Na današnji dan, 12. novembar

1833 - Rodjen je ruski kompozitor i hemičar Aleksandar Porfirijevič Borodin, jedan od &quot;Velike petorice&quot;, čije je delo značajno doprinelo razvoju ruske simfonijske i kamerne muzike. Na svom životnom delu, operi &quot;Knez Igor&quot; radio je 18 godina, a dovr&scaron;ili su ga Rimski-Korsakov i Glazunov, stvoriv&scaron;i remek-delo ruske romantične opere. Autor je i značajnih radova iz hemije i biohemije.1840 - Rodjen je francuski vajar Ogist Roden (Auguste Rodin), jedan od najvećih umetnika s kraja 19. i početka 20. veka. Njegovo delo objedinilo je romantičarski duh i moderne težnje i presudno uticalo na evropsko vajarstvo (&quot;Mislilac&quot;, &quot;Poljubac&quot;, &quot;Balzak&quot;, &quot;Gradjani Kalea&quot;, &quot;Vrata pakla&quot;, &quot;Večni idol&quot;).1859 - Rodjen je srpski arhitekta Andra Stevanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor Velike &scaron;kole i Beogradskog univerziteta. Projektovao je vi&scaron;e značajnih gradjevina, medju kojima zgrade Narodnog muzeja i Akademije nauka u Beogradu.1866 - Rodjen je kineski revolucionar i državnik Sun Jat Sen (Yat), prvi predsednik Kine nakon zbacivanja dinastije Mandžu 1911. Osnovao je 1905. Saveznu ligu (Tun-men-hoj) iz koje je nastala politička stranka Koumintang. Nakon njegove smrti 1925. vodjstvo stranke preuzelo je desno krilo na čelu sa Čang Kaj &Scaron;ekom (Chang Kai-shek).1918 - Progla&scaron;ena je prva austrijska republika, dan posle kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu i abdikacije cara Karla I.1920 - Potpisan je Rapalski ugovor kojim je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pod pritiskom Velike Britanije i Francuske, ustupila Italiji Istru, Julijsku krajinu, Zadar i ostrva Cres, Lo&scaron;inj, Lastovo i Palagružu, kasnije i Rijeku.1927 - Lav Bron&scaron;tejn (Trocki), jedan od lidera &quot;leve opozicije&quot; unutar partije, isključen je iz bolj&scaron;evičke partije, a Staljin je postao neprikosnoveni lider SSSR. Trocki je interniran u Alma Atu, potom 1929. prognan iz zemlje, a 1940. po nalogu Staljina ubijen u Meksiku.1933 - Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila je izbore i preuzela vlast u Nemačkoj.1942 - Britanska Osma armija generala Bernarda Montgomerija (Montgomery) je u Drugom svetskom ratu zauzela Tobruk u Libiji i zarobila najmanje 30.000 nemačkih i italijanskih vojnika.1944 - U fjordu Tromzo na severu Norve&scaron;ke saveznici su u Drugom svetskom ratu potopili &quot;Tirpic&quot;, poslednji veliki ratni brod nacističke Nemačke.1948 - Japanski sud za ratne zločine osudio je na smrt biv&scaron;eg premijera, generala Hideki Todjoa (Tojo) i jo&scaron; &scaron;est japanskih vodja u Drugom svetskom ratu.1955 - Umro je hrvatski pesnik Tin Ujević koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom obeležio razdoblje izmedju dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti (&quot;Lelek sebra&quot;, &quot;Kolajna&quot;, &quot;Žedan kamen na studencu&quot;).1956 - Beogradsko pozori&scaron;te &quot;Atelje 212&quot; je u adaptiranom delu zgrade &quot;Borbe&quot; izvelo prvu predstavu, &quot;Fausta&quot; Johana Volfganga Getea (Johann Wolfgang Goethe).1969 - Ruski pisac Aleksandar Solženjicin izbačen je iz Saveza sovjetskih pisaca zbog žestokih kritika staljinizma u romanu &quot;U prvom krugu&quot;. Ukazom Vrhovnog sovjeta, najčuveniji sovjetski disident je 1974. proteran iz SSSR.1970 - U snažnom ciklonu i visokim talasima u Istočnom Pakistanu (Banglade&scaron;) život je izgubilo najmanje 200.000 ljudi.1974 - Južna Afrika je suspendovana iz Generalne skup&scaron;tine UN zbog politike aparthejda.1977 - Jedna od osnivača i vodja zpadnonemačke levičarske terorističke organizacije Bader-Majnhof Ingrid &Scaron;ubert izvr&scaron;ila je samoubistvo u zatvorskoj ćeliji.1981 - Američki spejs-&scaron;atl &quot;Kolumbija&quot; drugi put je poleteo u orbitu oko Zemlje, postav&scaron;i prva svemirska letelica koja je upotrebljena po drugi put.1989. - Umrla je &scaron;panska revolucionarka Dolores Ibaruri (Ibarruri), legendarna La Pasionarija (Pasionaria), predsednica Komunističke partije &Scaron;panije (od 1960). Pripisane su joj reči &quot;No pasaran&quot;, parola pod kojom su republikanci u &Scaron;panskom gradjanskom ratu branili Madrid od fa&scaron;ista. Posle pada Republike provela je 38 godina u inostranstvu, najvi&scaron;e u SSSR. Vratila se u &Scaron;paniju 1977. i postala član parlamenta.1995 - Potpisan je Erdutski sporazum kojim se teritorija Sremsko-baranjske oblasti (deo samoproklamovane Republike Srpske Krajine) utvrdjuje kao deo Republike Hrvatske. Sporazumom je predvidjen jednogodi&scaron;nji period pod medjunarodnom upravom.1999 - Na području planine Bajgora, na Kosovu se sru&scaron;io avion Svetskog programa UN za hranu tipa &quot;ATR-42&quot;. U nesreći su poginuli svi putnici (21) i tri člana posade.2001 - Jugoslovenski viceadmiral u penziji Miodrag Jokić, optužen za ratne zločine na području Dubrovnika 1991, dobrovoljno se predao Medjunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. Nakon priznanja krivice osudjen je na sedam godina zatvora.2001 - U udesu aviona američke kompanije Airbus-300 koji je pao na obližnje kuće odmah po poletanju sa njujor&scaron;kog aerodroma &quot;Džon F. Kenedi&quot;, poginulo je svih 260 putnika i pet osoba koje su se na&scaron;le na mestu nesreće.2004 - Trajan Boseku, gradonačelnik Bukure&scaron;ta, izabran je za predsednika Rumunije. Na ovoj funkciji je bio tokom dva mandata (do 2014 godine) i dva puta je organizovan referendum na kojima su se gradjani izja&scaron;njavali o njegovom opozivu.2006 &ndash; U Poljskoj održani lokalni izbori ocenjeni kao svojevrstan nacionalni referendum o prvoj godini vladavine konzervativaca braće blizanaca Kačinjski, premijera Jaroslava i predsednika Poljske Leha.2007 - Danilo Turk, biv&scaron;i pomoćnik generalnog sekretara UN, profesor medjunarodnog prava, izabran je za predsednika Slovenije.2010. - Umro Henrik Mikolaj Gorecki, poljski kompozitor, svetski poznat po Simfoniji broj 3 zvanoj i Simfonija tužnih pesama za sopran i orkestar, iz 1976.2011 - Italijanski premijer Silvio Berluskoni (Berlusconi) podneo je ostavku na tu funkciju.2014 - Od ebole umrlo je preko 5.000 ljudi, objavila je Svetska zdravstvena organizacija (SZO).2014 - Ha&scaron;ki optuženik i lider Srpske radikalne stranke Vojislav &Scaron;e&scaron;elj doputovao je u Beograd, nakon &scaron;to ga je Tribunal u Hagu zbog zdravstvenih razloga pustio na privremenu slobodu. &Scaron;e&scaron;elj je u pritvoru u Hagu proveo skoro 12 godina.2017 - U zemljotresu magnitude 7,3 koji je pogodio Iran i Irak stradalo 445 osoba.2022 - Danska kraljica Margreta Druga (Princess Marzaretha II), jedina kraljica koja vlada u Evropi, proslavila je 50 godina vladavine.

Na današnji dan, 12. novembar

0 Komentari