta je umirivanje međunacionalnih tenzija, a dugoročno, razvijanje duha tolerancije, međusobnog uvažavanja i poverenja kod građana Autonomne pokrajine Vojvodine, uz angažovanje svih relevantnih subjekata u Autonomnoj pokrajini Vojvodini.