Na današnji dan, 27. jul

916 - Umro je prosvetitelj Kliment Ohridski, najpoznatiji učenik braće Ćirila i Metodija i njihov saradnik u &scaron;irenju slovenske pismenosti i književnosti.1189 - Veliki župan Stefan Nemanja ugostio je u Ni&scaron;u nemačkog cara Fridriha Prvog - Barbarosu (Friedrich Barbarossa) na njegovom proputovanju kroz Srbiju u Trećem krsta&scaron;kom ratu, i ponudio mu savez protiv Vizantije.1540 - Pod optužbom za veleizdaju, pogubljen je Tomas Kromvel (Thomas Cromwell), glavni savetnik engleskog kralja Henrija VIII.1675 - U bici kod Sazbaha, u Holandskom ratu, poginuo je francuski vojskovodja Anri Tiren (Henri de Turenne), komandant francuske vojske u Tridesetogodi&scaron;njem ratu.1789 - Kongres SAD osnovao je Odeljenje za spoljne poslove, koje je kasnije postalo Stejt department.1830 - U Francuskoj je izbila trodnevna &quot;Julska revolucija&quot; izazvana odlukom kralja &Scaron;arla Desetog Burbonskog (Charles Bourbon) da ukine slobodu &scaron;tampe, raspusti tek izabranu Skup&scaron;tinu i promeni izborni zakon. Kralj je abdicirao i emigrirao u &Scaron;kotsku.1832 - Rodjen je Djura Jak&scaron;ić, najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme (&quot;Na Liparu&quot;, &quot;Ponoć&quot;, &quot;Padajte braćo&quot;, &quot;Otadžbina&quot;, &quot;Seobe Srbalja&quot;, &quot;Stanoje Glava&scaron;&quot;).1835 - Rodjen je Djozue Karduči (Giosue Carducci), najveći italijanski pesnik u prvim decenijama posle ujedinjenja Italije, profesor italijanske književnosti Univerziteta u Bolonji. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1906. (&quot;Jambi i epode&quot;, &quot;Nove rime&quot;, &quot;Varvarske ode&quot;).1839 - Počeo je &quot;Opijumski rat&quot; Kine i Velike Britanije po&scaron;to su kineske vlasti u luci u Kantonu uni&scaron;tile 20.000 sanduka opijuma.1841 - U dvoboju je poginuo Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski pesnik kavkaskih pejsaža i romantičnog buntovni&scaron;tva, jedan od najznačajnijih pesnika i prozaista ruske književnosti 19. veka (&quot;Junak na&scaron;eg doba&quot;, &quot;Demon&quot;, &quot;Pesma o trgovcu Kala&scaron;nikovu&quot;).1844 - Umro je engleski hemičar i fizičar Džon Dalton (John), jedan od osnivača atomske teorije materije (&quot;Novi sistem filozofije hemije&quot;). Proučavao je anomaliju neprepoznavanja boja, koja je po njemu nazvana daltonizam.1872 - Rodjen je kompozitor i dirigent Stanislav Binički, autor prve izvedene srpske opere &quot;Na uranku&quot; (na tekst B. Nu&scaron;ića) i &quot;Mar&scaron;a na Drinu&quot;. Osnovao je Beogradski vojni orkestar (1899), a sa Stevanom Mokranjcem Srpsku muzičku &scaron;kolu, koja je kasnije dobila ime &quot;Mokranjac&quot;.1874 - U Kragujevcu je pokrenut &quot;Glas javnosti&quot;, list socijalista Svetozara Markovića.1905 - U Ljubotinju, u Crnoj Gori, rodjen je Petar Lubarda, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih slikara 20. veka. Izlagao je na mnogim izložbama u zemlji i inostranstvu i dobitnik je mnogobrojnih nagrada. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU).1917 - Umro je &scaron;vajcarski hirurg Emil Teodor Koher (Theodor Kocher), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1909. Ispitivao je funkciju &scaron;titne žlezde i znatno doprineo razvoju hirurgije.1921 - Kanadski lekari Frederik Grant Benting (Frederick, Banting) i Čarls Best (Charles) izolovali su insulin, &scaron;to je ubrzo omogućilo efikasno lečenje dotad smrtonosne &scaron;ećerne bolesti.1953 - U Panmundžomu je potpisan sporazum o primirju, čime je okončan trogodi&scaron;nji Korejski rat u kojem je poginulo 1,6 miliona Korejaca i Kineza i preko 118.000 pripadnika trupa UN.1954 - Velika Britanija i Egipat postigli su sporazum o okončanju 72-godi&scaron;nje britanske kontrole nad Sueckim kanalom.1955 - Austrija je obnovila državni suverenitet po&scaron;to su je 17 godina po zavr&scaron;etku Drugog svetskog rata napustile strane trupe.1967 - Umro je pisac Veljko Petrović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Matice srpske u Novom Sadu, Srpske književne zadruge u Beogradu i upravnik beogradskog Narodnog muzeja (&quot;Rodoljubive pesme&quot;, zbirke pripovedaka &quot;Bunja i drugi u Ravangradu&quot;, &quot;Pomerene savesti&quot;, &quot;Prepelica u ruci&quot;).1970 - Umro je portugalski diktator Antonio de Oliveira Salazar. Postao je premijer 1932. i vladao uz pomoć vojske i tajne policije do 1968, kada se zbog bolesti povukao sa vlasti.1980 - U izbegli&scaron;tvu u Kairu umro je biv&scaron;i iranski &scaron;ah Mohamed Reza Pahlavi (Mohammed). Na vlast je do&scaron;ao 1941, a zbačen je &quot;Islamskom revolucijom&quot; ajatolaha Homeinija (Khomeini) 1979.1984 - Umro je britanski filmski i pozori&scaron;ni glumac Džejms Mejsn (James Mason) koji je u dugačkoj filmskoj karijeri snimio vi&scaron;e od 80 filmova (&quot;Požar nad Engleskom&quot;, Čovek u sivom&quot;, &quot;Pustinjski lisac&quot;, &quot;Julije Cezar&quot;).1985 - U državnom udaru u Ugandi svrgnut je predsednik Milton Apolo Obote (Apollo), koji je bio &scaron;ef države od 1966. do 1971, kada ga je oborio Idi Amin Dada. Drugi put je postao predsednik 1979.1989 - Krister Peterson (Christer Pettersson) progla&scaron;en je krivim i osudjen na doživotni zatvor zbog ubistva &scaron;vedskog premijera Ulofa Palmea 1986. On je kasnije oslobodjen, a ubistvo je ostalo nerazja&scaron;njeno.1990 - Belorusija je proglasila nezavisnost od SSSR-a.1996 - Tokom Olimpijskih igara u Atlanti eksplodirala je bomba u zabavnom parku. Poginulo je dvoje i ranjeno 110 ljudi.1998 - Biv&scaron;a stažistikinja u Beloj kući, Monika Levinski prvom izjavom istražiteljima je prekinula &scaron;estomesečno ćutanje o svojoj ljubavnoj vezi s američkim predsednikom Bilom Klintonom protiv koga je zbog toga bio pokrenut postupak za smenjivanje, ali je ipak oslobodjen optužbi da je lagao.2001 - SAD su produžile sankcije Iranu i Libiji za jo&scaron; pet godina.2003 - Umro je američki komičar Bob Houp (Hope) koji je tokom 70-godi&scaron;nje karijere igrao u vodviljima, radio dramama, pozori&scaron;tu, filmu i televiziji.2007 - Me&scaron;tanin sela Jabukovac kod Negotina Nikola Radosavljević lovačkom pu&scaron;kom ubio je devet, a teže ranio dvoje prolaznika na ulici.2008 - Umro je lord Dejvid Rasel Džonston (76), &scaron;kotski političar, izvestilac Parlamentarne skup&scaron;tine Saveta Evrope za Kosovo. Pregovarao je 1993. s liderom bosanskih Srba Radovanom Karadžićem o Vens-Ovenovom planu za BiH.2010 - Island je počeo pregovore o prijemu u EU. Premijer Sigmundur Gunlaugson je 2013. privremeno otkazao pregovore, a 2015. Island je povukao zahtev za prijem.2013. - Američki kantautor i gitarista Džej Džej Kejl (J.J. Cale), čije je pesme &quot;After Midnight&quot; i &quot;Cocaine&quot; u obradama popularizovao Erik Klepton (Eric Clapton), umro je od srčanog udara u 74. godini.2015 - Umro je A.P.Dž. Kalam, predsednik Indije od 2002. do 2007. Bavio se naukom, imao važnu ulogu u nuklearnom programu, a upamćen je kao &quot;otac vojnog raketnog programa&quot; Indije&quot;.2022 - Umro je britanski naučnik Džejms Lavlok (James lavelock), tvorac ekolo&scaron;ke teorije Gaja koja planetu Zemlju posmatra kao složen, samoreguli&scaron;ući sistem koji je stvorio sve za život na planeti i koji ih održava. Lavlok je smatrao da su ljudski postupci izbacile taj sistem iz ravnoteže.

Na današnji dan, 27. jul

0 Komentari