Signali u Roterdamu: Tri u jednom

Roterdam, sreda 3. februar 2010.

Tako je potprogramska celina koju čine retrospektive (Sai Joiči,), kinotečko-arhivski programi (Regained ) i tematski potprogrami (Pompeu Fabra, RE:Reloaded, After Victory), odvojena od glavnog programa koji se sastoji iz tri sekcije: takmičarske, potprograma Bright Future tj. novim filmskim autorima u kom su prikazani filmovi Vladimira Paskaljevića i Vuka Perišića i Spectrum koji sadrži nekadašnju sekciju Maestros: Kings and Aces.

Konstantna evolucija festivalskog programa i stalne mutacije naziva nisu tek posledica promena selektora i direktora festivala u poslednjih 5 godina već i koncept iza koga ne stoji samo kreativni haos već cilj da se profiliranjem određenih selekcija filmovi učine dostupnijim i razumljivijim festivalskoj publici u cilju obrazovanja ali i pružanja doze festivalske spektakularnost s obzirom na količinu novca koju razni nivoi vlasti Kraljevine Holandija pumpaju u festival što je debata koja izgleda nikad neće dosaditi domaćoj štampi i svim ostalim medijima.

Sinoćni kuriozitet kinotečkog potprograma Regained, američki film The Telephone Booth predstavja zaboravljeno umetničko delo osetljivog istorijskog trenutka u ovoj kinematografiji, pred legitimizaciju pornografije kao komercijalno najuspešnijeg bioskopskog proizvoda. Sniman u crno beloj tehnici sa nizom dobro ostvarenih likova i izvanredno duhovitim dijalozima, ovaj film je predtsvlja uspeh programerskog koncepta.

Čitaocima B92 kultura koji redovno prate izveštaje iz Roterdama od 2004. godine sigurno nije promaklo da su omiljeni programi ovog izveštača bili Regained i nikad prežaljeni Rotterdamerung.

Dok u ostalim programima, naročito kada se u pitanju novi autori, često možete sebi postaviti pitanje na šta je određeni programer mislio (ili na čemu je bio), tematske, arhivske i retrospektivne celine festivala, svake godine predstavljaju vrhunska dostignuća filmske umetnosti, od erotskih filmova do eitističkog intelektualizma Jošide Kiđua EROS+MASSACRE koji po nekim kritičarima predstavlja vrhunac posleratnog japanskog filma.

Mladi režiser iz Srbije zastupljeni su u programu Bright Future gde se prikazuju Ordinary People, Vladimira Perišića i Đavolja Varoš Vladimira Paskaljevića. Perišićev film je prikazan u udarnom večernjem terminu u starom bioskopu Luxor jednom od najpopularnijih iako i najneudobnijih festivalskih dvorana.

Imajući u vidu i prikazivanje filmova starijeg Paskaljevića i Želimira Žilnika u programu SPECTRUM čini zastupljenost može se reći da je ovogodošnja zastupljenost srpske kinematografijeu Roterdamu izvanredna jer ponekad ona bude pisutna sa samo jednim i to često lošim filmom ali to je i problem programera koji vrši izbora filmova iz Srbije.

Nekoliko godina zaredom se desilo da filmovi koji bi se idealno uklopili u jedan od potprograma festivala u Roterdamu ne budu primećeni jer se na srpski film posmatra isključivo u celini istočne evrope kojoj Srbija političko geografski nikad nije pripadali iako joj je ta uloga danas nametnuta, umesto da se posmatraju kako samostalna umetnička dela koja bi se ravnopravno sa filmovima iz zapadne Evrope Koreje ili Japana borila u upečatljivosti i lepoti pred publikom rafiniranog ukusa.

Ovako kako stvari stoje danas, srpski film prolazi jedino ako poseduje ono što je veštački nametnuta percepija o tome šta sem i kako treba da izgleda film iz ISTOČNE EVROPE.