Na današnji dan 6. oktobar

1014 - Umro je car Samuilo koji je 976. digao ustanak protiv Romeje (Vizantija) i osnovao Makedonsko carstvo. Njegovo carstvo propalo je 1014, nakon te&scaron;kog poraza od vizantijskog cara Vasilija II u bici kod Belasice. Prema predanju, umro je od srčanog udara kada je video svojih 14.000 vojnika koji su bili zarobljeni, a potom po naređenju vizantijskog cara Vasilija II oslepljeni i pu&scaron;teni.1536 - Engleski verski reformator i prevodilac Biblije Vilijam Tindejl (William Tyndale) spaljen je na lomači kao jeretik, prema naređenju kralja Henrija VIII (Henry).1552 - Rođen je Mateo Riči (Matteo Ricci), italijanski jezuita, prvi katolički misionar u Kini (1581), gde je tokom 30 godina uspe&scaron;no upoznavao Kineze sa dostignućima zapadne civilizacije, a na Zapadu pro&scaron;irio oskudno poznavanje Kine.1767 - Rođen je haićanski državnik Henri Kristof (Christophe), doveden sa ostrva Grenade kao rob na Haiti, gde se krajem 18. veka priključio pobuni protiv Francuza. Godine 1807. postao je predsednik Haitija, a 1811. proglasio se kraljem.1846 - Rođen je američki inženjer Džordž Vestinghaus (George Westinghouse), pronalazač vazdu&scaron;ne kočnice za lokomotive i tramvaje, osnivač &quot;Vestinghaus ilektrik korporej&scaron;n&quot; (1886).1878 - Umro je srpski trgovac Ilija Milosavljević Kolarac, koji je svoju imovinu zave&scaron;tao za prosvećivanje naroda. Iz njegove zadužbine izdat je veliki broj knjiga i podignut Kolarčev narodni univerzitet u Beogradu.1887 - Rođen je francuski arhitekta i teoretičar &scaron;vajcarskog porekla &Scaron;arl Eduar Žanre (Charles Edouard Jeanneret), poznat kao Le Korbizje (Corbusier), jedan od najvećih arhitekata 20. veka, koji je kori&scaron;ćenjem armiranog betona, stakla i gvožđa radikalno promenio tradicionalni način gradnje.1903 - Rođen je irski fizičar Ernest Tomas Sinton Volton (Thomas, Walton), jedan od pionira nuklearne fizike, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1951. Sa Džonom Daglasom Kokroftom (John Douglas Cockcroft), sa kojim je podelio Nobelovu nagradu, razvio je 1929. prvi atomski akcelerator.1908 - Austrougarska je anektirala Bosnu i Hercegovinu &scaron;to je izazvalo duboku krizu u odnosima evropskih sila. Da bi izbegle rat, vodeće evropske zemlje priznale su aneksiju u martu 1909. Pod pritiskom evropskih sila aneksiju je priznala i kraljevina Srbija.1914 - Rođen je norve&scaron;ki etnolog i istraživač Tor Hejerdal (Thor Heyedahl). Godine 1947. predvodio je &scaron;estočlanu ekspediciju koja je splavom &quot;Kon-Tiki&quot; preplovila oko 9.000 kilometara između Perua i pacifičkog ostrva Tuamotu blizu Tahitija, da bi dokazao da su drevni narodi mogli da plove iz Južne Amerike do polinežanskih ostrva.1915 - Napadom na Srbiju, Bugarska, koja je na početku rata proglasila neutralnost, uključila se u Prvi svetski rat na strani Centralnih sila. Suočena istovremeno sa nemačko-austrougarskom ofanzivom na severu, srpska vojska je bila prisiljena da se povuče na Kosovo, a potom preko Albanije do Jadranskog mora odakle su je savezničke snage prebacile na ostrvo Krf.1927. - Premijerom filma &quot;Pevač džeza&quot; u Njujorku, sa tada vrlo popularnim pevačem Alom Džonsonom (Jolson) u glavnoj ulozi, počela je era zvučnog filma.1930 - Rođen je sirijski državnik i general Hafez al Asad (Ashad), koji je na vlast do&scaron;ao u novembru 1970. udarom vojnog krila Arapske socijalističke partije BAAS. Predsednik Sirije bio je od 1971. do juna 2000. kada je umro u svom kabinetu.1958 - Američka nuklearna podmornica &quot;Sivulf&quot; izronila je na povr&scaron;inu kod obale Nove Engleske nakon dva meseca provedena u morskim dubinama, &scaron;to je bio svetski rekord u ostajanju pod morem.1972 - Vi&scaron;e od 200 ljudi je poginulo i vi&scaron;e od hiljadu povređeno u železničkoj nesreći kod meksičkog grada Saltiljo.1973 - Napadom Egipta i Sirije na izraelske položaje na istočnoj obali Sueca i na Golanskoj visoravni počeo je četvrti vojni sukob Izraela i Arapa, okončan 22. oktobra rezolucijom Saveta bezbednosti UN o prekidu vatre.1976 - Vojna hunta je u Tajlandu sru&scaron;ila vladu Senija Pramođa (Pramoj), a vojska je na univerzitetu u Bangkoku masakrirala veliki broj studenata levičara.1981 - Na vojnoj paradi u Kairu islamski ekstremisti ubili su Anvara el Sadata (Anwar), predsednika Egipta od oktobra 1970. Bilans spektakularnog atentata bio je 12 mrtvih i vi&scaron;e od 25 ranjenih.1988 - Pod pritiskom demonstracija, tokom kojih je Slobodan Milo&scaron;ević učvr&scaron;ćivao svoju vlast u Srbiji, rukovodstvo Vojvodine podnelo je ostavke. Tokom protesta, demonstranti su na funkcionere koji su poku&scaron;ali da im se obrate, bacali jogurt, zbog čega je ovaj događaj kasnije popularno nazvan &quot;jogurt revolucija&quot;.1989. - Umrla je američka filmska glumica Bet Dejvis (Bette Davis), dobitnica dva Oskara za filmove &quot;Opasna&quot; i &quot;Džezabel&quot;, a proslavila se i filmovima &quot;Sve o Evi&quot;, &quot;Male lisice&quot; , &quot;&Scaron;ta se dogodilo sa Bebi Džejn&quot;.1990 - Umrla je prva žena-ratni pilot u Jugoslaviji Marija Draženović Djordjević koja je u sastavu 113. lovačkog puka učestvovala u Drugom svetskom ratu u borbama na Sremskom frontu 1945. Letački ispit je položila 1939. kada je imala 15 godina.1991 - Indonežanski vojni avion udario je u Džakarti u zgradu vlade, poginule su 102 osobe, a ranjeno vi&scaron;e od 5.000.1998 - Pod pritiskom međunarodne zajednice i pretnjama vazduhoplovnim napadom NATO-a, počelo je povlačenje srpskih snaga bezbednosti sa Kosova prema centralnoj Srbiji.2002 - Premijer Belgije Gaj Verho&scaron;tat (Guy Verhofstadt) uputio je prvo zvanično izvinjenje za deportovanje desetine hiljada Jevreja u koncentracione logore u nacističkoj Nemačkoj, koje su činili lokalni zvaničnici.2007 - Preminuo je muzičar i kompozitor, klavijaturista Laza Ristovski. Svirao je u rok grupama &quot;Smak&quot; i &quot;Bijelo dugme&quot; i pripadao muzičarima koji su obeležili jugoslovensku rok scenu.2012 - Umro je biv&scaron;i alžirski predsednik &Scaron;adli Bendžedid, koji je svrgnut sa vlasti 1992, nakon čega je izbio desetogodi&scaron;nji građanski rat u kome je stradalo vi&scaron;e od 200.000 ljudi. Na čelo Alžira do&scaron;ao je 1979. posle čega je sprovedeno vi&scaron;e političkih reformi koje su dovele do vi&scaron;estranačkog političkog sistema.2018 - Preminula je &scaron;panska operska pevačica Monserat Kabalje (Montserrat Caballe) poznata po interpretacijama Rosinijevih, Belinijevih i Donicetijevih opera. Tokom karijere izvela je vi&scaron;e od 90 različitih uloga i snimila oko 80 albuma. Sa pevačem Fredijem Merkjurijem iz grupe &quot;Kvin&quot; snimila je pesmu &quot;Barselona&quot; koja je postala himna letnjih olimpijskih igara 1992. godine u Barseloni.2024 - Papa Franja imenovao je beogradskog nadbiskupa Ladislava Nemeta za kardinala.

Na današnji dan 6. oktobar

1 Komentari