Na današnji dan, 2. jul

1489 - Rodjen je engleski verski reformator Tomas Krenmer (Thomas Cranmer). Kao kenterberijski nadbiskup (od 1533) omogućio je kralju Henriju VIII da se proglasi poglavarom engleske državne crkve. U vreme restauracije katolicizma pod Marijom Tjudor (Mary Tudor) spaljen je na lomači. Uveo je bogosluženje na engleskom jeziku i sastavio &quot;Op&scaron;ti molitvenik&quot; na engleskom.1566 - Umro je francuski astrolog Nostradamus, autor knjige &quot;Proročanstva&quot;. Bio je lični lekar francuskog kralja &Scaron;arla IX (Charles) i dvorski astrolog Katarine Mediči (Caterina Medici).1714 - Rodjen je nemački kompozitor i dirigent Kristof Vilibald Gluk (Christoph Willibald Gluck). Reformisao je operu tako &scaron;to je muziku podredio tekstu i prilagodio je dramskoj radnji (&quot;Orfej i Euridika&quot;, &quot;Alcest&quot;, &quot;Paris i Helena&quot;, &quot;Ifigenija na Tauridi&quot;&quot;).1778 - Umro je francuski filozof i pisac Žan Žak Ruso (Jean-Jacques Rousseau), čije je delo bilo inspiracija Francuske revolucije i imalo značajan uticaj na evropsku književnost i filozofiju XVIII i XIX veka (&quot;Emil&quot;, &quot;Rasprava o poreklu i osnovama nejednakosti medju ljudima&quot;, &quot;Pismo Dalamberu&quot;, &quot;Ispovesti&quot;).1798 - Napoleon Bonaparta zauzeo je Aleksandriju. Nakon nekoliko pobeda nad Mamelucima u&scaron;ao je u Kairo i nastavio pohod u dolinu Nila i Siriju. Francuska vojska povukla se iz Egipta 1801.1819 - Velika Britanija je donela zakon kojim se zabranjuje rad dece ispod devet godina u tekstilnoj industriji, a rad dece mladje od 16 godina ograničava na 12 časova dnevno.1850 - Umro je Robert Pil, britanski premijer (1834-35;1841-46), osnivač Konzervativne partije. Kao ministar unutra&scaron;njih poslova organizovao je 1829. londonsku policiju, a po skraćenici njegovog imena Bob policajci su dobili nadimak Bobi (Bobby).1853 - Prelaskom ruske vojske preko reke Prut i napadom na turske trupe počeo je Krimski rat.1860 - Rusi su osnovali grad Vladivostok na obali Amurskog zaliva, koji je kasnije postao najznačajnija sovjetska luka (pomorska i vazdu&scaron;na baza) na sovjetskom Dalekom istoku.1877 - Rodjen je nemački pisac Herman Hese (Hermann Hesse) dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946. (&quot;Igra staklenih perli&quot;, &quot;Stepski vuk&quot;, &quot;Demijan&quot;, &quot;Sidarta&quot;).1881 - U Va&scaron;ingtonu je izvr&scaron;en atentat na predsednika SAD Džejmsa Ejbrama Garfilda (James Abram Garfield). Od posledica ranjavanja umro je 19. septembra.1900 - Grof Ferdinand fon Cepelin (Zeppelin) izvr&scaron;io je prvi let vazdu&scaron;nim brodom (dirižabl) nad Bodenskim jezerom u južnoj Nemačkoj. Kasnije je konstruisao nekoliko takvih vazduhoplova koji su po njemu dobili naziv Cepelin.1915 - U emigraciji, u Parizu umro je meksički general i predsednik (1877-80 i 1884-1911) Porfirio Dijas (Diaz).1925 - Rodjen je kongoanski političar Patris Lumumba, osnivač Kongoanskog nacionalnog pokreta i prvi premijer nezavisnog Konga 1960. Smenjen je u septembru iste godine, a u januaru 1961. ubijen je pod nerazja&scaron;njenim okolnostima. Postao je simbol borbe protiv kolonijalizma afričkih naroda.1940 - Pogodjen torpedom s nemačke podmornice, potonuo je brod &quot;Arandora star&quot; koji je prevozio nemačke i italijanske zarobljenike u Kanadu. Nastradalo je vi&scaron;e od 750 zarobljenika i članova posade.1949 - Umro je bugarski revolucionar i državnik Georgi Mihajlovič Dimitrov, jedan od osnivača Komunističke partije Bugarske, prvi predsednik bugarske vlade posle Drugog svetskog rata, generalni sekretar Kominterne od 1935. do 1943. Godine 1933. uhap&scaron;en je u Berlinu zbog navodnog uče&scaron;ća u paljenju Rajhstaga i na čuvenom &quot;Lajpci&scaron;kom procesu&quot; razotkrio da je podmetanje požara bila jedna od nacističkih provokacija kojom je režim pravdao teror nad komunistima i socijalistima. Pod pritiskom svetske javnosti pu&scaron;ten je iz zatvora krajem februara 1934.1961 - Američki pisac Ernest Hemingvej (Hemingway) izvr&scaron;io je samoubistvo. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1954. (&quot;Zbogom oružje&quot;, &quot;Za kim zvona zvone&quot;, &quot;Starac i more&quot;).1964 - Predsednik SAD Lindon Džonson (Lyndon Johnson) potpisao je &quot;Akt o gradjanskim pravima&quot;, kojim je zabranjena rasna diskriminacija.1966 - Francuska je izvr&scaron;ila prvu od &scaron;est proba atomske bombe na pacifičkom atolu.1976 - Progla&scaron;eno je ujedinjenje Severnog i Južnog Vijetnama u jednu državu sa glavnim gradom Hanojem.1989 - Umro je ruski političar Andrej Andrejevič Gromiko, &scaron;ef sovjetske diplomatije od 1957. do 1985, kada je postao predsednik Vrhovnog sovjeta SSSR. Na mestu ministra spoljnjih poslova zamenio ga je Eduard &Scaron;evardnadze.1990 - Ne prihvatajući ustavne promene u Srbiji, albanski delegati pokrajinske Skup&scaron;tine Kosova usvojili su Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije. Skup&scaron;tina Srbije je 5. jula raspustila pokrajinsku Skup&scaron;tinu, nakon čega su usledili &scaron;trajkovi i protesti kosovskih Albanaca.1992 - Umro je Borislav Pekić, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih književnika u drugoj polovini 20. veka. Kao član ilegalne organizacije Savezne demokratske omladine Jugoslavije, posle Drugog svetskog rata bio je nekoliko godina u zatvoru. Jedan je od osnivača Demokratske stranke 1989, prve posleratne opozicione partije u Srbiji (&quot;Vreme čuda&quot;, &quot;Kako upokojiti vampira&quot;, &quot;Zlatno runo&quot;).1997 - Umro je američki filmski glumac Džejms Stjuart (James Stewart), dobitnik Oskara 1940. za film &quot;Filadelfijska priča&quot; (&quot;Vrtoglavica&quot;, &quot;Čovek koji je suvi&scaron;e znao&quot;, &quot;Anatomija jednog ubistva&quot;).1999 - Umro je Mario Puzo, autor bestselera &quot;Kum&quot; prema kojem je Frensis Ford Kopola (Francis, Copolla) snimio istoimeni film.2000 - Kandidat Narodne partije akcije i Zelene stranke Visente Foks (Vicente Fox) pobedio je na predsedničkim izborima u Meksiku, čime je okončana vladavina Institucionalne revolucionarne partije, koja je bila na vlasti od 1929. godine.2001 - Prvo usadjivanje mehaničkog srca izvr&scaron;eno je u SAD. Sedmočasovnu operaciju izveli su hirurzi Univerziteta Luizvila Leman Grej (Grey) i Robert Dauling (Dowling).2002 - Američki milioner i avanturista Stiv Foset (Steve Fossett) postao je prvi čovek koji je balonom obi&scaron;ao svet, preletev&scaron;i 31.380 kilometara.2007 - Umro je Haj (Hy) Zaret, jedan od najvećih muzičkih klasika 20 veka, koji je napisao tekst pesme &quot;Unchained Melody&quot; za film &quot;Unchained&quot;. Tu pesmu su snimili brojni muzičari, medju kojima su Elvis Prisli (Presley), Lena Horn (Horne), &quot;U2&quot;, Gaj Lombardo (Guy Lombardo)...2008 - Umro je akademik Dejan Medaković, doktor istorijskih nauka i najznačajniji istoričar srpske umetnosti za period od 18. do 20. veka. Bio je profesor Filozofskog fakulteta, književnik i naučnik svetskog glasa, čija su dela prevodjena na vi&scaron;e svetskih jezika.2010 - Preminuo je francuski pozori&scaron;ni i filmski glumac i reditelj Loran Terzijef (Laurent Terzieff), poznat po ulogama u filmovima &quot;Kapo&quot;, &quot;Vanina Vanini&quot;, &quot;Sedam smrtnih grehova&quot;, &quot;Gorki plodovi&quot;, &quot;Utopija&quot;, &quot;Žerminal&quot;.2011 - Umrla je pozori&scaron;na i filmska glumica Olivera Marković. Njen pozori&scaron;ni opus broji vi&scaron;e od 100 uloga, a glumila je i u 63 filma, medju kojima su &quot;Sumnjivo lice&quot;, &quot;Kozara&quot;, &quot;Put oko sveta&quot;, &quot;Nacionalna klasa&quot;, &quot;Balkan ekspres&quot; i &quot;Sabirni centar&quot;.2013 - Umro je Dag (Douglas) Engelbart, izumitelj kompjuterskog mi&scaron;a i autor prvih verzija i-mejla, programa za obradu teksta i Interneta.2016 - Preminuo je Eli Vizel (Elie Wiesel), dobitnik Nobelove nagrade za mir koji je preživeo holokaust i nacistički logor smrti Au&scaron;vic. Autor je preko 50 knjiga i &scaron;irom sveta je držao predavanja o zločinima nacista.2020 - Francuski i holandski pravosudni i policijski organi saop&scaron;tili su da je razbujena mreža za &scaron;ifrovanu komunikaciju EncroChat koju su koristile kriminalne organizacije, &scaron;verceri narkotika i nalogodavci i izvr&scaron;ioci atentata.

Na današnji dan, 2. jul

0 Komentari