Vojvodina je Srbija: Ovo je kompletan tekst narodne deklaracije

Najnoviji događaji u severnoj srpskoj pokrajini, oživljavanje separatističkih ideja i pokreta, javno zagovaranje ideja o &quot;vojvođanskoj naciji&quot;, jeziku i pravoslavnoj crkvi, te najava dono&scaron;enja nekakve &quot;Vojvođanske platforme&quot;, obavezuju nas da aktivnim delovanjem u dru&scaron;tvenoj i političkoj sferi za&scaron;titimo teritorijalni integritet i celovitost srpske države.U tom cilju, polazeći od Ustava Srbije koji je donet suverenom voljom građana i čija načela proklamuju to da je Srbija država srpskog naroda i svih građana koji u njoj žive, kao i da je teritorija Srbije jedinstvena i nedeljiva, građanima Srbije predlažemo sledeću narodnu deklaraciju.Istorijski razvoj Srpske Vojvodine.Istorijsko prisustvo srpskog naroda na &scaron;irem prostoru Panonije zabeleženo je u kontinuitetu od ranog srednjeg veka, a jedna od najznačajnijih tekovina koje ba&scaron;tini jeste delovanje Svete braće Ćirila i Metodija upravo u ovim krajevima tokom devetog stoleća.Srbi se, kao branioci hri&scaron;ćanske Evrope pred osmanskom najezdom, u većem broju naseljavaju od 14. veka, a posede u prečanskim krajevima preuzimaju srpski despoti iz loza Lazarevića i Brankovića.Iako kratkoga veka, carstvo Jovana Nenada u Bačkoj, Banatu i Sremu s početka 16. veka predstavlja izraz želje za vaskrsom srpske srednjovekovne države, ba&scaron; kao i veliki Banatski ustanak s kraja istog stoleća, nakon kojeg su Turci na Vračaru spalili mo&scaron;ti Svetog Save, pod čijim barjacima su srpski ratnici vojevali.Privilegije koje su Srbi dobili nakon Velike seobe 1690. godine, kao živi vojnički bedem hri&scaron;ćanske Evrope, očuvale su kulturu, veru, tradicije i običajno pravo srpskog naroda, a crkveno-narodni sabori ostali su zaloga obnove srpske državnosti u novom veku.Karlovačka mitropolija osnovana 1708. godine bila je duhovni i nacionalni stub srpstva u Habzbur&scaron;koj monarhiji. Odigrala je ključnu ulogu u očuvanju pravoslavnog identiteta i nacionalne kulture, pripremajući teren za konačno ujedinjenje srpskih zemalja i obnovu Srpske patrijar&scaron;ije.Srbi su svoju Vojvodovinu tražili odmah po dolasku u prečanske zemlje. Srpska pravoslavna crkva sa Pećkom patrijar&scaron;ijom i Karlovačkom mitropolijom, bila je ba&scaron;tinik kolektivne svesti o bogatom državotvornom nasleđu iz srednjovekovne epohe i čuvar narodne tradicije i etnolo&scaron;ko-duhovnih osobina srpskog naroda.Crkveno-&scaron;kolska autonomija i narodna samouprava omogućila je Srbima nacionalnu konsolidaciju, očuvanje postojećih i izgradnju novih kulturnih, verskih i obrazovnih institucija, među kojima su od posebnog značaja fru&scaron;kogorski manastiri, Matica srpska, Karlovačka gimnazija i Bogoslovija, Srpska pravoslavna gimnazija u Novom Sadu i prva srpska Učiteljska &scaron;kola u Somboru.Srpska inteligencija i srpsko građanstvo, kao i privredne strukture iz prečanskih zemalja neprestano nadahnjuju i neposredno grade mladu srpsku državu tokom 19. veka, pomažući njeno &scaron;irenje i oslobođenje od osmanske vlasti.Majska skup&scaron;tina održana 1848. u Sremskim Karlovcima, na kojoj je mitropolitu Srpske pravoslavne crkve vraćeno dostojanstvo patrijarha, a Srem sa vojnom granicom, Baranja, Bačka sa Bečejskim distriktom i &Scaron;ajka&scaron;kim bataljonom i Banat sa vojnom granicom i Kikindskim distriktom se ujedinili u Srpsku Vojvodinu, predstavlja uz Prvi i Drugi srpski ustanak jedan od temelja moderne srpske državnosti.Delo Svetozara Miletića ostaje večno utkano u istorijsko sećanje srpskog naroda. Kao osnivač Ujedinjene omladine srpske, Srpske narodne slobodoumne stranke, Družine za ujedinjenje i oslobođenje Srbije sa sedi&scaron;tem na Cetinju, lista &quot;Zastava&quot; i gradonačelnik koji je učinio srpski jezik zvaničnim u Novom Sadu, okitiv&scaron;i ga potom srpskom trobojkom, dostojan je mesta u panteonu otaca nacije.Odluka Velike narodne skup&scaron;tine Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena, održane 25. novembra 1918. godine, kojom se Banat, Bačka i Baranja prisajedinjuju Kraljevini Srbiji, kao i Srem jedan dan ranije, izraz je suverene volje naroda, realizacija vekovnih težnji, predstavlja trijumfalno okončanje državotvornog pregnuća predačkih nara&scaron;taja i kao takva ostaje upisana u večnosti.Kontinuirani poku&scaron;aji etatizacije Vojvodine i nametanja ideje o tzv. vojvođanskoj naciji.Uz negiranje srpskog etničkog, duhovnog, kulturolo&scaron;kog, istorijskog i političkog karaktera i nasleđa Vojvodine, jugoslovenski komunisti usvojili su stanovi&scaron;te zasnovano na načelima Kominterne, da je prostor nekada&scaron;njeg Srpskog Vojvodstva zapravo zasebna etatistička tvorevina, bez su&scaron;tinskih veza sa delom Srbije i srpstva južno i zapadno od Save, Dunava i Drine.Zastupnici ideje o posebnosti takve, etatistički modelirane Vojvodine uporno su zanemarivali odluke građana severne srpske pokrajine o Prisajedinjenju iz 1918. godine, a istoriju prečanskih zemalja posmatrali su samo u kontekstu uzdizanja nekakve kolektivne svesti &quot;vojvođanske populacije&quot; o &quot;sanktosakralnoj autonomiji&quot;. U vi&scaron;edecenijskom poduhvatu razaranja srpskog nacionalnog organizma, veoma osmi&scaron;ljeno i dosledno afirmisana je i ideja o postojanju vojvođanskog političkog, duhovnog i nacionalnog identiteta.Bez istorijske osnove, socijalne, ekonomske i nacionalne opravdanosti, ve&scaron;tački stvoren vojvođanski separatizam, eufemistički je determinisan kao &quot;autonoma&scaron;tvo&quot;.U procesu afirmisanja nepostojeće &quot;vojvođanske nacije&quot; i njene fantomske državnosti, komunističke vlasti, a nakon njih i tzv. proevropske i građanističke opcije, nisu mogle da se oslone na nacionalne snage drugih, brojnih naroda u severnoj srpskoj pokrajini, budući da su svi oni, sasvim ispravno i prirodno, &scaron;titili svoje nacionalne identitete. Obavezu da svoj nacionalni identitet zamene za &quot;vojvođanski&quot;, jugoslovenski komunisti rezervisali su samo za srpski narod.U isto vreme je kroz &scaron;kolski sistem, medije i merama administracije građen lažni narativ o tome da je etatistički, autonoma&scaron;ki model Vojvodine u funkciji pripadnika manjinskih zajednica, iako u stvarnosti samo ugrožava očuvanje njihove kulture, tradicije i jezika.Ustavnopravni položaj Vojvodine posle Drugog svetskog rata &ndash; od autonomne pokrajine čija autonomija se &scaron;iri, preko kvazifederalne jedinice, do povratka u ustavne okvire standardne političko-teritorijalne autonomije.U prve tri decenije postojanja socijalističke Jugoslavije, autonomija Vojvodine kontinuirano se politički i pravno &scaron;irila, prevazi&scaron;av&scaron;i sve standarde poznate u uporednom pravu, &scaron;to je na kraju i potvrđeno dono&scaron;enjem Ustava SFRJ i Ustava SR Srbije iz 1974, a na osnovu ovih ustavnih akata i Ustava SAP Vojvodine iz 1974. godine. Te godine pravno je zavr&scaron;en proces federiranja federacije, odnosno pretvaranja federacije u konfederaciju, a dvema autonomnim pokrajinama u Srbiji praktično je priznat status republika unutar republike. U tom periodu najvi&scaron;i pravni akt Vojvodine pre&scaron;ao je put od podzakonske norme, preko Statuta, Ustavnog zakona, pa na kraju čak do Ustava. Jo&scaron; u uvodnim načelima pokrajinskog ustava nagla&scaron;eno je da se &quot;SAP Vojvodina udružila u Srbiju, u okviru SFR Jugoslavije&quot;.Nesvojstveno pojmu autonomija u uporednopravnoj teoriji i praksi, dono&scaron;enjem sopstvenog ustava SAP Vojvodina tada dostiže svoj političko-pravni vrhunac. U periodu nakon 1974. godine SAP Vojvodina imala je sopstvenu ustavotvornu, zakonodavnu, izvr&scaron;nu i sudsku vlast, poseban poreski sistem i policiju, pa čak i izvestan međunarodnopravni subjektivitet svojstven isključivo suverenim državama. U socijalističkoj Jugoslaviji, dakle, pojam autonomije nadma&scaron;io je sve poznate pravne i političke okvire i doveo do procesa dezintegracije Srbije.Taj proces zaustavljen je u periodu od 1988. do 2000. godine, da bi nakon petooktobarskih političkih promena ponovo bilo aktuelizovano &quot;vojvođansko pitanje&quot;. Prvi pravni korak na tom putu bio je tzv. Omnibus zakon iz 2002. godine, koji je već naru&scaron;io koncept standardne političko-teritorijalne autonomije iz jo&scaron; važećeg Ustava Srbije iz 1990. Protivno Ustavu Srbije iz 2006. koji autonomne pokrajine defini&scaron;e kao &quot;autonomne teritorijalne zajednice osnovane Ustavom, u kojima građani ostvaruju pravo na pokrajinsku autonomiju&quot;, doneti su Zakon o utvrđivanju nadležnosti AP Vojvodine i Statut AP Vojvodine iz 2009. Oba pravna akta služila su kao pravni osnov za dezintegraciju Srbije i podsticanje separatističkih tendencija i procesa. Ovi akti su izmenili ustavnu definiciju Vojvodine kao autonomne pokrajine, pro&scaron;irili izvorne nadležnosti na one koje AP Vojvodina po Ustavu ne može da ima, predvideli drukčiju organizaciju vlasti od one propisane Ustavom i sl. Izvr&scaron;ni organ pokrajine tada prvi put dobija naziv Vlada AP Vojvodine, kao i nadležnost da &bdquo;utvrđuje i vodi politiku&rdquo;, &scaron;to po Ustavu predstavlja isključivu nadležnost Vlade Srbije. Predviđa se i protivustavno osnivanje Vojvođanske akademije nauka i umetnosti. Ustavni sud je najpre oglasio neustavnim bitne odredbe Zakona, a potom i oko dve trećine, i to najvažnijih, odredbi Statuta.Zaustavljanje separatističkih tendencija i vraćanje AP Vojvodina u ustavne okvire (2012&ndash;2014).Novi Statut iz 2014. godine donet je, uz po&scaron;tovanje navedene odluke Ustavnog suda, u svemu u skladu s ustavnim okvirom iz Ustava Srbije iz 2006, odnosno kao podzakonski akt usklađen je s Ustavom i važećim zakonima. Novim Statutom Vojvodina je definisana kao &bdquo;neodvojivi deo Srbije&rdquo;, gde se neguju &quot;evropski principi i vrednosti&quot;. Ovakav Statut, u saglasju i sadejstvu s ostalim pravnim aktima, odražava pravu meru autonomije Vojvodine, čija je granica povučena Ustavom Republike Srbije.Vojvodina kao multikulturna, multinacionalna i multikonfesionalna zajednica zasnovana na ravnopravnosti građana.Tokom trajanja socijalističke Jugoslavije, crkvene eparhije na prostoru Vojvodine i pored ogromnih pritisaka od strane vlasti uspele su da sačuvaju liturgijski život i tradicije srpskog naroda. U vremenu demokratizacije na&scaron;eg dru&scaron;tva, ekonomskih i političkih kriza, kao i velikih ratnih isku&scaron;enja, Srpska pravoslavna crkva se pokazala kao ujedinjavajuća snaga i ključni element srpskog identiteta u ovim krajevima.Vojvodina je plod slobodarskih težnji srpskog naroda u prečanskim zemljama, a istovremeno je dom za sve verske, etničke i nacionalne zajednice, njihove kulture, maternje jezike, duhovne vrednosti i tradicije.Renesansa do koje dolazi u odnosima Srba i Mađara upravo u poslednjih deset godina, najbolji je dokaz za to da autonoma&scaron;ko-etatistički model ustrojstva Vojvodine ne samo da nije doprinosio međunacionalnom skladu, već da je njegovo odbacivanje predstavljalo nužan preduslov unapređenja razumevanja, sloge i saradnje među nacionalnim zajednicama u pokrajini.Vojvodina je izraz evropskih vrednosti, zajednica svih građana koji žive na teritoriji autonomne pokrajine, isto koliko je i neraskidivi deo nacionalnog, političkog, ustavnog i kulturnog identiteta moderne Srbije. Ove duhovne vertikale ne potiru se međusobno, već se nadopunjuju. Promovisanje drugih partikularističkih, autonoma&scaron;kih, pa i separatističkih i antisrpskih sadržaja predstavlja krajnje izopačenje i, sledstveno tome, potpunu negaciju velikih ideala na kojima je Vojvodina sazdana.Vojvodina nije tek deo Srbije, Vojvodina jeste Srbija. Vojvodina je ime, a Srbija prezime. Kao &scaron;to Srbije nema bez Vojvodine, tako ni Vojvodina ne može postojati izvan Srbije.

Vojvodina je Srbija: Ovo je kompletan tekst narodne deklaracije

15 Komentari