Izbori ili referendum o Orbanu? "Vreme kiselih krastavaca" je isteklo

Politički siroma&scaron;ne letnje mesece, mađarski mediji nazivaju &quot;vreme kiselih krastavaca&quot;. U tom periodu jedini značajan događaj obično je godi&scaron;nji programski govor Viktora Orbana krajem jula u banji Tu&scaron;nad.Međutim, ovog leta nema manjka vesti.Na spoljnopolitičkom planu, Orbanova vlada već nedeljama doliva ulje na vatru antiukrajinske kampanje. Na kulturnom frontu, Orbanovi propagandisti gotovo svakodnevno raspiruju atmosferu protiv navodnih devijacija u omladinskoj i muzičkoj kulturi Mađarske. Tome se pridružuje i stalna kampanja protiv konzervativnog opozicionog lidera Petera Mađara, čija partija Tisa (Po&scaron;tovanje i sloboda) beleži rekorde u anketama.Do parlamentarnih izbora u Mađarskoj ostalo je jo&scaron; devet meseci &ndash; očekuje se da će biti održani u aprilu 2026.Ipak, već sada se sve vi&scaron;e oseća promena raspoloženja. Veliki deo mađarskog stanovni&scaron;tva priželjkuje smenu vlasti i novi početak sistema. Na to Orban i njegova vlada odgovaraju turbo kampanjama koje dodatno polarizuju dru&scaron;tvo.Orban i Mađar &ndash; start velikim govorimaTanjug/Boglarka Bodnar/MTI via APPro&scaron;le subote (26. jul 2025.) mađarski premijer je u govoru u Tu&scaron;nadu i formalno otvorio izbornu kampanju.I njegov protivnik Peter Mađar održao je istovremeno govor pred pristalicama u Seke&scaron;fehervaru: to je deo njegove 80-dnevne turneje po zemlji, koja simbolično treba da se zavr&scaron;i 23. oktobra, na godi&scaron;njicu antikomunističke i antisovjetske revolucije iz 1956.Nakon ovih nastupa postalo je jasno: izbori naredne godine biće &quot;referendum o Viktoru Orbanu&quot; kako je i sam Mađar rekao u govoru, a njegova smena ili ostanak na vlasti biće glavna tema narednih devet meseci.Orbanov izborni cilj i &quot;digitalni kružoci građana&quot;Orban je ove godine bio neuobičajeno pomirljivog tona, za svoje standarde. Uzdržao se od uvreda na račun protivnika i ekstremno desničarskih parola. Kao cilj za izbore 2026. najavio je da njegova partija Fides (Savez mladih demokrata) želi da osvoji 87 od 106 direktnih poslaničkih mandata.Da bi to postigao, Orban je, između ostalog, pozvao na osnivanje takozvanih &quot;digitalnih kružoka građana&quot;.&quot;Kružoci građana&quot; bili su male, lokalne grupe pristalica, koje je Viktor Orban pokrenuo nakon izbornog poraza 2002. Nisu nužno bili članovi Fidesa, ali su &scaron;irom zemlje aktivno podržavali njega i njegovu stranku.Tada je Orban pozvao na osnivanje tih grupa rečenicom koja se pamti: &quot;Domovina ne može biti u opoziciji&quot;. Od tog trenutka, Orban poistovećuje sebe i svoju stranku &ndash; tzv. &quot;nacionalni blok&quot; &ndash; sa mađarskom nacijom. Svi ostali su ili izvan toga, ili čak izdajnici.Digitalni kružoci građana sada treba da učine premijera privlačnijim na dru&scaron;tvenim mrežama. Jer među mladim glasačima, posebno onima ispod 35 godina, Orban i njegova stranka su krajnje nepopularni, ponekad čak i omraženi, između ostalog i zbog toga &scaron;to smatraju da jedini predstavljaju naciju.O Mađarskoj i odnosima sa &scaron;est svetskih centara moćiTanjug/AP Photo/Manuel Balce Ceneta, FileU svom govoru, Orban je jasno odbacio vezanost Mađarske za Zapad i njeno mesto u Evropskoj uniji. Od &scaron;est svetskih centara moći, Mađarska ima dobre odnose sa pet: &quot;Amerikancima, Rusima, Kinezima, Indijcima i turskim svetom&quot;. Jedino su odnosi sa Briselom lo&scaron;i. Pobolj&scaron;anje nije najavio &ndash; naprotiv, zapretio je vetom na novi budžet EU ukoliko Brisel nastavi da podržava Ukrajinu i ubrzava njenu integraciju u Uniju.Za razliku od zapadne Evrope, Mađarska nije spremna da se odrekne svojih &quot;kulturno-hri&scaron;ćanskih vrednosti&quot;. Orban je svoj stav sažeo ovako: Mađarska se neće upu&scaron;tati u &quot;ratove, migracije i rodne politike&quot; &ndash; kao &scaron;to to, navodno, čini Brisel.Orban je objasnio da je &quot;velika strategija&quot; Mađarske da zemlju ponovo učini &quot;velikom i bogatom&quot;.Op&scaron;irno je govorio za&scaron;to je sve veća verovatnoća od izbijanja trećeg svetskog rata i poručio da Mađarska po svaku cenu mora da se &quot;drži dalje od ratova&quot; i da zato mora da neguje dobre odnose sa svim centrima moći.NATO i mogućnost ruskog napada na neku NATO zemlju nije pomenuo ni jednom rečju. On je čak indirektno ostavio otvorenim pitanje da li Mađarska, dok je on na vlasti, ispunjavala svoje obaveze prema NATO savezu.Mađarov govor o mestu Mađarske u EvropiTanjug/Boglarka Bodnar/MTI via APPotpuno suprotnu poruku od Orbana poslao je opozicioni lider Peter Mađar.Pod sloganom &quot;Mesto Mađarske u Evropi i svetu&quot;, već na početku je naglasio evropsku i zapadnu orijentaciju Mađarske jo&scaron; od osnivanja države 1000. godine, jasno se distancirajući od Rusije, njenog rata protiv Ukrajine i ruske politike agresije uop&scaron;te.Evropskoj uniji obećao je konstruktivno-kritičko članstvo, a NATO-u nedvosmislenu lojalnost. Obećao je i da će Mađarsku ponovo učiniti predvidivim i pouzdanim saveznikom.Svestan da međunarodna javnost poslednjeg julskog vikenda gleda ka Orbanu i Mađarskoj, Mađar je prvi put u jednom govoru svesno uključio brojne spoljnopolitičke poruke i govorio kao premijer u najavi.Posebno se osvrnuo na naru&scaron;ene mađarsko-poljske odnose, za koje je odgovornost pripisao Orbanu. Čak je izgovorio nekoliko rečenica na poljskom jeziku i najavio da će njegova prva poseta kao premijera biti upravo Var&scaron;avi. I ostalim susedima Mađarske poručio je da mogu računati na konstruktivnu i partnersku saradnju.Mađar zastupa i slične stavove kao Orban, ali...Mađar je rođeni govornik, koji iznova uspeva da na ulice izvede desetine hiljada nezadovoljnih Mađara. Kao biv&scaron;i član Fidesa, zastupa slične stavove, ali bez Orbanove o&scaron;trine i bez ekskluzivističkog pristupa.Na primer, i on se protivi ubrzanom članstvu Ukrajine u EU, ali poziva na razuman i uravnotežen dijalog o toj temi.Mađar ve&scaron;to preuzima Orbanove parole i koristi ih da razotkrije dvostruke standarde premijera i njegove stranke. Ponekad to graniči s populizmom. Ipak, njegova obećanja o državi bez korupcije, transparentnoj vlasti i kraju dru&scaron;tvene polarizacije snažno odjekuju među razočaranim Orbanovim biračima. U Seke&scaron;fehervaru je ponovio ta obećanja.Da li će Mađari moći da slobodno biraju?Većina nezavisnih medija i analitičara govore Orbana i Mađara nije tumačila samo kao suprotstavljene političke poruke, već kao sudar dva vrednosna sistema.Da li će Mađari moći slobodno da biraju između njih, ili će Orban poku&scaron;ati da po svaku cenu spreči gubitak vlasti &ndash; ostaje neizvesno.U govoru u Tu&scaron;nadu, premijer je izjavio: &quot;Odlučili smo da ne dozvolimo Tisu i DK [levičarsko-liberalnu opozicionu partiju] da formiraju vladu, jer želimo da Mađarska ima vladu mira i nacionalnu vladu.&quot;&Scaron;ta to znači za opoziciju, Orban nije objasnio.

Izbori ili referendum o Orbanu? "Vreme kiselih krastavaca" je isteklo

1 Komentari