Na današnji dan, 3. jun

1657 - Umro je engleski lekar Vilijam Harvi (William Harvey), koji je otkrio cirkulaciju krvi i funkciju srca kao pumpe.1808 - Rođen je američki državnik Džeferson Dejvis (Jefferson Davis), predsednik Konfederacije Država Amerike za vreme američkog građanskog rata. Posle poraza Konfederacije uhap&scaron;en je i proveo jedve godine u zatvoru.1818 - Zavr&scaron;en je poslednji britanski rat protiv Marata, čime je Britanija stekla prevlast u Indiji.1875 - Umro je francuski kompozitor Žorž Bize (Georges Bizet), autor opere &quot;Karmen&quot;, koja se smatra remek delom francuske i svetske opere. Prvo izvođenje ove opere (iste godine kada je Bize umro) izazvalo je skandal, da bi potom ona postala jedno od najpopularnijih dela operske muzike.1886 - Rođen je srpski političar i publicista Kosta Novaković, jedan od lidera Srpske socijaldemokratske partije, kasnije član KPJ i njen predstavnik u balkanskom sekretarijatu Kominterne. Nestao je u staljinističkim čistkama 1938, a odlukom sovjetskih državnih organa 1958. posmrtno je rehabilitovan.1889 - Kraljevina Srbija preuzela je od francuskog koncesionara upravljanje svojom železnicom.1896 - U Moskvi je potpisan ugovor Rusije i Kine o nenapadanju u narednih 15 godina, a Kina je odobrila Rusiji da koristi železnicu u severnoj Mandžuriji.1899 - Umro je Johan &Scaron;traus Mlađi (Johann Strauss), austrijski dirigent i kompozitor opereta i valcera. Sa svojim orkestrom nastupaoje &scaron;irom sveta, a gostovao je i u Beogradu (&quot;Slepi mi&scaron;&quot;, &quot;Ciganin baron&quot;, &quot;Na lepom plavom Dunavu&quot;, &quot;Priče iz bečke &scaron;ume&quot;).1906 - Rođena je francuska pevačica i igračica američkog porekla Žozefina Beker (Josephine Baker) zvezda pariskih kabarea&quot;Foli Beržer&quot; i &quot;Kazino de Pari&quot;, i borac protiv rasizma. U Drugom svetskom ratu priključila se francuskom pokretu otpora.1924 - Umro je austrijski pisac Franc Kafka (Franz). Njegova dela, među kojima su najpoznatiji roman &quot;Proces&quot; i pripovetka &quot;Metamorfoza&quot;, imala su presudan uticaj na književnost 20. veka.1926 - Rođen je američki pisac Alen Ginzberg (Allen Ginsberg). Njegova zbirka poezije &quot;Urlik i druge pesme&quot; (1956) smatra se najzančajnijim delom bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka.1940 - Okončana je evakuacija savezničkih snaga iz Francuske u Drugom svetskom ratu. Iz luke Denkerk brodovima je evakuisano vi&scaron;e od 337.000 britanskih, francuskih i belgijskih vojnika.1959 - Singapur je progla&scaron;en autonomnom državom u sastavu Komonvelta, u kojoj su Britanci zadržali resore odbrane i inostranih poslova.1963 - Umro je papa Jovan XXIII, poglavar rimokatoliccke crkve od 1958, protagonist reforme katoličke crkve i njenog prilagođavanja savremenom svetu (&quot;aggiornamente&quot;). Sazvao je 1962. Drugi vatikanski koncil koji je nakon njegove smrti nastavio rad na crkvenim reformama.1965 - Američi astronaut Edvard Vajt (Edward White) iza&scaron;ao je iz svemirskog broda &quot;Džemini 4&quot; i tako postao prvi Amerikanac koji je &quot;&scaron;etao&quot; kosmosom, tri i po meseca posle ruskog kosmonauta AleksejaLeonova.1968 - U Beogradu, a potom i u drugim univerzitetskim centrima u Jugoslaviji, počele su studentske demonstracije, prve u komunističkoj Jugoslaviji. Protest protiv privilegija komunisticckih funkcionera, nezaposlenosti i ugrožavanja osnovnih demokratskih prava prekinut je posle sedam dana nakon &scaron;to se studentima preko TV Beograd obratio predsednik SFRJ Josip Broz Tito, koji je podržao studente i obećao im brže re&scaron;avanje dru&scaron;tvenih problema.1973 - Sovjetski supersonični avion &quot;Tupoljev 144&quot; sru&scaron;io se ublizini Pariza tokom vazduhoplovne izložbe. Poginulo je svih &scaron;et članova posade i sedam francuskih seljaka.1989 - Umro je iranski verski vođa, ajatolah Ruholah Homeini (Ruhollah Khoemeini), koji se 1979, posle zbacivanja &scaron;aha Mohameda Reze Pahlavija, vratio iz izbegli&scaron;tva u Iran zahvaćen islamskom revolucijom. Pod njegovom vla&scaron;ću (do smrti), prozapadni Iran pretvoren je u militantnu versku republiku.1989 - U eksploziji gasovoda na Transibirskoj železnici dignuta su u vazduh dva putniccka voza. Poginulo je 575 ljudi, a oko 600 jeranjeno.1995 - Ministri odbrane NATO-a i EU doneli su odluku o stvaranju snaga za brzo reagovanje u Bosni, koje će &scaron;tititi mirovne trupe UN od napada bosanskih Srba.1999 - Predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milo&scaron;ević prihvatio je mirovni plan SAD, EU i Rusije, koji su u Beograd doneli finski i ruski posrednici Marti Ahtisari (Martti Ahtisaari) i Viktor Černomirdin. Plan, koji je podrazumevao dolazak međunarodnih snaga na Kosovo, bio je uslov za prestanak vazdu&scaron;nih napada NATO-a na Jugoslaviju.2001 - Umro je čuveni holivudski glumac Entoni Kvin (Antony Qwin)koji se proslavio ulogom Grka Zorbe u istoimenom filmu.2004 - U Specijalnom sudu u Sijera Leoneu poccelo je suđenje odgovornima za zločine tokom građanskog rata u toj zemlji u kome je stradalo oko 200 ljudi. U junu 2007. sud je proglasio trojicu vojnih zapovednika krivim za zločine počinjene od 1991-2002. i to je prva presuda tog suda koja se odnosi na period građanskog rata u toj zemlji.2006 - Skup&scaron;tina Crne Gore usvojila je Deklaraciju nezavisne Crne Gore, čime je formalno progla&scaron;ena obnova crnogorske državnosti.2009 - Umrla je američka pevacica Koko Tejlor (Taylor) zvana &quot;kraljica bluza&quot;, dobitnica brojnih nagrada za bluz muziku kao i nagrade Gremi 1984. godine.2016 - Preminuo je Muhamed Ali (Muhammad), rođen kao Kasijus Marselus Klej (Cassius Marcellus Clay) koji je dve decenije dominirao boksom, osvajao i branio &scaron;ampionsku titulu u istorijskim mečevima na egzotičnim lokacijama. Poznat je i po borbi za za&scaron;titu prava afroamerikanaca i odbijanju da se regrutuje u američku vojsku tokom rata u Vijetnamu.

Na današnji dan, 3. jun

0 Komentari