Vekovni čuvari baštine: Gradovi u kojima je jevrejska kultura ostavila najveći trag FOTO

Zaboravili ste Prag, njegov prvi kvart (Praha I) se zove Jozefov, ima sinagogu i jevrejsko groblje i inspirisao je Umberta Eka da napise svoj roman Prasko groblje. A onda je tu i Budimpesta, Bolonja, pa onda Balat u Istanbulu ...

Krakov, Poljska

A Amsterdam, ima tura koja kreće od Waterlooplein.
Naravno da nisam to nikad obišao, u ono doba dok sam dolazio u Amsterdam interesirale su me druge stvari!

Teško se može naći iole značajniji evropski grad a da ga Jevreji na neki način nisu obilježili. Skoro sam bio u Antverpenu koji je odavno svjetski centar obrade i prodaje dijamanata. E pa začetnici svega toga su takođe Jevreji a i danas uprkos genocidu iz Drugog svetskog rata u tom gradu čine značajnu manjinu, često se vide u gradu u tradicionalnoj odjeći jer se radi o Hasidima. Današnja evropska civilizacija se ne može zamisliti bez Jevreja, na mnoge načine su je oblikovali.

Sarajevo.

Ovo nešto mnogo šturo.... Nedostaje Rusija, Ukrajina, Nemačka bože moj, a o Poljskoj i da ne počinjem.

Medju španjolskim gradovima ja bih ipak izabrao Sevilju, u jednom tako velikom gradu kao što je Madrid, sa po malo megalomanskim spomenicima nacionalnim junacima, jevrejski utjecaj se toliko ne primječuje. U Sevilji postoji predivna Čatvrt Santa Cruz kao zaovstavština jevrejske kulture. U tom spomeniku postoji jedan lijep običaj. Sem što možete da nešto kupite u tipičnim jevrejskim dučanima, možete da posjetite jevrejska dvorišta prepuna cvijeća. Tamo postoje male kantice dizajnirane kao posude za zalijevnje cvijeća u kome možete da ostavite novčić da se ta tradicija očuva. Kada se u Splitu usrid geta, u neposrednoj blizini sinagoge, preuredila mala pjaceta, koja je nekada bila deponija narkomanskih igala, pomslio sam kako bi bilo lijepo staviti tu malu kasicu da se pjaceta održava, a još što je važnije, da se bez obzira na zabranu EU očuva tradicija tiramoli. Kada su u pitanju Sarajevo i Bosna mislim da su Jevreji više ostavili duh svoga življenja, nego same spomenike. Fasciniralo me kako Andrić piše o Jevrejima, ulazi u njihove male tajne. Najupečatljiviji dio Andrićevog stvaralaštva i života Jevreja u Bosni je onaj oslikan u Na Drini čuprija. Jevreji su subotom dolazili na Kapiju, razgovarali na Latinu, a psovali na srpskom. Prožimanje kultura.

Reći ću samo New York, naročito Brooklyn.

Manhattan i Brooklyn odišu jevrejskom kulturom i primetno je prisustvo aktivne jevrejske zajednice.

Kosher restorana, kafića pa i onih štandova i kamiončića sa kosher brzom hranom na sve strane. Jevreskih knjižara, centara kulture takođe.

Evropa je veliku grešku napravila kad nije prihvatila Jevreje koji su preživeli holokaust nego su morali brodovima da plove od kontinenta do kontinenta, čak i Australije, ne bi li ih neka zemlja primila. Mnogi su došli u USA, naročito NY, ali su ih mnogi kao Kanada i Australija odbili ne dozvoljavajući im da pristanu.

I onda se još svet čudi i negoduje što su ti ljudi otišli u svoju prapostojbinu i obnovili svoju državu.

Kao što rekoh, Evropa se osramotila i veliku grešku napravila što nije sačuvala jevrejske zajednice. A danas ta ista Evropa uvozi neke druge ljude za koje se ne može reći da daju pozitivan doprinos društvu i kulturu.

Nista Solun?
Najjevrejskiji grad u svetu dok nije podmetnut pozar 1917-te...

Prag, Varsava, Budimpesta, Solun, Istambul, Njujork-Bronks, Bruklin, Nju Dzersi- Lejkvud, Paterson, Vikhoken...

U Španiji Toledo, Kordoba ili Sevilja pre Barselone.
Krakov i Prag u Srednjoj Evropi.

Subotica.

A Solun, Sarajevo, Istanbul, Njujork?

Vidim ovdje neki spominju i Sarajevo ali ne razumijem, u sarajevu sam bio bar 20 i
više puta i vidio i vidim da tu živi bar 99 % muslimanskog stanovništva a na ulicama se može vidjeti i mnogo zamotanih osoba kako arapskog tako i domaćeg porijekla,od onog što je jevrejsko sam vidio i znam za jevrejsko groblje na Kovačićima i Aškenasku Sinagogu a u razgovoru sa sarajevskim rabinom (Eliezer Papo) sam čuo da tu danas živi izmedju 400 - 450 Jevreja a nekad davno ih je bilo blizu 10 000!
By The Way prije rata u sarajevu je živjelo preko 230 000 Hrišćana (Srbi i Hrvati) danas je tu npr. više Arapa nego Hrišćana, nadam se da će te mi objaviti comment koji u kratko objašnjava multi-kulti grad u koji se njegove političke i akademske elite kunu, Hvala!

Niko da spomene Vilnius u Litvaniji, u kome su pre 2. svetskog rata Jevreji bili blizu većinskog stanovništva (45%)

Ova lista bez krakova, varsave, praga, beca i budimpeste je jednostavno smijesna.

Sarajevo.

Teško se može naći iole značajniji evropski grad a da ga Jevreji na neki način nisu obilježili. Skoro sam bio u Antverpenu koji je odavno svjetski centar obrade i prodaje dijamanata. E pa začetnici svega toga su takođe Jevreji a i danas uprkos genocidu iz Drugog svetskog rata u tom gradu čine značajnu manjinu, često se vide u gradu u tradicionalnoj odjeći jer se radi o Hasidima. Današnja evropska civilizacija se ne može zamisliti bez Jevreja, na mnoge načine su je oblikovali.

A Amsterdam, ima tura koja kreće od Waterlooplein.
Naravno da nisam to nikad obišao, u ono doba dok sam dolazio u Amsterdam interesirale su me druge stvari!

Zaboravili ste Prag, njegov prvi kvart (Praha I) se zove Jozefov, ima sinagogu i jevrejsko groblje i inspirisao je Umberta Eka da napise svoj roman Prasko groblje. A onda je tu i Budimpesta, Bolonja, pa onda Balat u Istanbulu ...

Reći ću samo New York, naročito Brooklyn.

Manhattan i Brooklyn odišu jevrejskom kulturom i primetno je prisustvo aktivne jevrejske zajednice.

Kosher restorana, kafića pa i onih štandova i kamiončića sa kosher brzom hranom na sve strane. Jevreskih knjižara, centara kulture takođe.

Evropa je veliku grešku napravila kad nije prihvatila Jevreje koji su preživeli holokaust nego su morali brodovima da plove od kontinenta do kontinenta, čak i Australije, ne bi li ih neka zemlja primila. Mnogi su došli u USA, naročito NY, ali su ih mnogi kao Kanada i Australija odbili ne dozvoljavajući im da pristanu.

I onda se još svet čudi i negoduje što su ti ljudi otišli u svoju prapostojbinu i obnovili svoju državu.

Kao što rekoh, Evropa se osramotila i veliku grešku napravila što nije sačuvala jevrejske zajednice. A danas ta ista Evropa uvozi neke druge ljude za koje se ne može reći da daju pozitivan doprinos društvu i kulturu.

Ovo nešto mnogo šturo.... Nedostaje Rusija, Ukrajina, Nemačka bože moj, a o Poljskoj i da ne počinjem.

Medju španjolskim gradovima ja bih ipak izabrao Sevilju, u jednom tako velikom gradu kao što je Madrid, sa po malo megalomanskim spomenicima nacionalnim junacima, jevrejski utjecaj se toliko ne primječuje. U Sevilji postoji predivna Čatvrt Santa Cruz kao zaovstavština jevrejske kulture. U tom spomeniku postoji jedan lijep običaj. Sem što možete da nešto kupite u tipičnim jevrejskim dučanima, možete da posjetite jevrejska dvorišta prepuna cvijeća. Tamo postoje male kantice dizajnirane kao posude za zalijevnje cvijeća u kome možete da ostavite novčić da se ta tradicija očuva. Kada se u Splitu usrid geta, u neposrednoj blizini sinagoge, preuredila mala pjaceta, koja je nekada bila deponija narkomanskih igala, pomslio sam kako bi bilo lijepo staviti tu malu kasicu da se pjaceta održava, a još što je važnije, da se bez obzira na zabranu EU očuva tradicija tiramoli. Kada su u pitanju Sarajevo i Bosna mislim da su Jevreji više ostavili duh svoga življenja, nego same spomenike. Fasciniralo me kako Andrić piše o Jevrejima, ulazi u njihove male tajne. Najupečatljiviji dio Andrićevog stvaralaštva i života Jevreja u Bosni je onaj oslikan u Na Drini čuprija. Jevreji su subotom dolazili na Kapiju, razgovarali na Latinu, a psovali na srpskom. Prožimanje kultura.

Krakov, Poljska

A Solun, Sarajevo, Istanbul, Njujork?

Vidim ovdje neki spominju i Sarajevo ali ne razumijem, u sarajevu sam bio bar 20 i
više puta i vidio i vidim da tu živi bar 99 % muslimanskog stanovništva a na ulicama se može vidjeti i mnogo zamotanih osoba kako arapskog tako i domaćeg porijekla,od onog što je jevrejsko sam vidio i znam za jevrejsko groblje na Kovačićima i Aškenasku Sinagogu a u razgovoru sa sarajevskim rabinom (Eliezer Papo) sam čuo da tu danas živi izmedju 400 - 450 Jevreja a nekad davno ih je bilo blizu 10 000!
By The Way prije rata u sarajevu je živjelo preko 230 000 Hrišćana (Srbi i Hrvati) danas je tu npr. više Arapa nego Hrišćana, nadam se da će te mi objaviti comment koji u kratko objašnjava multi-kulti grad u koji se njegove političke i akademske elite kunu, Hvala!

Nista Solun?
Najjevrejskiji grad u svetu dok nije podmetnut pozar 1917-te...

Subotica.

U Španiji Toledo, Kordoba ili Sevilja pre Barselone.
Krakov i Prag u Srednjoj Evropi.

Prag, Varsava, Budimpesta, Solun, Istambul, Njujork-Bronks, Bruklin, Nju Dzersi- Lejkvud, Paterson, Vikhoken...

Niko da spomene Vilnius u Litvaniji, u kome su pre 2. svetskog rata Jevreji bili blizu većinskog stanovništva (45%)

Ova lista bez krakova, varsave, praga, beca i budimpeste je jednostavno smijesna.