Na današnji dan, 5. septembar

1514 - Turski sultan Selim I u&scaron;ao je u Tabriz u Persiji.1568 - Rodjen je italijanski filozof, dominikanac Tomazo Kampanela (Tommaso Campanella), zastupnik utopijske filozofije. Optužen da &scaron;iri jeretičku nauku, osuđen je 1599. na doživotni zatvor. Oslobođen je nakon 27 godina na intervenciju pape Urbana VIII. Svoj ideal države opisao je u delu &quot;Grad sunca&quot; koje je postalo udžbenik utopijske filozofije.1600 - Poveljom engleske kraljice Elizabete osnovana je &quot;Istočnoindijska kompanija&quot; koja je dobila monopol na trgovinu sa Istokom, čime je počela britanska trgovačka, a potom i kolonijalna ekspanzija indijskog potkontinenta.1774 - U Filadelfiji je počeo Prvi kontinentalni kongres na kojem su se predstavnici 13 američkih kolonija usprotivili britanskom uticaju u Severnoj Americi, &scaron;to je bio uvod u Američki rat za nezavisnost u aprilu 1775.1791 - Rodjen je nemački kompozitor Jakob Libman Ber (Liebmann Beer), poznat kao Djakomo Majerber (Giacomo Meyerbeer). Živeo je u Parizu gde je komponovao svoja glavna dela i odigrao značajnu ulogu u stvaranju francuske velike opere (&quot;Hugenoti&quot;, &quot;Afrikanka&quot;, &quot;Robert Đavo&quot;, &quot;Prorok&quot;).1800 - Britanci pod komandom admirala Nelsona preuzeli su od Francuza Maltu. Pariskim mirom 1814. Britanija je i zvanično dobila Maltu koja je postala važna britanska baza na putu prema Indiji.1857 - Umro je francuski filozof i matematičar Ogist Kont (Auguste Comte), jedan od osnivača filozofije pozitivizma i sociologije (&quot;Kurs pozitivne filozofije&quot;, &quot;Sistem pozitivne politike&quot;).1864 - Flote Velike Britanije, Francuske i Holandije napale su Japance u tesnacu &Scaron;imonoseki, za odmazdu zbog odluke Japana da zatvori svoje luke i istera strance.1888 - Rodjen je indijski filozof i državnik Sarvepali Radakri&scaron;nan (Servepalli Radhakrishnan), predsednik Indije od 1962. do 1967, profesor filozofije na indijskim univerzitetima i na Oksfordu. U svojim delima zastupa filozofski univerzalizam i ideju integracije istočne i zapadne filozofije (&quot;Indijska filozofija&quot;, &quot;Istočna religija i misao Zapada&quot;, &quot;Istorija istočne i zapadne filozofije&quot;).1899 - Umro je srpski državnik i istoričar Jovan Ristić, vođa desnog krila Liberalne stranke, jedan od najznačajnijih srpskih diplomata 19. veka. Uspe&scaron;no je vodio pregovore s Turcima o oslobadjanju srpskih gradova, bio je predstavnik Srbije na Berlinskom kongresu 1878, dva puta regent i tri puta premijer. Napisao je &quot;Diplomatsku istoriju Srbije 1875-1878&quot;.1905 - Mirom u Portsmutu (Nju Hempssir), uz posredovanje američkog predsednika Teodora Ruzvelta (Theodore Roosevelt) zavr&scaron;en je Rusko-japanski rat. Rusija je predala Japanu Port Artur i priznala japanske interese u Koreji.1939 - SAD su proglasile neutralnost u Drugom svetskom ratu, ali su kasnije zakonima &quot;Cash and Carry&quot; (Plati pa nosi) i &quot;Leand-Lesa Act&quot;, Zakon o zajmu i najmu) pomagali oružjem savezničke snage. Amerikanci su u&scaron;li u rat 7. decembra 1941. kada su japanske trupe napale američku pomorsku bazu Perl Harbur.1960 - Predsednik Konga (Zair) Žozef Kasavubu (Joseph) smenio je vodju nacionalnooslobodilačkog pokreta i prvog kongoanskog premijera Patrisa Lumumbu (Patrice).1972 - Pripadnici palestinske terorističke organizacije &quot;Crni septembar&quot; kidnapovali su, a potom ubili 11 izraelskih sportista, učesnika Olimpijskih igara u Minhenu. U 24-časovnoj pucnjavi na aerodromu, poginula su i četvorica terorista i jedan zapadnonemački policajac.1977 - Zapadnonemački teroristi su oteli predsednika Federacije zapadnonemačke industrije Hansa Martina &Scaron;lejera (Schleyer), čije je telo pronadjeno 19. oktobra 1977. u Francuskoj.1990 - Premijeri Severne i Južne Koreje susreli su se u Seulu, na prvim zvaničnim razgovorima na visokom nivou izmedju dveju zemalja podeljenih posle Korejskog rata 1953.1995 - Francuska je izvela prvu u seriji atomskih proba na pacifičkom ostrvu Mururoa, &scaron;to je izazvalo osudu &scaron;irom sveta i masovne proteste, posebno u Australiji i na Tahitiju.1997 - U Kalkuti je umrla Majka Tereza, misionarka koja je život posvetila siroma&scaron;nim i bolesnim. Za svoj humanitarni rad dobila je 1979. Nobelovu nagradu za mir. Albanka rodjena u Skoplju, stupila je 1928. u družbu Majke Božije od Loreta u Irskoj, a potom je u Kalkuti 1950. osnovala novu družbu Sestre misionarke ljubavi.2000 - U Beogradu je umro Slavko Leovac, predsednik Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske, jedan od najistaknutijih književnih kritičara i istoričara srpske književnosti u drugoj polovini 20. veka (zbirke eseja &quot;Svetlo i tamno&quot;, &quot;Mit i poezija&quot;, &quot;Metamorfoze&quot;).2001 - Državni tužilac Perua podigao je optužnicu protiv biv&scaron;eg predsednika Alberta Fudžimorija (Fujimori) zbog ume&scaron;anosti u dva masakra koje su izvr&scaron;ili paramilitarni odredi ranih devedesetih.2003 - Sjedinjene Američke Države su zamrznule finansijska sredstva desetorici članova azijske terorističke grupe Džema Islamija, koja se dovodi u vezu sa mrežom iste orijentacije Osame bin Ladena Al Kaida.2005 - U padu aviona Boing 737-200 indonežanske aviokompanije Mandela na naseljeno područje na severu ostrva Sumatra poginulo je 149 osoba. Pad aviona preživelo je 15 putnika.2009 - Na Ohridskom jezeru je potonuo brod &quot;Ilinden&quot; na plovidbi do Svetog Nauma pri čemu je poginulo 15 državljana Bugarske od 57 turista i osoblja koliko se nalazilo na brodu.2014 - U Minsku je, uz posredovanje OEBS-a, potpisan Protokol o prekidu vatre na istoku Ukrajine, koji predvidja &quot;specijalni status&quot; za regione koje kontroli&scaron;u separatisti i izbore u oblastima Donjecka i Luganska, upori&scaron;tima proruskih pobunjenika.2021 - Mitropolit crnogorsko-primorski Srpske pravoslavne crkve (SPC) Joanikije ustoličen je u Cetinjskom manastiru. Mitropolit i patrijarh SPC stigli su na Cetinje helikopterom po&scaron;to su protivnici ustoličenja u Cetinjskom manastiru blokirali put. U sukobima sa policijom povredjeno vi&scaron;e desetina građana i policajaca.

Na današnji dan, 5. septembar

0 Komentari