Indoevropski jezici potiču sa područja Anatolije, ustanovili novozelandski naučnici, posmatrajući jezike kao viruse.
Autor: Izvor: J.J.K. / Politika
Na holandskom je moeder, na španskom madre, na ruskom mat. Reč majka i mnoge druge slično se izgovaraju u nizu sasvim različitih jezika. Na osnovu toga su lingvisti davno zaključili da se 400 jezika iz Evrope i Azije razvilo iz istog „pretka”, ali nisu složni oko toga gde je kolevka tog prajezika, piše Politika.
U magazinu „Nature” 23. avgusta objavljeni su rezultati studije koji idu u prilog „Anatolijskoj hipotezi“ – da je prostor današnje Turske postojbina ove grupe jezika, među kojima su engleski, persijski, hindu, ruski i svi slovenski jezici, uključujući srpski.
Do otkrića su došla dvojica novozelandskih naučnika koji uopšte nisu lingvisti, već evolutivni biolozi, a koristili su komplikovan kompjuterski model prvobitno dizajniran da mapira epidemije.
Geni i jezici imaju nekoliko sličnosti, pa se evolucija jezika obično prikazuje u obliku porodičnog stabla. Rasel Grej i Kventin Etkinson sa Univerziteta u Ouklendu pošli su još 2003. godine od teorije da je evolucija reči slična evoluciji vrsta i da srodne reči (npr. broj tri i three u engleskom i srpskom), mogu da se koriste kao sekvence DNK da se izmeri koliko su jezici evoluirali. Zatim, stopa kojom su se reči menjale može da pomogne da se utvrdi period kada su se indoevropski jezici udaljili jedan od drugog.
Uz pomoć metoda evolutivne biologije, ovaj naučni dvojac je uporedio najčešće reči iz 87 indoevropskih jezika, kao što su majka, lov i nebo da bi ispitao u kakvom su odnosu ove jezičke „vrste” jedna prema drugoj. Došli su do zaključka da je zajednički predak indoevropskih jezika postojao pre 7.800 do 9.800 godina, što je išlo u prilog Anatolijskoj hipotezi, po kojoj je poljoprivreda pomogla u širenju jezika sa teritorije današnje Turske.
Po drugoj teoriji, jezici kojima danas govori tri milijarde ljudi vode poreklo od nomada bronzanog doba koji su koristili konje i točak da bi se proširili na istok i zapad iz stepa današnje Ukrajine pre 5.000 do 6.000 godina.
Grej i Etkinson su 2003. utvrdili vreme kada je počelo udaljavanje od zajedničkog prajezika, ali ne i tačno mesto. Drugi deo zagonetke su rešili sada, i to pomoću epidemioloških modela utvrđivanja porekla zaraze. Biolozi koji su tragali za korenima globalnih pandemija uzimali su uzorke DNK sa brojnih lokacija i na osnovu modifikacije gena mapirali razvoj virusa. Sada su isti princip primenili na jezike i opet su došli do odgovora da su indoevropski jezici potekli sa područja današnje Turske.
Profesor Kolin Renfru sa Kembridža, lingvista koji je od početka verovao da se indoevropsko jezičko stablo razgranalo iz Turske, zadovoljan je što novo istraživanje potvrđuje njegovu teoriju. Ipak, veruje da će ostatak naučne zajednice sporo prihvatiti ove dokaze, jer su „studije indoevropskih jezika predugo bile zasnovane na mitu o konjaniku koji se spustio iz ruskih stepa”.
Ovo je arhivirana verzija originalne stranice. Izvinjavamo se ukoliko, usled tehničkih ograničenja,
stranica i njen sadržaj ne odgovaraju originalnoj verziji.
Rat u Ukrajini – 1.395. dan. Evropska unija odlučila je da Ukrajini pruži 90 milijardi evra finansijske podrške za period 2026-2027. godine, za sada bez korišćenja ruskih zamrznutih sredstava.
Danas je u Srbiji bilo pretežno sunčano vreme uz malu ili umerenu oblačnost i slab južni i jugoistočni vetar, dok je najviša temperatura iznosila od 8 do 14 stepeni Celzijusa.
Meteorolog Nedeljko Todorović izjavio je danas da nas sledećeg vikenda očekuju manje količine snežnih padavina, ali bez dužeg zadržavanja i da je pred nama zima koja neće biti mnogo hladna.
Rat u Ukrajini – 1.396. dan. Osam ljudi je poginulo, a 27 je povređeno u sinoćnjem ruskom raketnom napadu na lučku infrastrukturu Odeske oblasti, saopštio je načelnik oblasne vojne uprave (OVA) Oleg Kiper, prenosi Ukrinform.
Pomoćnici izraelskog premijera Benjamina Netanjahua tražili su od američkog predsednika Donalda Trampa da zadrži sankcije Siriji kao pregovarački adut, ali je zahtev odbijen.
Rat u Ukrajini – 1.396. dan. Osam ljudi je poginulo, a 27 je povređeno u sinoćnjem ruskom raketnom napadu na lučku infrastrukturu Odeske oblasti, saopštio je načelnik oblasne vojne uprave (OVA) Oleg Kiper, prenosi Ukrinform.
Pomoćnici izraelskog premijera Benjamina Netanjahua tražili su od američkog predsednika Donalda Trampa da zadrži sankcije Siriji kao pregovarački adut, ali je zahtev odbijen.
Dvojica Indijaca koji su otputovali u Rusiju sa studentskim vizama ubijeni su na frontu u Ukrajini, nakon što ih je ruska vojska prisilno regrutovala za borbu u tom ratu, saopštile su njihove porodice.
Ruski sudovi su tokom ove godine osudili 468 ljudi za izdaju, špijunažu, tajnu saradnju sa strancima i pomaganje neprijatelju, što je najveći broj osuđujućih presuda od uvođenja aktuelnog Krivičnog zakonika 1997. godine.
Avion u kojem su se nalazili brazilski poslanik Maurisio Karvaljo i lokalni odbornik Marsio Pacele prinudno je sleteo u državi Rondonija, nakon čega se zapalio, ali u incidentu nije bilo povređenih.
Grupa Deda Mrazova obučena u crvena odela i praćena nekolicinom "vilenjaka" ukrala je iz supermarketa u Montrealu namirnice u vrednosti od više hiljada dolara.
Masivni model potonulog broda Titanik, napravljen gotovo u potpunosti od ćilibara, ili "baltičkog zlata", biće izložen ovog vikenda na izložbi u Varšavi.
Stotine hiljada stranica koje je objavilo Ministarstvo pravde SAD uključivale su fotografije enterijera domova Džefrija Epstajna, poznate ličnosti, kao i zapise koji detaljno opisuju zlostavljanje koje su pretrpele žrtve pokojnog seksualnog prestupnika.
Po dobijanju informacije da je sa tržišta Republike Hrvatske povučena hrana za odojčad Aptamil AR1, hitno je izdat nalog da se sve što je još u promet hitno povuče, zbog provere prisustva bakterije Bacillius cereus.
Na vrhu IMDb-ove liste 100 najboljih božićnih filmova svih vremena nalazi se crno-beli klasik "Divan život" režisera Franka Kapre, sa ocenom 8,6 zasnovanom na više od 543.000 recenzija.
Danske vlasti su objavile izveštaj vojne obaveštajne službe u kojem se navodi da je Rusija tokom 2024. i 2025. izvela sajber napade na infrastrukturu i sajtove u toj zemlji, a takođe se otkrivaju i novi slučajevi koji ranije nisu prijavljeni, prenosi danas AP.
YouTube više neće deliti svoje muzičke podatke sa platformom Billboard, navodeći kao razlog neslaganje sa načinom na koji se ponderišu strimovi prilikom izrade američkih muzičkih top-lista.
Gde god da pogledate na internetu, nailazite na AI generisane slike i video-snimke. Sve ih je teže razlikovati od pravih, pa je Google napravio alat koji bi trebalo da vam pomogne u tome.
Najnovija Toyota RAV4 već je stigla u Severnu Ameriku, Evropu i Kinu, gde se postepeno učvršćuje na ključnim svetskim tržištima. Sada je konačno debitovala i na domaćem, japanskom tržištu - uz dva posebna stajling paketa razvijena u saradnji sa Modellistom.
Komentari 18
Pogledaj komentare