Na današnji dan, 6. septembar

1522 - &Scaron;panski moreplovac Huan Sebastijan del Kano (Juan Sebastian, Cano) je zavr&scaron;io prvo putovanje oko sveta, koje je Fernando Magelan (Magellan) započeo 1519. s pet brodova i 270 mornara. Del Kano je preuzeo komandu kada su 1521. Magelana ubili filipinski urodjenici i vratio se u &Scaron;paniju sa jednim brodom i 18 mornara.1566 - Umro je turski sultan Sulejman II Veličanstveni. Tokom njegove 46-godi&scaron;nje vladavine Otomansko carstvo dostiglo je vrhunac moći i najveće teritorijalno pro&scaron;irenje. Umro je prilikom opsade Sigeta u trećem pohodu na Beč.1688 - Austrijska vojska, pod komandom bavarskog kneza Maksimilijana Emanuela (Maximilian), uz pomoć srpskih dobrovoljaca, savladala je otpor Turaka i u&scaron;la u Beograd. Turci su ga ponovo zauzeli 1690.1729 - Rodjen je nemački pisac i filozof racionalizma Mozes Mendelson (Moses Mendelssohn), osnivač jevrejskog prosvetiteljskog pokreta u Nemačkoj i tvorac prve moderne jevrejske filozofije religije.1757 - Rodjen je francuski general i državnik Mari Žozef (Marie Joseph), markiz od Lafajeta (La Fayette), nazvan &quot;herojem dva sveta&quot; u Američkom ratu za nezavisnost gde se borio protiv Britanaca (1777-81). Po povratku u Francusku bio je predstavnik plemstva u Skup&scaron;tini i zastupnik liberalnih ideja.1860 - Rodjena je američka pacifistkinja i dru&scaron;tvena reformatorka Džejn Adams (Jane Addams), dobitnica Nobelove nagrade za mir 1931. Re&scaron;avala je socijalne probleme i bila predsednik Medjunarodne ženske lige za mir i slobodu.1898 - Holandska kraljica Vilhelmina (Wilhelmina) stupila je na presto. Na isti dan 1948. kraljica je abdicirala u korist kćerke princeze Julijane (Juliana).1901 - U Bafalu je anarhista Leon Čolgos (Czolgosz) izvr&scaron;io atentat na predsednika SAD Vilijema Mekinlija (William McKinley). Mekinli je od rana umro nedelju dana kasnije, a 14. septembra novi predsednik SAD postao je Teodor Ruzvelt (Theodore Roosvelt).1914 - Francuske trupe su uz pomoć britanskog ekspedicionog korpusa krenule u kontraofanzivu na frontu dugačkom 500 kilometara, čime je počela prva velika bitka na reci Marni u Francuskoj u Prvom svetskom ratu, u kojoj je za četiri dana nemačka vojska pretrpela težak poraz.1914 - Na zahtev saveznika da posle pobede na Ceru u Prvom svetskom ratu preduzme ofanzivu preko granice, srpska vojska je počela operacije protiv Austrijanaca u Sremu i istočnoj Bosni, poznate kao Bitka na Drini. Borbe su trajale do 11. novembra, kada je srpska vojska bila prisiljena da se povuče.1940 - Rumunski kralj Karol II Hoencolern (Carol Hohenzollern) je u Drugom svetskom ratu pod pritiskom Sila osovine abdicirao u korist sina Mihajla.1965 - Napadom indijske avijacije na pakistanski grad Lahor počeo je rat Indije i Pakistana zbog Ka&scaron;mira. Sukob je okončan 25. septembra posredstvom UN.1966 - Skup&scaron;tinski kurir Dimtrik Cafondas (Dimtric Tsafondas) ubio je južnoafričkog premijera Hendrika Fren&scaron;a Fervuda (Frensch Verwoerd) za vreme parlamentarne debate u Kejptaunu. Kao premijer od 1958, Fervud je doneo najveći broj zakona sistema aparthejda u Južnoj Africi.1968 - Afrička kraljevina Ngvani (Svazilend) stekla je nezavisnost od Velike Britanije čiji je posed bila od 1881.1970 - Palestinski teroristi su oteli četiri aviona koja su letela iz Evrope u Njujork. Narednog dana u Kairu je zapaljen &quot;boing 747&quot; kompanije &quot;Pan ameriken&quot;, a dva &quot;boinga 707&quot; dignuta su u vazduh 12. septembra u Jordanu. Četvrti avion se spustio u London, a otmičarka Lejla Kaled (Leila Khaled) je uhap&scaron;ena.1975 - U zemljotresu u istočnoj Turskoj 2.350 ljudi je poginulo, a 3.000 je povređeno.1988 - Dečak Tomas Gregori (Thomas Gregory, 11) postao je najmladja osoba koja je preplivala Laman&scaron;. Plivao je 11 sati i 54 minuta.1991 - SSSR je priznao nezavisnost Litvanije, Letonije i Estonije, a Lenjingradu je vraćen naziv Sankt Peterburg.1994 - Premijer Irske Albert Rejnolds (Reynolds) prvi put se sastao sa vodjom &Scaron;in Fejna, političkog krila IRA-e Džerijem Adamsom (Gerry) i razgovarao o političkom re&scaron;enju dugogodi&scaron;nje krize i sukoba katolika i protestanata u Severnoj Irskoj.1997 - Britanska princeza Dajana (Diana), koja je poginula 31. avgusta u saobraćajnoj nesreći u Parizu, sahranjena je na porodičnom imanju, posle pogrebne ceremonije koju su posredstvom TV-prenosa pratile dve milijarde ljudi &scaron;irom sveta.1998 - Umro je japanski filmski reditelj Akira Kurosava koji je proslavio japansku kinematografiju filmovima &quot;Ra&scaron;omon&quot;, &quot;Sedam samuraja&quot;, &quot;Ran&quot;. Dobitnik je dva Oskara za najbolji inostrani film.2000 - U sedi&scaron;tu UN u Njujorku otvoren je &quot;Milenijumski samit UN&quot;, najveći skup svetskih lidera u istoriji na kojem je učestvovalo 150 &scaron;efova država i vlada. Nisu do&scaron;li samo predsednici Iraka Sadam Husein, SR Jugoslavije Slobodan Milo&scaron;ević i Libije Moamer Gadafi.2001 - Vrhovni sud Kazahstana osudio je biv&scaron;eg premijera Akezana Kazegeldina na deset godina zatvora zbog korupcije, ilegalnog posedovanja oružja i zloupotrebe položaja.2007. - Umro je italijanski tenor Lučano Pavaroti čija je karijera trajala 46 godina. Debitovao je 1961. u Pučinijevim &quot;Boemima&quot;, a omiljene opere bile su: &quot;Lučija de Lamermur&quot;, &quot;Turandot&quot;, &quot;Bal pod maskama&quot;, &quot;Rigoleto&quot;, &quot;Madam Baterflaj&quot; i &quot;Magbet&quot;.2011 - Pretresno veće Tribunala u Hagu proglasilo je biv&scaron;eg načelnika General&scaron;taba Vojske Jugoslavije Momčila Peri&scaron;ića krivim za pomaganja i podržavanja zločina u BiH i Hrvatskoj 1993-95. i odredilo kaznu od 27 godina zatvora. Žalbeno veće Ha&scaron;kog suda oslobodilo je februara 2013. Momčila Peri&scaron;ića optužbi za ratne zločine.2018 - Sud BiH osudio je prvostepeno Momira Tasića na 14 i Petra Tasića na 10 godina zatvora kao saizvr&scaron;ioce za progon bo&scaron;njačkog civilnog stanovni&scaron;tva i uče&scaron;će u prisilnom nestanku civila tokom 1992. u Vi&scaron;egradu. Mirko Tasić oslobodjen je krivice.2021 - Preminuo je francuski glumac Žan-Pol (Jean Paul) Belmondo (89), koga su proslavile uloge u filmovima &quot;novog talasa&quot; iz &scaron;ezdesetih godina pro&scaron;log veka, a potom je sedamdesetih godina postao zvezda akcionih filmova.

Na današnji dan, 6. septembar

0 Komentari