Biće sveta sve dok bude Rima

Legenda kaže da su ga, 21. aprila 753. godine pre naše ere, osnovali braća Romul i Rem koje je, bačene u košari niz Tibar, pronašla i odgajila vučica. Zato je etrurski bronzani spomenik vučice, koja hrani blizance, i dan-danas najprepoznatljiviji simbol grada. Istorija i arheološki nalazi, međutim, dokazuju da je nastao iz naselja na brdu Palatin i na mestu gde je kasnije bio rimski Forum, a koji su se spojili u 7. veku pre nove ere. Već 133. godine p.n.e. postao je prvi milionski grad tada poznatog sveta. Iako stručnjaci tvrde da bi u Rimu moglo da živi oko 10 miliona stanovnika, danas u njemu, zvanično, uživa oko 3 miliona Rimljana. Jer, nijedna stambena ili poslovna zgrada ne sme da bude viša od 5 spratova, niti da arhitekturom "izlazi" iz zadatih mediteranskih okvira. Tri milenijuma istorije ove prestonice vidljivo je na svakom koraku. Presvučen neodoljivom patinom, grad brižljivo čuva ostatke antičkih građevina, renesansne palate, barokne trgove, bazilike, mostove i kaldrmisane ulice, pa ne čudi što se istorijski centar Rima nalazi na listi Svetske kulturne baštine Uneska. To je i razlog više da se "naoružate" udobnom obućom i u obilazak grada krenete peške. Ali, pre nego što otpočnete, setite se Geteovih reči da su "za upoznavanje Rima i njegove istorije potrebna najmanje dva života". Nažalost, to je istina, ali i kada bar malo "zagrebete" po površini bićete očarani i poželećete da se vratite.

S obzirom na to da je Rim jedini grad u svetu koji brižljivo čuva jednu državu – Vatikan, možda je najbolje da on bude početna tačka upoznavanja. Papska država, centar katoličkih hrišćana, smeštena je nedaleko od centra grada i omeđena srednjovekovnim zidinama, osim na istočnoj strani gde se nalazi Trg svetog Petra. Sredinom Trga dominira obelisk visok 12 metara, koji je car Kaligula doneo iz Egipta i na čijem vrhu se čuvaju ostaci krsta na kome je razapet Isus Hristos. Većinu ovog Trga zauzima bazilika Svetog Petra, najveća crkva na svetu sa vajarskim i slikarskim radovima neprolazne i neprocenjive vrednosti. I ma koliko da veličina crkve impresionira, i osim što znate da ste na mestu raspeća apostola Petra, dah oduzima Mikelanđelova "Pijeta", skulptura vanvremenske, nestvarne lepote, koja prikazuje Isusa skinutog sa raspeća u naručju majke. Mikelanđelo je "Pijetu" uradio za 25 godina i ona je njegovo jedino potpisano delo.

Bazilika Svetog Petra samo je jedna od oko 900 crkava u Rimu. Lepotom plene Santa Marija Mađore, sa najvišim zvonikom u gradu, Rimska katedrala, Mikelanđelova bazilika Santa Marija deli Anđeli i de Martiri na prelepom Trgu Republike, crkva Svetog Pavla izvan zidina, kao i vizantijska bazilika Santa Marija in Trastevere izgrađena u 6. veku.

Osim crkava, obeležje grada-muzeja su i čuvene pjace. Malo-malo, pa u šetnji naiđete na trg sa skulpturama i obaveznom fontanom. Pjaca Navona - Monmartr Italije, jedna je od najlepših. Ovo boemsko mesto svojevrsna je prodajna galerija na otvorenom, koja u centralnom delu čuva tri Berninijeve fontane, među kojima se ističe ona na kojoj je ovaj veliki umetnik prikazao, po njegovom mišljenju, četiri najznačajnije reke sveta: Dunav, Nil, Gang i Rio dela Platu. Igra arhitekture neprekidno traje nadmetanjem renesanse i baroka. Najlepša i najčuvenija barokna fontana u Rimu je na Trgu di Trevi. Najpoznatiju fontanu uradio je Nikolo Salvi, a predanje kaže da će se svako ko iz nje popije vode ili baci novčić, vratiti u Rim. Koliko je onih koji žele da se vrate najbolje svedoči činjenica da se iz ove fontane godišnje izvadi oko 5 miliona evra. Čaroban je i Kampo de Flori, neodoljiva palata Farneze u kojoj je francuska ambasada i čuvena Pjaca del Popolo, ispod vrta Borgeze koga nazivaju plućima Rima i u čijim parkovima vrve turisti na putu ka Vili Borgeze, najčuvenijoj maloj galeriji na svetu. Nezaobilazna meta turista, sa posebnim ukusom baroka je i Španski trg, sa sigurno najoslikanijim stepenicama na svetu. Dobio je ime po španskom poslanstvu koje se nalazi u neposrednoj blizini. Prošetajte Španskim stepenicama, iznajmijte kočiju, a ako imate sreće kraičkom oka odgledajte i neku od čuvenih modnih revija. Znameniti Koloseum je 7. jula 2007. proglašen za jedno od 7 svetskih čuda savremenog sveta, a bio je to najveći amfiteatar ikada izgrađen u Rimskom carstvu. Primao je pedeset hiljada posetilaca koji su gledali borbe gladijatora. Znameniti su i Forum, Panteon, Cestijeva piramida, Karakline terme, Domus aurea, Trajanov stub, Cirkus maksimus...

Rimljani, vidi se to, baš vole svoj grad. Arhitekte, sa nepogrešivim italijanskim osećajem za sklad i lepotu, spajaju staro i novo, antičko i moderno. Majstori hrane, neprevaziđeni dizajneri, modni umetnici, sve su podredili "dolče viti". I neodoljivo vas pozivaju da im se pridružite. Najpre espresu, jednom od zaštitnih znakova Italije. Dobar je u svakom restoranu, ali se potrudite da ga popijete u San Eustahiju. Urbana rimska legenda kaže da je tu najbolji. Probajte kapućino, paste i pice, ali zaboravite na kečap, jer to je neoprostiv greh. Ne zaboravite, takođe, da nema načina da u restoranu ručate između 15 i 19 sati, jer Rimljani smatraju da to nije prikladno. Bolje je da tada navratite u najstariju poslastičarnicu "Đijaliti", ili jednu od najvećih, "Andreoti", i da pojedete porciju čuvenih italijanskih sladoleda.

I ne zaboravite da šetate uveče Rimom. Tada će vam postati jasno zašto je Jovan Dučić napisao da "nikad Rim nije lepši nego noću" i da "nigde noć nije lepša nego u Rimu".

SIKSTINSKA KAPELA

Vatikanski vrtovi i muzeji pravo su uživanje za sve ljubitelje umetnosti, jer gledate u remek dela čuvenih srednjovekovnih vajara i slikara, ali i mnogobrojnih savremenih umetnika poput Dalija. Sve vreme čujete žamor oduševljenja i komentare na desetinama jezika. Jedino mesto gde priča prestaje, a tišina iskazuje divljenje slikarskom umeću vajara Mikelanđela, jeste Sikstinska kapela. Ovaj genije samo svod kapele slikao je 4 godine (1508-1512). Svedoci su zapisali da za to vreme skoro da nije napuštao kapelu, a tavancu, površie 800 metara kvadratnih, uz svetlost sveća, oslikavao je ležeći na skelama. Posle 23 godine, na zapadnom zidu kapele, iza oltara, slikajući remek delo "Poslednji sud", stavio je pečat svoje slikarske genijalnosti. Ovo jedinstveno, veličanstveno i neponovljivo delo, Mikelanđelo je slikao od 1535. do 1541. godine.

ŠOPING

Kupovina u Rimu poseban je izazov i događaj, jer, ipak ste u modnoj prestonici sveta. Najpoznatije ulice za šoping su Via del Korzo i Via Kondoti sa obližnjim uličicama, ali butici su na svakom koraku. Izlozi doterani do perfekcije prosto mame da zavirite u svaku prodavnicu. Odeća, obuća, nakit, antikvarnice... Radnje sa luksuznom, modernom ili autlet robom.

TRASTEVERIJANI

Dobri poznavaoci Rima kažu da posebnu grupu Rimljana čine oni "preko Tibra" (Trastevere), koji žive na levoj obali reke i sebe ponosno nazivaju Trasteverijanima. Istina je da su u pravu, jer je ovo jedan od najljupkijih delova grada. Uske, tipično mediteranske, kaldrmisane uličice, omeđene zgradama šarenih fasada sa restoranima i prodavnicama u prizemlju. Osim što ćete obavezno večerati u jednom od restorana rimske Skadarlije i da probate tipične italijanske specijalitete i vina, ne propustite priliku da vidite izlog prodavnice u kojoj se prodaju, verovatno, najskuplje sandale na svetu. Jedna košta oko 600 evra! Svaka sandala malo je remek delo, skoro skulptura, neobičnog izgleda i od različitih materijala.