Na današnji dan, 5. jun

1723 - Rođen je &scaron;kotski ekonomista i filozof Adam Smit (Smith), uz Dejvida Rikarda (David Ricardo) najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije (&quot;Bogatstvo naroda&quot;, &quot;Teorija moralnih osećanja&quot;).1806 - Napoleon je proglasio Holandiju kraljevinom i za kralja postavio svog brata Luja Bonapartu (Luis).1819 - Rođen je engleski astronom i matematičar Džon Kauč Adams (John Couch). Na osnovu nepravilnosti u kretanju Urana, odredio je, skoro istovremeno sa Irbenom Leverjeom (Urbain Le Verrier), putanju Neptuna.1826 - Umro je nemački kompozitor i pijanist Karl Marija fon Veber (Carl Maria, Weber), jedan od kreatora romantičnog izraza u nemačkoj muzici, a njegovo remek delo &quot;Čobni strelac&quot; smatra se prototipom nemačke romantične opere.1827 - Turske trupe zauzele su Akropolj i u&scaron;le u Atinu, nakon &scaron;to su slomile ustanak za oslobođenje Grčke.1837 - Srpski knez Milo&scaron; Obrenović postavio je prve ekonome (agronomi), čiji je zadatak bio da savetuju seljake i nastoje da svaki od njih zaseje određenu količinu p&scaron;enice, ovsa, ječma, kukuruza, krompira...1873 - Pod pritiskom Britanije, sultan Zanzibara Said bin Barga&scaron; (Bargash) zatvorio je zanzibarsko tr&scaron;i&scaron;te robova.1878 - Rođen je meksički revolucionar Fransisko Pančo Vilja (Francisco Pancho Villa), lider seljačke revolucije u Meksiku (1910-17), uz Emilijana Zapatu najpopularniji meksički narodni tribun. Progla&scaron;en je 1966. za meksičkog nacionalnog junaka.1883 - Rođen je engleski ekonomista Džon Majnard Kejnz (John Maynard Keynes), poznat po delu &quot;Op&scaron;ta teorija zaposlenosti, kamate i novca&quot;, koje je donelo radikalan zaokret u ekonomskoj teoriji.1887 - Rođen je srpski lekar Kosta Todorović, infektolog i mikrobiolog, član Srpske akademije nauka i umetnosti i Nacionalne akademije za medicinu u Parizu. Pored naučnih, značajan je njegov rad na bibliografiji jugoslovenskih publikacija iz mikrobiologije, imunologije, epidemiologije i higijene.1898 - Rođen je &scaron;panski pesnik i dramski pisac Federiko Garsija Lorka (Federico Garcia Lorca), jedna od najznačajnijih ličnosti &scaron;panske književnosti 20. veka. Streljali su ga pripadnici Frankove (Franco) civilne garde 1936. (&quot;Ciganski romansero&quot;, &quot;Pesnik u Njujorku&quot;, &quot;Krvava svadba&quot;, &quot;Dom Bernarde Albe&quot;).1915 - Žene su u Danskoj dobile pravo glasa.1916 - Britanski feldmar&scaron;al irskog porekla, lord Horej&scaron;o Herbert Kičener (Horatio, Kitchener), osvajač Sudana i ministar rata u Prvom svetskom ratu, potonuo je sa oklopnom krstaricom &quot;Hemp&scaron;ir&quot; koja je, ploveći u Rusiju, nai&scaron;la na minu.1941 - Eksplodiralo je spremi&scaron;te municije nemačke vojske u smederevskoj tvrđavi u Drugom svetskom ratu. Poginulo je vi&scaron;e hiljada ljudi, a sru&scaron;eno i o&scaron;tećeno vi&scaron;e stotina kuća. Uzrok eksplozije ostao je nepoznat.1945 - Predstavnici SSSR-a, SAD, Velike Britanije i Francuske potpisali su u Berlinu Deklaraciju o preuzimanju vrhovne komande nad poraženom Nemačkom u Drugom svetskom ratu i njenoj podeli na četiri okupacione zone.1947 - Državni sekretar SAD Džordž Mar&scaron;al (George Marshall) izneo je plan o finansijskoj pomoći Evropi razorenoj u Drugom svetskom ratu. &quot;Mar&scaron;alov plan&quot;, kojim su SAD od 1948. do 1952. dodelile pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama, usvojen je iste godine na Ekonomskoj konferenciji u Parizu.1967 - Počeo je rat Izraela i arapskih zemalja - Egipta, Sirije i Jordana. Izraelske snage su u narednih &scaron;est dana izbile na Suecki kanal, zauzele Sinajsko poluostrvo, pojas Gaze, deo Jordana i Golansku visoravan u Siriji.1968 - Palestinac Sirhan Sirhan je u atentatu u Los Anđelesu smrtno ranio američkog senatora Roberta Kenedija (Kennedy), mlađeg brata predsednika Džona Kenedija (John), koji je takođe ubijen u atentatu, 1963. u Dalasu. Robert Kenedi je narednog dana podlegao ranama.1972 - U Stokholmu je počela prva konferencija UN posvećena problemima za&scaron;tite i unapređenja čovekove okoline.1975 - Suecki kanal koji je bio zatvoren od izraelsko-arapskog rata 1967, ponovo je otvoren za međunarodni saobraćaj.1992 - Jugoslovenska narodna armija (JNA) napustila je kasarnu &quot;Mar&scaron;al Tito&quot; u Sarajevu, čime je zavr&scaron;eno povlačenje JNA iz Bosne i Hercegovine.2000 - Poslednjeg dana posete Rusiji predsednik SAD Bil Klinton (Bill Clinton) govorio je u Državnoj dumi, kao prvi američki predsednik koji se obratio ruskom parlamentu.2000 - Apelacioni sud u Santjagu ukinuo je poslanički imunitet biv&scaron;em čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu (Pinochet), i otvorio time put za sudski proces zbog zločina počinjenih u Čileu tokom njegovog režima. Sud je naredne godine suspendovao proces proglasiv&scaron;i Pinočea mentalno nesposobnim.2001 - Laburistička stranka ubedljivo je pobedila na izborima u Velikoj Britaniji, a Toni Bler (Tony Blair) postao je prvi premijer laburista sa dva uzastopna mandata.2001 - Ujedinjene nacije obeležile su 20-godi&scaron;njicu pojave AIDS-a. Procenjuje se da je 58 miliona ljudi zaraženo HIV virusom i da je vi&scaron;e od 22 miliona umrlo u poslednje dve decenije.2003 - SAD i Južna Koreja postigle su dogovor o izme&scaron;tanju američkih trupa iz demilitarizovane zone koja je razdvajala Južnu i Severnu Koreju. Američke trupe su izme&scaron;tene u baze južno od te zone.2004 - Umro je biv&scaron;i američki predsednik Ronald Regan (Reagan). Za vreme njegovog mandata (1981-1989) do&scaron;lo je do otopljavanja odnosa sa Rusijom, čiji je predsednik bio Mihail Gorbačov, a dvojica državnika postigla su veliki broj sporazuma u cilju zaustavljanja trke u naoružanju.2005 - Na referendumu u &Scaron;vajcarskoj odlučeno je da se ta država pridruži &quot;&scaron;engenskoj zoni.&quot;2012 - Umro je legendarni pisac naučne fantastike Rej Bredberi (Ray Bradburry) autor kultnog romana &quot;Farenhajt 451&quot; po kome je snimljen istoimeni filmski hit. Autor je 27 romana, desetina zbirki priča i vi&scaron;e od 600 kratkih priča. Najpoznatiji su mu romani &quot;Marsovski letopisi&quot;, &quot;Ilustrovani čovek&quot;, &quot;Zlatne jabuke sunca&quot; i &quot;Okrobarska zemlja&quot;, kao i priče za popularne serije &quot;Zona sumraka&quot; i &quot;Pozori&scaron;te Reja Bredberija&quot;.2017 - Crna Gora je postala punopravna članica Severnoatlantskog vojnog saveza NATO (North Atlantic Treaty Organization).2018 - U erupciji vulkana Fuego u Gvatemali poginulo je 109 osoba, a vi&scaron;e od 200 vodi se kao nestalo.

Na današnji dan, 5. jun

0 Komentari