Harvard kupio "kopiju" Magne Carte za 27,5 dolara FOTO

Reč je o dokumentu koji je 1946. godine kupljen za samo 27,50 dolara, a danas bi mogao vredeti milione.

Rukopis, označen kao HLS MS 172, već skoro 80 godina nalazi se u biblioteci Pravnog fakulteta Univerziteta Harvard. Prema aukcijskom katalogu iz vremena kada je prodat, smatralo se da je u pitanju "kopija izrađena 1327. godine, delimično izbledela i oštećena vlagom".

Međutim, dvoje britanskih profesora srednjovekovne istorije — Dejvid Karpenter sa Kraljevskog koledža u Londonu i Nikolas Vinsent sa Univerziteta Ist Anglija — utvrdili su da je reč o originalu Magna Carte iz 1300. godine, iz vremena kralja Edvarda I.

"Ovo je poslednja Magna Carta... zaslužuje da bude slavljena ne kao obična kopija, već kao original jednog od najvažnijih dokumenata u istoriji ustavnog prava", rekao je prof. Karpenter, koji je prvo analizirao digitalne slike dokumenta objavljene na sajtu Harvarda.

Put dokumenta kroz istoriju

Prema dostupnim podacima, Magna Carta iz Eplbija, gradića u Kambriji, završila je u vlasništvu uticajne porodice Louter, a zatim kod abolicioniste Tomasa Klarksona.

Nakon više naslednika, krajem 1945. godine prodata je na aukciji u Sotbiju, gde ju je londonski prodavac knjiga kupio za 42 funte. Nekoliko meseci kasnije, Harvard ju je kupio za samo 27,50 dolara — tada oko 7 funti.

Naučna otkrića

Zbog toga što je rukopis izbledao, stručnjaci su koristili UV i spektralne metode kako bi analizirali rukopis, dimenzije i tekst. Svi ti elementi bili su u potpunosti usklađeni sa ostalih šest poznatih primeraka iz 1300. godine.

Najvažniji dokaz bio je sam tekst — jer je Magna Carta tokom vekova prolazila kroz jezičke promene, a verzija sa Harvarda „položila je test sa odličnim rezultatom“, izjavio je Karpenter.

"Verovatno najpoznatiji dokument u istoriji sveta“

"Kada biste ljude pitali koji je najpoznatiji dokument u istoriji sveta, verovatno bi rekli – Magna Carta", rekao je prof. Vinsent.

Danas je poznato da je između 1215. i 1300. godine izdato oko 200 originalnih primeraka Magna Carte. Samo 24 su preživela, većina u Velikoj Britaniji, dok se tri nalaze u Vašingtonu i Kanberi.

Za poređenje, primerak iz 1297. godine prodat je 2007. godine na aukciji u Njujorku za 21 milion dolara. Iako se ne navodi tačna procena vrednosti harvardskog primerka, naučnici se slažu da je u pitanju izuzetno vredan i redak artefakt svetske pravne baštine.

Harvard planira da izloži dokument javnosti kako bi istakao njegovo istorijsko značenje i doprinos razvoju ustavnog prava i ljudskih prava.