Na današnji dan 15. jun

Na dana&scaron;nji dan 15. juna 1903. nakon ubistva Aleksandra Obrenovića u Majskom prevratu, Skup&scaron;tina Srbije izabrala je Petra Karađorđevića za kralja Srbije. Tokom njegove vladavine učvr&scaron;ćen je parlamentarizam i ubrzan privredni i kulturni razvoj zemlje. Povukao se s vlasti 22. juna 1914, a kraljevska ovla&scaron;ćenja dobio je njegov drugi sin Aleksandar. 1215 - Engleski kralj Džon (John) je pod pritiskom plemstva prihvatio dokument Magna Carta Libertatum (Velika povelja slobode) - temelj državnog uređenja, simbol borbe protiv apsolutizma i jedan od najznačajnijih dokumenata britanske i evropske ustavne istorije.1467 - Umro je vojvoda od Burgundije Filip Dobri (Phillippe Le Bon), osnivač Burgundije, države koja je u 15. veku bila rival Francuske, a Francuskoj pripala 1678. (Bourgogne).1520 - Papa Lav X (Leo) ekskomunicirao je Martina Lutera (Luther) bulom kojom je, kao jeres, osudio Luterove teze o indulgencijama, o dogmama i uređenju Katoličke crkve. Ideje o reformi Crkve sistematizovane u 95 teza, Luter je 1517. prikovao na vrata Dvorske crkve u Virtembergu, označiv&scaron;i početak raskola katoličke Evrope.1843 - Rođen je norve&scaron;ki kompozitor, pijanista i dirigent Edvard Hagerup Grig (Grieg), koji je, inspirisan nacionalnim folklorom, afirmisao norve&scaron;ku muziku u svetu (&quot;Per Gint&quot;, &quot;Lirski komadi&quot;).1862 - Na Čukur-česmi u Beogradu turski vojnik je ubio srpskog dečaka &scaron;to je izazvalo sukobe u gradu. Turci su potom sa beogradske tvrđave, gde im je bio garnizon i bombardovali Beograd.1882 - Rođen je general i državnik Jon Antonesku (Ion Antonescu), diktator pronemačke vlade Rumunije u Drugom svetskom ratu. Uveo je Rumuniju u Trojni pakt i priključio se napadu na SSSR 1941. Kao ratni zločinac osuđen je 1946. na smrt i streljan.1904 - Vi&scaron;e od hiljadu ljudi, većinom žena i dece, poginulo je blizu Njujorka u požaru na brodu &quot;General Slokam&quot;.1907 - Počela je Druga ha&scaron;ka mirovna konferencija, na kojoj su 44 države, uključujući Srbiju i Crnu Goru, donele 13 konvencija o zakonima i običajima ratovanja (&quot;Ha&scaron;ke konvencije&quot;). Četvrtom konvencijom osnovan je Stalni arbitražni sud u Hagu.1919 - Engleski piloti Artur Braun (Arthur Brown) i Džon Olkok (John Alcock) okončali su prvi direktni let preko Atlantika.1920 - Jedan od osnivača bežične telegrafije, italijanski inženjer Đulielmo Markoni (Guglielmo Marconi) emitovao je u Engleskoj prvi muzički radio-prenos. Bila je to numera australijske operske pevačice Neli Melba (Nellie).1940 - Nemačke trupe su kod Sedana probile Liniju Mažino. Taj sistem utvrđenja, dugačak 360 kilometara, koji su Francuzi između dva svetska rata izgradili duž granice prema Nemačkoj, smatran je remek-delom građevinarstva i fortifikacije.1969 - Po povlačenju &Scaron;arla de Gola (Charles de Gaulle) s političke scene, za predsednika Francuske izabran je Žorž Pompidu (Georges Pompidou).1975 - Ko&scaron;arka&scaron;i Jugoslavije postali su &scaron;ampioni Evrope pobedom nad reprezentacijom SSSR u Beogradu.1977 - Adolfo Suares (Suarez) i njegova koalicija Demokratskog centra pobedili su na prvim slobodnim izborima u &Scaron;paniji posle smrti Franciska Franka (Francisco Franco) koji je diktatorski vladao od 1939.1982 - Argentinske snage na Foklandskim ostrvima predale su se Britancima. Time je okončan rat u kojem je poginulo oko 1.000 ljudi.1988 - Predsednik Pakistana Zija ul Hak (Zia, Haq) objavio je da će islamsko &scaron;erijatsko pravo postati vrhovni zakon u Pakistanu.1992 - Književnik Dobrica Ćosić izabran je za prvog predsednika SR Jugoslavije. Za prvog premijera novoformirane države dan ranije je izabran američki biznismen Milan Panić.1992 - Parlament Japana odobrio je, prvi put od Drugog svetskog rata, angažovanje vojnika u inostranstvu.1994 - Izrael i Vatikan uspostavili su pune diplomatske odnose, potvrdiv&scaron;i dogovor o medjusobnom priznanju i pomirenju posle vi&scaron;evekovnih sukoba Jevreja i katolika.1995 - Savet bezbednosti UN je doneo rezoluciju o pro&scaron;irenju snaga UN u BIH trupama za brza dejstva, sa 12.000 francuskih, britanskih i holandskih vojnika. Rusija i Kina su se uzdržale od glasanja.1996 - Umrla je američka pevačica Ela Ficdžerald (Ella Fitzgerald), &quot;kraljica džeza&quot;, čuvena po muzičkim &quot;skat&quot; dijalozima s velikim džez muzičarima Armstrongom, Elingtonom (Ellington) i Bejzijem (Basie).2000 - U poku&scaron;aju atentata u Budvi, u Crnoj Gori, lak&scaron;e je ranjen Vuk Dra&scaron;ković, lider Srpskog pokreta obnove, u to vreme jedne od najvećih opozicionih političkih stranaka u Srbiji.2000 - Rimsko-katolički biskup Augustin Misago pu&scaron;ten je na slobodu, po&scaron;to je oslobođen optužbe za saučesni&scaron;tvo u masakru vi&scaron;e od pola miliona stanovnika Ruande 1994. i za genocid.2001 - &Scaron;angajska petorka - Kina, Rusija, Kazahstan, Kirgistan i Tadžikistan su tu grupu, po prijemu Uzbekistana, nazvali &Scaron;angajska Organizacija za saradnju (SCO) - regionalna organizacija za borbu protiv islamskog militarizma.2003 - Vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore osvojila je zlatnu medalju na Evropskom prvenstvu u Sloveniji.2003 - Umro je američki glumac Hjum Kronin (Hume Cronyn) čija je karijera na Brodveju i u Holivudu trajala vi&scaron;e od &scaron;est decenija. Na filmu je debitovao ulogom u Hičkokovom filmu &quot;Senka sumnje&quot; 1943, a igrao je i u filmovima &quot;Po&scaron;tar uvek zvoni dvaput&quot;, &quot;Dvanaest ljutih mu&scaron;karaca&quot; i &quot;Čaura&quot;.2006 - Vlada Srbije priznala je Republiku Crnu Goru, 12 dana po progla&scaron;enju njene nezavisnosti.2008 - Predsednik Kosova Fatmir Sejdiju zvanično je proglasio novi Ustav potpisivanjem Ukaza o progla&scaron;enju 41 zakona. Republika Srbija nije prihvatila Ustav Kosova kao pravnu činjenicu.2010. - Umro je glumac Bekim Fehmiu, zvezda jugoslovenskog filma, poznat po ulozi u filmu &quot;Skupljači perja&quot;. Glumom je prestao da se bavi 1987. godine u znak protesta zbog &quot;antialbanske histerije&quot;.2012 - Sud za ratne zločine u Sarajevu osudio je četvoricu biv&scaron;ih pripadnika Vojske bosanskih Srba - Stanka Kojića, Franca Kosa, Zorana Goronju i Vlastimira Golijana, na 142 godine zatvora zbog uče&scaron;ća u masovnom pogubljenju Bo&scaron;njaka iz Srebrenice.2013 - Na Tjenti&scaron;tu je obeležena 70. godi&scaron;njica Bitke na Sutjesci u prisustvu boračkih i antifa&scaron;ističkih organizacija iz Srbije, Crne Gore, BiH, Hrvatske i Slovenije.2014 - Zvanično je stupio na dužnost novi predsednik Slovačke Andrej Kiska, 51-godi&scaron;nji milioner i filantrop bez političkog iskustva. Kiska je četvrti predsednik Slovačke od raspada Čehoslovačke početkom 1990-ih godina.2017 - Predsednik Srbije Aleksandar Vučić imenovao je Anu Brnabić, ministarku državne uprave i lokalne samouprave, za mandatarku nove vlade.

Na današnji dan 15. jun

0 Komentari