Na današnji dan, 27. septembar

1540 - Papa Pavle III odobrio je bulom &quot;Regimini militantis ecclesiae&quot; osnivanje jezuitskog katoličkog reda koji je, kao Dru&scaron;tvo isusovaca, 1534. u Parizu osnovao Ignacio Lojola (Loyola).1601 - Rodjen je francuski kralj Luj XIII (Louis), jedan od najmoćnijih evropskih monarha. Tokom vladavine (1610-43) zaveo je apsolutizam uz pomoć kardinala Ri&scaron;eljea (Richelieu), ugu&scaron;io ustanak hugenota (protestanata) i nastavio kolonijalno &scaron;irenje Francuske. U vreme njegove vladavine, 1635. godine, osnovana je Francuska akademija.1825 - Prvom u svetu javnom železničkom prugom, Darlington-Stokton, u severoistočnoj Engleskoj, krenuo je voz s prvom parnom lokomotivom, kojom je upravljao njen konstruktor Džorž Stivenson (George Stephenson).1862 - Rodjen je južnoafrički general i državnik Luis Bota (Louis Botha), jedan od vodja Bura u ratu sa Englezima (1899-1902) i prvi premijer Južnoafričke Unije (1910-19). Bio je premijer Transvala od 1907. do 1910, kad su se burske republike Transval, Natal, Oranž i Kejplend udružile u Uniju.1891 - Umro je ruski pisac Ivan Aleksandrovič Gončarov, autor romana &quot;Oblomov&quot;, u kojem je stvoren jedan od najznačajnijih tipova u svetskoj književnosti, kao i pojam &quot;oblomov&scaron;tina&quot; - sinonim za parazitizam i apatiju (&quot;Obična priča&quot;, &quot;Ponor&quot;, &quot;Uspomene o Bjelinskom&quot;).1901 - Rodjen je crnogorski revolucionar Ivan Milutinović, jedan od glavnih organizatora partizanskog ustanka protiv okupatora u Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji, član Vrhovnog &scaron;taba Narodonoslobodilačke vojske i narodni heroj. Poginuo je pod nerasvetljenim okolnostima oktobra 1944. godine kada se preko Dunava prebacivao u tek oslobodjeni Beograd.1902 - Rodjen je srpski pisac i pozori&scaron;ni kritičar Milan Dedinac, sledbenik francuske avangarde lirike, pripadnik grupe beogradskih modernista, prvi glavni urednik posleratne &quot;Politike&quot;, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozori&scaron;ta (&quot;Od nemila do nedraga&quot;, &quot;Malo vode na dlanu&quot;, &quot;Pozori&scaron;ne kritike&quot;).1917 - Umro je francuski slikar, grafičar i vajar Edgar Dega (Degas), koji se smatra jednim od najboljih crtača u likovnoj umetnosti. Virtuoznost crtanja najbolje je iskazao slikajući ljudsko telo u pokretu (&quot;Balerina, &quot;Kupačica&quot;, Pralja&quot;).1922 - Grčki kralj Konstantin I (Constantine) abdicirao je zbog vojnog poraza u ratu s Turskom, dve godine po&scaron;to se vratio na presto. Kralj je postao 1913, a prvi put je abdicirao 1917. kada je njegova odluka o neutralnosti Grčke u Prvom svetskom ratu izazvala nezadovoljstvo u zemlji i među zapadnim saveznicima.1939 - Nakon trodnevnog danonoćnog bombardovanja, Nemci su u Drugom svetskom ratu savladali 19-dnevni otpor Var&scaron;avljana i zauzeli glavni grad Poljske.1940 - Nemačka, Italija i Japan potpisali su u Berlinu desetogodi&scaron;nji vojni i ekonomski pakt sila Osovine Berlin-Rim-Tokio.1947 - U Var&scaron;avi je osnovan Informacioni biro komunističkih i radničkih partija (Informbiro). To savetodavno i koordinaciono telo devet evropskih komunističkih i radničkih partija osnovano je na inicijativu SSSR-a, a sedi&scaron;te mu je do proleća 1948. bilo u Beogradu, potom u Bukure&scaron;tu.1962 - U Jemenu je u vojnom udaru pukovnik Abdula al Salal (Abdullah, Sallal) oborio monarhiju i proglasio Jemensku Arapsku Republiku. Sa prestola je zbačen poslednji jemenski imam Mohamed Badr (Mohammed), nedelju dana po&scaron;to je nasledio umrlog oca imama Ahmada.1964 - Vorenova komisija je posle desetomesečne istrage saop&scaron;tila da je Li Harvi Osvald (Lee Harvey Oswald) bio jedini atentator na predsednika SAD Džona Kenedija (John Kennedy), 22. novembra 1963. u Dalasu. Drugi su tvrdili da Osvald koji je ubijen dva dana posle atentata, nije bio jedini atentator, a možda i da nije ni učestvovao u atentatu.1968 - Portugalski diktator Antonio de Oliveira Salazar koji je vladao od 1932, zbog moždanog udara se povukao s mesta premijera.1970 - Na inicijativu predsednika Egipta Gamala Abdela Nasera (Nasser), kralj Jordana Husein (Hussein) i vodja Palestinskog oslobodilačkog pokreta Jaser Arafat (Yasser) potpisali su u Kairu sporazum o okončanju gradjanskog rata u Jordanu.1990 - Iran i Velika Britanija su obnovili diplomatske odnose koje je Teheran prekinuo u martu 1989. zbog knjige &quot;Satanski stihovi&quot; britanskog pisca indijskog porekla Salmana Ru&scaron;dija (Rushdie). Odnosi su vraćeni na nivo ambasadora tek 1998, kada su vlasti Irana odustale od &quot;fatve&quot; - verske osude kojom je tražena smrt Ru&scaron;dija.1996 - Snage fundamentalističkog islamskog pokreta Talibana zauzele su glavni grad Avganistana, Kabul, i obesile biv&scaron;eg &scaron;efa države Nadžibulaha (Najibullah).1998 - Obećav&scaron;i da će re&scaron;iti problem masovne nezaposlenosti, lider nemačkih socijaldemokrata Gerhard &Scaron;reder (Gerhard Schroeder) pobedio je Helmuta Kola (Kohl) na izborima i postao novi kancelar Nemačke.2000 - Vi&scaron;e desetina hiljada ljudi u centru Beograda i oko pola miliona &scaron;irom Srbije burno je pozdravilo progla&scaron;enje izborne pobede Demokratske opozicije Srbije (DOS) na izborima 24. septembra, kao i odluku lidera opozicije Vojislava Ko&scaron;tunice da ne prihvati drugi krug predsedničkih izbora koji je najavila vlast.2000 - U eksploziji gasa u rudniku uglja u južnoj kineskoj provinciji Guidžu poginulo je 118 rudara.2001 - Napadač u policijskoj uniformi upao je na sednicu lokalne skup&scaron;tine &scaron;vajcarskog kantona Cug i ubio 13, ranio 15 ljudi, a potom je izvr&scaron;io samoubistvo.2002 - Istočni Timor je postao 191. članica Ujedinjenih nacija.2003. - Umro je Donald O&#39;Konor (Connor), najpoznatiji po solo plesu u mjuziklu &quot;Pevajući na ki&scaron;i&quot;.2006 - Ha&scaron;ki Tribunal osudio je biv&scaron;eg predsednika Skup&scaron;tine Republike Srpske Momčila Kraji&scaron;nika na 27 godina zatvora zbog zločina protiv čovečnosti. Oslobodjen je optužbi za genocid i saučesni&scaron;tvo u genocidu.2009 - Umro je kolumnista Njujork tajmsa i dobitnik Pulicerove nagrade Vilijam Sefajr (William Safire), stručnjak za jezik i biv&scaron;i pisac govora u Beloj kući.2011 - Umro je australijski naučnik i ginekolog Karl Vud (Carl Wood) zaslužan za prvo vantelesno začeće.2011 - Preminuo britanski TV producent i scenarista Dejvid Kroft, autor serije &quot;Alo, alo&quot;.2012 - Umro britanski filmski i TV glumac Herbert Lom, poznat po ulozi inspektora Drajfusa u serijalu &quot;Pink panter&quot; Blejka Edvardsa u kojem mu je partner bio Piter Selers.2020 - Dražave Jermenija i Azerbejdžan proglasile su ratno stanje usled eskalacije sukoba oko Nagorno-Karabaha, jermenske enklave u Azerbejdžanu nad kojom Jermenija nema kontrolu od kraja rata 1994. godine.

Na današnji dan, 27. septembar

0 Komentari