Na današnji dan pre 30 godina počela akcija "Oluja": Najveći progon Srba od Drugog svetskog rata

Prema podacima dokumentacionog centra &quot;Veritas&quot;, tokom akcije hrvatskih snaga poginulo je i nestalo 1.960 Srba, a proterano najmanje 220.000 stanovnika nekada&scaron;nje Republike Srpske Krajine.U Hrvatskoj vojno-policijskoj akciji &quot;Oluja&quot; avgusta 1995. koja je započela ujutro 4. avgusta, masivnom vojnom akcijom oružanih snaga Hrvatske izvr&scaron;ena je agresija na prostor Republike Srpske Krajine, odnosno sever Dalmacije, Liku, Kordun i Baniju.Firma Militari professenal risorsis (Military Professional Resources-MPRI) sa sredi&scaron;tem u Aleksandriji, Virdžinija, SAD, u kojoj su bile angažovane stotine penzionisanih generala SAD, pripremala je operaciju. Njihovi pripadnici radili su i za Hrvatsku vojsku i za muslimane pripadnike 5. Korpusa Armije BiH. Postojala je dakle podr&scaron;ka NATO, kao i jedinica Hrvatskog vijeća odbrane, odnosno vojske Hrvata BiH, kao i Armije BiH.Do agresije je do&scaron;lo uprkos činjenici da se ta oblast nalazila pod za&scaron;titom UN-a, kao sektori &quot;Jug&quot; i &quot;Sjever&quot;, kao i da su predstavnici RSK u Ženevi i Beogradu prihvatili predlog međunarodne zajednice o mirnom razre&scaron;enju.Među stradalima, prema podacima Veritasa, 65 odsto su civili, među kojima približno tri četvrtine stariji od 60 godina. Takođe, 29 odsto ubijenih su ženske osobe, ogromnom većom starice.Odluka o početku akcije &quot;Oluja&quot; doneta je tokom sastanka u vili Josipa Broza Tita na Brionima 31. jula 1995.Kako se vidi iz Brionskih transkripata, tada&scaron;nji predsednik Hrvatske Franjo Tuđman nesumnjivo je tada definisao cilj, rečima: &quot;To je sada tema na&scaron;e dana&scaron;nje rasprave, da nanesemo takve udarce da Srbi praktično nestanu&quot;.Pominjao je takođe uklanjanje &quot;remetilačkog faktora&quot; naglasiv&scaron;i da će odstranjivanje &quot;stranog, povijesno odvojenog&quot; elementa doneti pozitivne posledice etničke homogenizacije. Pomenuo je i da dok operacija bude trajala treba javno &quot;jamčiti tobože građanska prava&quot;.U sastavu hrvatskih snaga koje su učestvovale u napadu nalazilo se oko 130.000 pripadnika. Sa njima u sadejstvu bilo je oko 25.000 pripadnika Armije BiH. Vojsku Srpske Krajine navodno je tada sačinjavalo približno 40.000.Vojna dejstva su započela u 5.00 časova ujutro 4. avgusta, žestokim dejstvima artiljerije i raketnih jedinicana duž čitave linije fronta. Prva linija odbrane Vojske Republike Srpske Krajine pomerena je, odnosno probijena, na vi&scaron;e mesta, prodorom u dubinu RSK. Onesposobljeni su takođe sistemi veza RSK. U popodnevnim odnosno večernjim satima započela je evakuacija civila, preko Srba i Dvora.Sutradan, 5. avgusta, oko podneva, objavljeno je da su hrvatske trupe u&scaron;le u Knin. Tog dana zauzet je prostor većeg dela dalmatinske zagore koji je ulazio u sastav RSK, osim Knina, Drni&scaron;, Benkovac, na prostoru Like Pla&scaron;ki, ali i Dubica u Baniji.Linije kod Slunja probijene su 6. avgusta. Tada dolazi do spajanja trupa Hrvatske sa takozvanim Hrvatskim vijećem odbrane, odnosno vojskom Hrvata BiH, kao i sa Petim korpusom Armije BiH, odnosno muslimanskim snagama. Time je prostor RSK presečen. Tog dana zauzeta je Petrinja u Baniji. Posle ozbiljnijeg otpora te večeri pala je i Glina.Vojnić, Topusko, Lapac pali su 7. avgusta. Tog dana u 18.00 časova Gojko &Scaron;u&scaron;ak, tada&scaron;nji ministar odbrane Hrvatske objavio je da je vojna akcija &quot;Oluja&quot; okončana. Brojni civili koji se nisu povukli stradali su. Prema podacima Hrvatskog helsin&scaron;kog odbora na prostoru sektora &quot;Jug&quot; ostalo je 4.051 lice, od čega je ubijeno oko 600, ne računajući vojna lica.Poznati su slučajevi zločina u Ivo&scaron;evcima, gde je ubijeno najmanje 14 osoba, ili u Plavnom, gde je 6. avgusta ubijeno 13 staraca.Prema izve&scaron;taju Komisije OEBS-a od 10. avgusta: &quot;Postoje direktni dokazi o sistematskom paljenju kuća civila i dru&scaron;tvenog vlasni&scaron;tva, uključujući preduzeća, od strane HV-a, civilne policije i pripadnika specijalnih formacija policije&quot;.Savet bezbednosti OUN doneo je Rezoluciju br. 1009, 10. avgusta 1995, kojom je od Hrvatske tražena za&scaron;tita civila i njihove imovine. Kao i kažnjavanje onih koji su počinili zločine.Među zločinima koji su se tada dogodili je i bombardovanje odnosno pucanje po kolonama izbeglih. Najpoznatiji je zločin na Petrovačkoj cesti, kada je avion hrvatskog ratnog vazduhoplovsta 7. avgusta ne&scaron;to posle 12.00 časova na putu nedaleko od Bosanskog Petrovca, usmrtio 10 osoba, među njima četvoro dece.Ranjeno je preko pedeset civila, takođe mno&scaron;tvo dece. Bio je to Mig 21, doleteo iz Splita.U prihvatu izbeglih posebno su se tada istakli građani Prijedora i Banja Luke.U akciji nazvanoj &quot;Maestral&quot; koja je bila produžetak &quot;Oluje&quot;, od 8. do 17. septembra 1995, hrvatske snage u sadejstvu sa Petim korpusom armije BiH, ubile su 655 i prognale oko 125.000 Srba sa područja vi&scaron;e op&scaron;tina zapada BiH: Drvar, Petrovac, &Scaron;ipovo, Jajce, Bosanska Krupa, Ključ.Usledila je odmah potom 18. septembra 1995, akcija &quot;Una&quot; odnosno napad Hrvatske vojske sa prostora RH, na tri op&scaron;tine Republike Srpske: Novi Grad, Kostajnica, Kozarska Dubica. Namera je bila zauzimanje Prijedora.Hrvatske snage su tokom te operacije počinile i zločine kod fabrike Knežopoljka, kada su ubijena 44 civila a ranjeno je 38. Hrvatska vojska je međutim tada te&scaron;ko poražena i akcija je obustavljena.U presudi ha&scaron;kog Tribunala za biv&scaron;u Jugoslaviju, aprila 2011, ocenjeno je da je &quot;Oluja&quot; bila udruženi zločinački poduhvat, na čijem se čelu nalazio predsednik Hrvatske Franjo Tuđman. U presudi stoji da je &quot;cilj bio prisilno i trajno uklanjanje srpskog stanovni&scaron;tva i naseljavanje tog područja Hrvatima&quot;.Drugostepenom presudom od 17. novembra 2012. godine, generali HV Ante Gotovina i Mladen Markač oslobođeni su krivice za progon srpskog stanovni&scaron;tva iz Kninske krajine 1995, čime je poni&scaron;tena prvostepena presuda kojom je Gotovina bio osuđen na 24 godine, a Markač na 18 godina zatvora. Oslobođeni su po svim tačkama optužbe.Zločini utvrđeni u prvostepenoj presudi nisu negirani.

Na današnji dan pre 30 godina počela akcija "Oluja": Najveći progon Srba od Drugog svetskog rata

3 Komentari