Na današnji dan, 7. jun

1494 - Portugalija i &Scaron;panija potpisale su sporazum u Tordesiljasu o podeli Novog sveta. Granicu je odredio papa Aleksandar VI da bi sprečio sukobe kolonijalnih sila. U 17. i 18. veku u borbu za kolonije ume&scaron;ali su se Englezi i Holanđani koji nisu po&scaron;tovali papinu podelu.1502 - Rođen je Ugo Buonkompanjo (Buoncompagno), papa Grgur XIII (Gregorius) od 1572. do 1585. Reformisao je Julijanski kalendar (1582), koji je kasnije po njemu nazvan Gregorijanski.1523 - Nakon pobede nad Dancima, Gustav Vasa (Gustaf) progla&scaron;en je kao Gustav I, kraljem &Scaron;vedske. Time je ukinuta Kalmarska unija formirana 1397. izmedju &Scaron;vedske, Danske i Norve&scaron;ke.1848 - Rođen je francuski postimpresionistički slikar Pol Gogen (Paul Gauguin), čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj ekspresionizma i na formiranje fovizma (&quot;Materinstvo&quot;, &quot;Beli konj&quot;, &quot;Plemkinja&quot;, &quot;Dve devojke s Tahitija&quot;).1848 - Umro je ruski književni kritičar i filozof Visarion Grigorjevič Bjelinski, osnivač ruske realističke estetike. Formulisao je teorijsku osnovu novog pravca u ruskoj književnosti nazvanog &quot;naturalna &scaron;kola&quot;, a kao uzor isticao je Gogoljeva dela (&quot;Pismo Gogolju&quot;, &quot;Književne ma&scaron;tarije&quot;).1861 - U američkom gradu Nju Orleansu izvedena je prva predstava striptiza.1862 - SAD i Velika Britanija su potpisale sporazum o suzbijanju trgovine robljem.1896 - Rođen je mađarski državnik Imre Nađ (Nagy), premijer od 1953. do oktobra 1956, kada je u Mađarskoj izbila antikomunistička pobuna. Pobuna je ugu&scaron;ena sovjetskom intervencijom, a Nađ je uhap&scaron;en i osuđen na smrtnu kaznu koja je izvr&scaron;ena u junu 1958.1905 - Norve&scaron;ki parlament (Storting) doneo je odluku o raskidu unije sa &Scaron;vedskom i svrgnuo s prestola kralja Oskara I koji se protivio toj odluci. Za novog kralja izabran je danski princ Karl (Carl) pod nazivom Hakon VII (Haakon).1920 - Rođen je francuski političar i publicista Žorž Mar&scaron;e (Georges Marchais), generalni sekretar Francuske Komunističke partije od 1972. do 1994. i uz Enrika Berlinguera (KP Italije) i Santijaga Karilja (KP &Scaron;panije), jedan od protagonista reformi u komunističkom pokretu u Zapadnoj Evropi početkom osamdesetih godina pro&scaron;log veka (evrokomunizam).1921 - Otvoren je prvi parlament Severne Irske.1929 - Ponovo je uspostavljena Papska država (Vatikan) u Rimu. Crkvena država prestala je da postoji 1870. kada je sa gradom Rimom inkorporirana u ujedinjenu Italiju.1935 - Umro je ruski biolog Ivan Vladimirovič Mičurin, koji je metodom aklimatizacije uzgajio nove otporne vrste južnih biljaka (tre&scaron;nja, kajsija, vinova loza) i na taj način pro&scaron;irio njihov areal prema severu.1935 - Umro je srpski hemičar Sima Lozanić, prvi rektor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Bio je ministar privrede i spoljnih poslova u vladama Srbije 1894. i 1905. Izučavao je razne oblasti hemije, a najvažniji su njegovi radovi iz organske hemije i elektrosinteze.1939 - Kralj Džordž VI i kraljica Elizabeta do&scaron;li su u posetu SAD. To je bila prva poseta britanskog monarha ovoj zemlji.1942 - Okončana je četvorodnevna bitka za pacifička ostrva Midvej, u kojoj su Amerikanci naneli prvi ozbiljan poraz Japancima u Drugom svetskom ratu; Počeo je nemački napad na Sevastopolj.1948 - Predsednik Čehoslovačke Eduard Bene&scaron; podneo je ostavku, ne želeći da potpi&scaron;e novi ustav prema kojem su komunisti preuzeli vlast u zemlji.1971 - Sovjetski vasionski brod &quot;Sojuz II&quot; spojio se u zemljinoj orbiti sa svemirskom stanicom &quot;Saljut&quot;.1973 - Kancelar Zapadne Nemačke Vili Brant (Willy Brandt) doputovao je u Izrael, u prvu posetu jednog zapadnonemačkog lidera ovoj zemlji.1974 - U Ivanjici je pu&scaron;tena u rad prva zemaljska satelitska stanica u Jugoslaviji za međukontinentalne telefonske linije i TV programe.1980 - Umro je Henri Miler (Henry Miller), jedan od najpoznatijih američkih pisaca. Najpoznatija dela &quot;Rakova obratnica&quot; (1934) i &quot;Jarčeva obratnica&quot; (1939), dugo zabranjivane u SAD, objavio je u Parizu, gde je radio kao novinar.1981 - Izraelski avioni su razorili irački nuklearni reaktor &quot;Osirak&quot; blizu Bagdada.1988 - U Banglade&scaron;u je islam progla&scaron;en državnom religijom, a jake policijske snage stavljene su u stanje pripravnosti da bi sprečile proteste protivnika ove odluke.1990 - Predstavnički dom američkog Kongresa izglasao je zabranu prodaje kompjutera i telekomunikacione opreme SSSR-u dok Moskva ne otpočne pregovore o nezavisnosti Litvanije.1992 - Sedam dana nakon poslednjeg dogovora o prekidu vatre, borbe na bosansko-hercegovačkom rati&scaron;tu su nastavljene. U Sarajevu su artiljerijski dueli trajali po 20 sati.1993 - U saobraćajnoj nesreći u Nemačkoj poginuo je jedan od vrhunskih svetskih ko&scaron;arka&scaron;a Dražen Petrović (28), koji je bio i jedan od najboljih hrvatskih ko&scaron;arka&scaron;a svih vremena i državni reprezentativac biv&scaron;e Jugoslavije.1996 - Vojna hunta Mjanmara (biv&scaron;a Burma) donela je zakon kojim je onemogućila rad Nacionalne lige za demokratiju, glavne opozicione partije pod vođstvom Aung San Su Ći (Suu Kyi), dobitnice Nobelove nagrade za mir.1998 - Jake policijske snage Republike Srbije rasturile su u Pri&scaron;tini proteste kosovskih Albanaca koji su 57. dan uzastopno demonstrirali protiv srpskih vlasti pod motom &quot;Kosovo - najveći zatvor na svetu&quot;.1999 - U Indoneziji su održani demokratski parlamentarni izbori, prvi put nakon 40 godina.2000 - U Kolombu, glavnom gradu &Scaron;ri Lanke poginule su 22 osobe, među kojima i jedan ministar, a oko 600 je ranjeno kada je bomba&scaron;-samoubica aktivirao eksploziv na proslavi Dana ratnih heroja u tom gradu.2005 - Umrla je En Benkroft (Anne Bancroft) dobitnica Oskara i Tonija, čiju su karijeru obeležile uloge učiteljice Helen Keler u filmu &quot;Čudotvorka&quot; i zavodljive gospođe Robinson u &quot;Diplomcu&quot; filmskoj ikoni iz 1967. godine.2006 - Američki bombarderi ubili su Abu Musaba al-Zarkavija (Zarqawi) lidera iračkog ogranka al-Kaide.2008 - Umro je Dino Rizi (Risi) jedan od najvećih italijanskih reditelja, u čijim su filmovima igrali poznati italijanski glumci, među kojima Sofija Loren, Vitorio Gasman, Alberto Sordi.2014 - Umro je istaknuti slovenački i jugoslovenski novinar Jurij Gustinčić, koji je dugo pisao za beogradski dnevnik &quot;Politika&quot; i bio njen vi&scaron;egodi&scaron;nji dopisnik iz Londona i Njujorka. Pisao je i za Borbu, Vreme, Slobodnu Dalmaciju, Mladinu, a kao vrstan spoljnopolitički komentator radio je i za Televizije Beograd i Ljubljana.2015 - Umro je ser Kristofer Frenk Karandini Li (Christopher Frank Carandini Lee, 93), britanski glumac sa dugom i plodnom karijerom, slavu stekao ulogom grofa Drakule u seriji horor filmova kuće Hamer (Hammer).2020 - Antirasističke demonstracije pristalica pokreta &quot;Crni životi su važni&quot;, nastale u SAD nakon ubistva Afroamerikanca Džordža Flojda, održane su i u brojnim gradovima Evrope.

Na današnji dan, 7. jun

0 Komentari