Bolnica u Leskovcu dobija mamograf: Koliko je bitna rana dijagnostika u lečenju raka dojke

Pored ove sumorne slike, nalazi se i ohrabrujući algoritam: što se više povećava procenat otkrivanja, smanjuje se smrtnost. Ključnu ulogu u ovom napretku ima najsavremenija tehnologija koja se koristi u dijagnostici i terapiji.

Širom sveta rak dojke ostaje značajan problem u javnom zdravlju, sa povećavanjem broja novootkrivenih slučajeva i smrti koji se uočavaju kako u razvijenim, tako i u zemljama u razvoju, a samo se delom mogu pripisati opštem starenju populacije.

Uprkos limitima metode u smislu senzitivnosti i specifičnosti, mamografija ostaje metoda izbora za populacioni skrining sa pokazanom efikasnošću u redukciji stopa mortaliteta i vođenju konzervativnog tretmana karcinoma dojke. Stadijum tumora u momentu dijagnoze i dalje znatno utiče na ukupno preživljavanje, čak i u eri savremene efikasne sistemske terapije.

Primer toga je i novi mamograf, koji je doniran opštoj bolnici u Leskovcu, što će u velikoj meri doprineti boljoj zdravstvenoj zaštiti tamošnjem stanovništvu.

Mamograf je već dopremljen u Leskovačku bolnicu. U pitanju je najnoviji i najsavremeniji digitalni mamograf. Naime, samo 10 dana nakon Vranja, i Leskovac je dobio mamograf.

O mamografu, kao i o opremljenosti gradova i zdravstvenih centara širom Srbije, pričala je i ministarka zdravlja Danica Grujučić.

"Leskovac pokriva jako veliku populaciju stanovništva, i logično je da ima mamograf ovog tipa i zaista su ovakvi stacionarni mamografi jedni od najboljih u svetu. Za manja mesta moramo nabaviti dovoljan broj pokretnih mamografa. Vi sami znate da određeni skrininzi i za karcinom dojke i za karcinom materice u nekim sredinama uspevaju i to su po pravilu manje sredine u kojima žene slušaju svoje ginekologe. Međutim, u nekim drugim mestima nije tako uspešan. Da bi bio uspešan, nekada moramo aparat dovesti do samog pacijenta."

Naime, rana dijagnostika ostaje od krucijalnog značaja. Ovaj princip je potvrđen i u interesantnom istraživanju Holandskog registra karcinoma, koji je ispitivao više od 170.000 pacijentkinja sa rakom dojke.

Dokazi koji su na strani skrining mamografije sumirala je Internacionalna agencija za istraživanje karcinoma (International Agency for Research on Cancer, IARC). Na osnovu randomizovanih kontrolisanih studija, redukcija u stopi mortaliteta od raka dojke zahvaljujući skrining mamografiji je potvrđena kod žena između 50 i 69 godina života.

U 20 kohortnih i 20 studija kontrole slučaja, prosečna redukcija u stopi mortaliteta je 40 odsto za žene između 50 i 69 godina, koje se odazivaju na skrining i 23 odsto kada se uključe one koje se ne odazivaju, što pokazuje i socijalni efekat politike skrininga.

Redukcija mortaliteta je procenjena i za žene od 40 do 49 i 70–74 godine života, iako su podaci označeni kao "limitirani“.

Prema preporuci Ministarstva zdravlja Republike Srbije, skrining mamografiju treba vršiti između 45. i 69. godine života jednom u dve godine.

View this post on Instagram

A post shared by Aleksandar Vuèiæ (@buducnostsrbijeav)

Mamografski aparati novije generacije, digitalni mamografi, za svaku pacijentkinju automatski podešavaju dozu zračenja na minimum. Dobijeni snimci na ovakvim aparatima su visoke rezolucije, što omogućava otkrivanje minimalnih promena u dojci.

U oko 10% slučajeva mamografski se ne prikaže karcinom dojke.

Tačnost mamografskog nalaza zavisi od nekoliko faktora:

– tehničkih karakteristika aparata (digitalnim mamografima dobijamo slike visoke rezolucije što omogućava otkrivanje minimalnih promena u dojkama);

– znanja i iskustva radiologa;

– starosti i gustine tkiva dojki (dojke mladih žena sadrže viđe mlečnih žlezda i ligamenata koje mogu da maskiraju senke raka, a sa godinama smanjuje se količina mlečnih žlezda a povećava masno tkivo, što olakšava interpretaciju nalaza).

Kao dopunske dijagnostičke metode koriste se specijalne mamografske projekcije (snimanje pod drugim uglom, sa kompresijom, sa uvečanjem), ultrazvuk, magnetna rezonanca, biopsija.

Da li je mamografija neprijatna i bolna i kako se pripremiti za pregled?

Određeni broj žena smatra da je mamografija neprijatna, ali većina ne oseća intenzivan bol tokom pregleda. Prilikom kompresije dojke između ploča mamografa može doći do kratkotrajnog pritiska i nelagodnosti. Važno je napomenuti da neprijatan trenutak traje vrlo kratko i da je to mala cena koja se plaća za mogućnost ranog otkrivanja potencijalnih problema. Ovaj pregled igra ključnu ulogu u očuvanju zdravlja žena i smanjenju smrtnosti od raka dojke.

Pre pregleda, obavezno obavestite tehničara ili lekara o svom zdravstvenom stanju, trudnoći, prethodnim operacijama dojki ili drugim faktorima koji mogu uticati na pregled.

Obucite udobnu, dvodelnu odeću kako biste mogli lako da skinete samo gornji deo. Izbegavajte nanošenje losiona, pudera ili dezodoransa na predeo grudi i pazuha.

Ako je moguće, pregled obavite nakon menstruacije jer su dojke tada manje osetljive i otečene, pa će i pregled biti manje neprijatan.

Ukoliko imate prethodne mamografske snimke ili druge dijagnostičke slike dojki, ponesite ih sa sobom na pregled. Lekar će lako moći da uporedi prethodno i trenutno stanje.

Ako imate bilo kakva pitanja u vezi sa mamografijom, ne ustručavajte se da ih postavite lekaru ili tehničaru pre pregleda.