50 godina aviona "Soko Galeb"

Hosilac projekta je bio Vazduhoplovnotehnički Institut Žarkovo. Konstruktorski tim predvodio je dr Zlatkom Rendulić, a među konstruktorima je bio i ing. Milivoj Jugin, najveći srpski i jugoslovenski autoritet za oblast kosmonautike. Finaliziranje odnosno izrada aviona poverena je preduzeću "Soko" Mostar. “Soko” je dotle proizvodio školski metalni dvosed "522", sa klipnim motorom.

Prvi prototip, nosio je oznaku "Galeb-1". Prvi probni let prototipa izvršio je kapetan Ljubomir Zekavica 03.jula 1961. godine u Vazduhoplovno opitnom centru na aerodromu Batajnica.

Posle unošenja određenih izmena izrađen je drugi prototip - "Galeb-2", na osnovu kog je i započeta serijska proizvodnja. Galeb N-60 je u sastavu Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva i PVO od 30.07.1965.godine, a u vojsci je koršćen do sredine 1999.godine.

Osim za jugoslovensko vazduhoplovstvo, Galeb je proizvođen i za vazduhoplovstvo Libije.

Ukupno je proizvedeno 248 aviona tipa Galeb, od toga 132 aviona za JRV.

Određen broj Galebova danas se nalazi u vlasništvu kolekcionara i predstavljaju kuriozitet na vazduhoplovnim smotrama.

Prvi prototip sa brojem 23001 (koji je leteo 3.jula 1961.) jedno vreme je proveo na aerodromu u Somboru, gde je tokom bombardovanja 1999.godine i oštećen.

Danas je na restauraciji u Aeroklubu “Galeb”, a u timu majstora je i Aranđel Mihić koji je ’59 i ’60. učestvovao u izradi tog aviona.

Soko N-60 Galeb je jednokrilni dvosedi mlazni školsko-borbeni avion, metalne polumonokok konstrukcije, namenjen za obuku pilota u vizuelnom letenju, letenju po instrumentima danju i noću, i obuku u gađanju, bombardovanju i raketiranju.

Poseduje jedan turbomlazni motor Rols-Rojs Vajper (Rolls Royce Viper) Mk 22-6. Od naoružanja je nosio dva fiksna mitraljeza Kolt-Brauning (Colt-Browning) AN-M-3 kalibra 12,7mm (.50"); a mogao je da nosi do 500kg bombi i raketa.

Maksimalna brzina 788km/h, daljina doleta 1240km, najveća visina leta (plafon) 12.000m. Dimenzije - razmah krila sa tip tenkovima 11,62m; dužina 10,34m; visina 3,28m; masa aviona - prazan 2.670kg; sa naoružanjem do 4.280kg.