Misterija Uskršnjeg ostrva: Kako je iščezao narod Rapa Nui?

Antropolozi Univerziteta Bingamton u Nujorku objavili su nove analize artefakata prikupljenim na ovom pustom ostrvu i zaključili da su alati koji su do nedavno smatrani oružjem, zapravo oruđe za obradu biljaka, ili možda čak tetoviranje.

Koristeći tehniku morfometrike, analizirali su fotografije 400 “mata’a” i otkrili da ti alati uopšte nisu dizajnirani za potrebe ratovanja. Do sada se smatralo da je zbog njihove brojnosti na Uskršnjim ostrvima upravo rat odgovoran za nestanak Rapa Nui.

Iako nema pisanih tragova, kroz mnogobrojne legende, pesme i prepričavanja prenosi se istorija ovog ostrva. Još se ne znaju detalji kako su ogromne statue teške i po nekoliko tona prenošene iz kamenoloma Rano Raraku do poslednjeg odredišta i kako su podignute na ahu – postolja tj. oltare. Postoje razne teorije još od prvog dolaska legendarnog kralja Hotu Matu’a, koje opisuju sve moguće varijante življenja i običaja na ostrvu, ali još niko ne zna koliko istine ima u ovoj tradicionalnoj istoriji “žive reči”?

Norveški istraživač Thor Heyerdahl je svojom plovidbom na trščanom Kon-Tiki-ju od Perua do Tahitija pokušao da dokaže teorijsku mogućnost naseljavanja Pacifika južno-američkim civilizacijama pre Inka vremena. Danas, opšte prihvaćena teorija je da su Rapa Nui naseljena polinežanima, negde oko 500 godine naše ere, sa Tahitija, i ostala u izolaciji sve do dolaska prvih Evropljana. Mnogobrojne teorije da su današnji stanovnici ostrva potomci starih Egipćana, međuplaneternih putnika, crvenokosih Afrikanaca, pa čak i preživeli sa Atlantide, i dalje privlače mnoge turiste širom sveta kako bi sami došli do istine.

Skoro dvanaest vekova potpuna izolacija je dovela do stvaranja novog jezika, i do još nerazjašnjenog, jedinog pisanog sistema u celoj Polineziji tzv. rongo rongo (uništenog dolaskom katoličkih misionara), kao i kulture gradnje kamenih likova.

Sredinom XVII veka na vrhuncu “moći” ostrvo je brojalo 7.000 – 9.000 stanovnika.

Sve do sad, smatralo se da je zbog rasta populacije i nedostatka resursa došlo do izbijanja ratova, ali će istoričari posle svega, ponovo imati pune ruke posla.