Na današnji dan, 9. septembar

1087 - Umro je normanski vojvoda i engleski kralj Vilijam I (William) poznat kao Vilijam Osvajač. Nakon pobede nad kraljem Haroldom u bici kod Hestingsa 1066. postao je kralj Engleske. Tokom njegove vladavine romanizovani Normani počeli su se stapati sa pokorenim Anglosasima u englesku naciju. Uveo je 1085. prvi imovinski katastar (Domesday Book).1513 - U bici protiv Engleza kod Fludena poginuo je &scaron;kotski kralj Džejms IV (James) zajedno sa nekoliko hiljada &Scaron;kota, medju kojima je bilo gotovo celo plemstvo.1585 - Rođen je francuski državnik, kardinal Arman Žan di Plesi Ri&scaron;elje (Armand Jean du Plessis Richelieu), koji je kao ministar kralja Luja XIII (Louis) (od 1629) vr&scaron;io stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Osnovao je 1635. Francusku akademiju.1737 - Rođen je italijanski lekar i fizičar Luiđi Galvani (Luigi), koji je 1789, vr&scaron;eći eksperimente sa žabljim mi&scaron;ićima, otkrio vrstu elektriciteta, koja je kasnije po njemu nazvana galvanski elektricitet.1772. - Rodjen je srpski književnik i pozori&scaron;ni pisac Joakim Vujić, koji je 1835. u Kragujevcu osnovao prvo srpsko pozori&scaron;te, gde je prenosio romantičarski duh Evrope prikazujući dela domaćih i stranih autora.1776 - Američki Kontinentalni kongres uveo je zvaničan naziv države Sjedinjene Američke Države umesto Ujedinjene kolonije.1828 - Rođen je ruski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj, jedan od velikana svetske književnosti, autor čuvenih romana &quot;Rat i mir&quot; i &quot;Ana Karenjina&quot;. Zbog kritičkog odnosa prema dru&scaron;tvu i crkvi, dolazio je u sukob sa vlastima, a Ruska pravoslavna crkva ga je 1901. ekskomunicirala.1894 - Kineski revolucionar Sun Jat-sen (Yat-sen) osnovao je Dru&scaron;tvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu sa Japanom. Ustanak nije uspeo, a učesnici su uhvaćeni i pogubljeni. Sun Jat-sen je uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. živeo je u inostranstvu.1898 - Umro je francuski pisac Stefan Malarme (Stephane Mallarme) uz Remboa (Rimbaud) i Verlena (Verlaine) najznačajniji pesnik francuskog simbolizma. Njegova pesma &quot;Popodne jednog fauna&quot; inspirisala je Debisija (Debussy) da komponuje čuveni preludij.1901 - Umro je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek (Henri Toulouse Lautrec) majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog noćnog života na kraju 19. veka.1914 - U Prvom svetskom ratu okončana je prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni nemački gubici procenjeni na 800.000 ljudi. U julu 1918. vođena je druga bitka na Marni i to je bila poslednja nemačka ofanziva u Prvom svetskom ratu.1944 - Dan nakon ulaska sovjetskih trupa u Bugarsku, bugarski komunisti preuzeli su vlast u zemlji.1945 - Trupe SAD iskrcale su se na kraju Drugog svetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske su od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela je postala linija podele dveju korejskih država.1976 - Umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung (Zedong) jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoveni lider. Njegove misli i ideje objavljene su u čuvenoj &quot;Crvenoj knjižici&quot;. Godine 1966. pokrenuo je &quot;Veliku proletersku kulturnu revoluciju&quot; tokom koje je smenjen veliki broj partijskih funkcionera, među kojima i njegovi najbliži saradnici.1987 - Iračko ratno vazduhoplovstvo započelo je seriju udara na iranske električne centrale i naftna postrojenja.1991 - Sovjetska republika Tadžikistan proglasila je nezavisnost.1993 - Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumeli su se o međusobnom priznanju, otvarajući put ka okončanju sukoba Arapa i Jevreja.1996 - U tajfunu koji je pogodio priobalna područja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo je vi&scaron;e od 130 ljudi, a hiljade je povređeno.2001 - Lider avganistanske opozicione &quot;Severne alijanse&quot; Ahmad &Scaron;ah Masud, koji je predvodio borbu protiv talibana, smrtno je ranjen u njegovoj kancelariji kada su dva bomba&scaron;a samoubice aktivirali bombe. Masud je preminuo tri dana kasnije.2001 - Na predsedničkim izborima u Belorusiji, u mandatu od pet godina, pobedio je Aleksandar Luka&scaron;enko, koji se već na toj funkciji nalazi sedam godina.2002 - Vi&scaron;i sud u Bijelom Polju osudio je Neboj&scaron;u Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora, zbog uče&scaron;ća u otmici i likvidaciji putnika, pretežno Muslimana, iz voza na pruzi Beograd-Bar u stanici &Scaron;trpci (RS) u februaru 1993.2003 - Umro je američki naučnik Edvard Teler (Edward Teller) jedan od tvoraca hidrogenske bombe i jedan od učesnika u projektu Menheten koji je doveo do proizvodnje atomske bombe tokom drugog svetskog rata.2004 - U Minhenu je počelo suđenje 86-godi&scaron;njem Ladislavu Nižnjanskom, optuženom za nacističke zločine 1945. u Čehoslovačkoj, gde je 1962. u odsustvu osudjen na smrt. On je posle Drugog svetskog rata skoro 60 godina neometano živeo u Minhenu gde je radio kao dokumentarista i prevodilac u američkoj radio-stanici Radio Slobodna Evropa. Odlukom suda u Minhenu 2005. pu&scaron;ten je na slobodu u nedostatku dokaza.2009 - Umro je Majk Bonđorno (Mike Bongiorno) popularni TV voditelj i simbol nacionalne televizije RAI. Nazvan &quot;kraljem kviza&quot; on je bio jedna od omiljenih i najdugovečnijih televizijskih ličnosti u Italiji.2010 - Generalna skup&scaron;tina Ujedinjenih nacija usvojila je predlog rezolucije o Kosovu povodom ocene Medjunarodnog suda pravde o legalnosti jednostrano progla&scaron;ene nezavisnosti Kosova, koju je podnela Srbija uz pod&scaron;ku Evropske unije.2013 - Na izborima u Norve&scaron;koj koalicija desnog centra je porazila levi savez dotada&scaron;njeg premijera Jensa Stoltenberg, mandatarka nove vlade je Erna Solberg, vodja Konzervativne partije.2014 - Poljski premijer Donald Tusk podneo je ostavku zbog odlaska na funkciju predsednika Evropskog saveta, a mandat za sastav nove vlade poveren je dotada&scaron;njoj predsednici Sejma poljskog parlamenta Evi Kopač.2017 - Skup&scaron;tina Kosova izabrala je Ramu&scaron;a Haradinaja za premijera Kosova.2023 - U razornom zemljotresu amplitude 6,8 koji je pogodio Maroko poginulo je preko 2.900 ljudi.

Na današnji dan, 9. septembar

0 Komentari