Uroš Đurić: Cinik do gole kože

Retrospektivna izložba Uroša Đurića, auto-ironičara, kritičara savremene umetnosti, medijskog manipulatora, rečju, umetnika, postavljena je do 26. juna u Muzeju savremene umetnosti u Novom Sadu.Popularizovanje banalnosti svakodnevnice i njeno uzdizanje do artefakta, provociranje, iritiranje, izazivanje reakcija i podsticanje na dijalog, tretiranje samosvesti umetničkog aktiviste kao indetifikatora društvenih patologija u okviru kojih umetnik mora da aktivno participira u kompleksnim igrama moći na relaciji seks &ndash; politika &ndash; mediji &ndash; biznis, samo su neke odlike Đurićevog umetničkog delovanja. Njegov najnoviji rad xxxx koji posetioci vide na bilbordu i pre nego što uđu u Muzej, upućuje na činjenicu da savremena umetnost u ovoj sredini nužno ostavlja utisak na posetioce ako dobije karakteristike skandala, ekscesa i incidenta. Poigravajući se oznakom xxx, koja se koristi za označavanje sadržaja web-portala sa eksplicitnim pornografskim sadržajima, i dodavanjem četvrtog x, Đurić ukazuje na pervertirani pornografski odnos između umetnika i društva u kojem živi, a koje zahteva potpuno ogoljavanje njegovog privatnog života, kao i bioloških karakteristika. Rad xxxx ukazuje na još nekoliko iskliznuća u percepiranju umetničkog dela kojima posmatrači podležu, nesvesno pod uticajem retorike žute štampe koja ih preplavljuje u savremenom društvu. Nedosledni pornografski karakter ovog Đurićevog autoportreta izazvao je komentare i od žena &bdquo;u godinama&rdquo;, i to neke poput &bdquo;E, da je u kadar stalo i nešto malo niže, svi bi bili zadovoljni&rdquo;. Činjenica da je autoportret provocirao ovakve komentare ukazuje i na to da je postalo sasvim normalno viđati nage žene i devojke na naslovnim stranicama magazina na svakoj trafici i odeljku za štampu svake veće prodavnice, viđati ih u sadržajima dnevnih novina, dok golotinja muškarca jedina biva zaista primećena i prokomentarisana. Ono što se na ovom autoportretu ne primećuje odmah je uprvavo ono zbog čega je on izložen u muzeju: slomljena ruka u gipsu koja je za slikara i gitaristu osnovno &bdquo;sredstvo&rdquo; njegovog stvaranja, a time i simbolička predstava njegove nemoći. Umetnik pri tome &bdquo;stoji pred zatvorenim vratima kao snažnom metaforom srpskog kulturnog, političkog i(li) nacionalnog identiteta, za kog je čekanje pred zatvorenim vratima, čini se, jedina pouzdana i stabilna istorijska konstanta&rdquo;, navodi kustos izložbe Nebojša Milenković. Upravo takav rad najvaljuje likovno i vizuelno stvaralaštvo Đurića.Uroš Đurić je diplomirao i magistrirao na Odseku za slikarstvo, FLU. Na likovnoj sceni je prisutan od 1989. godine, pokretanjem autonomističkog (anti)pokreta sa Stevanom Markušem, sa kojim potpisuje Manifest Autonomizma (1994). Imao je dvadeset pet samostalnih i učestvovao je na više stotina grupnih (međunarodnih) izložbi. Početkom osamdesetih bio je aktivan protagonista beogradske pank scene (Urbana Gerila). Učestvovao je u više igranih i dokumentarnih filmova, umetničkih akcija i radionica. Bavi se grafičkim dizajnom, a bio je aktivan i u stip izdavaštvu. Đurić je jedan od osnivača umetničke asocijacije Remont. Radio je kao nezavisni saradnik radija B92, a široj publici je poznat po ulozi Anđela u filmskoj trilogiji Mi nismo anđeli. Često se predstavlja kao fudbalski navijač i na pitanje šta je od svega navedenog &ndash; slikar, medijska ličnost, gitarista, bubnjar, glumac, navijač, izdavač &ndash; izjašnjava se kao umetnik. Prema Nebojši Milenkoviću, kustosu izložbe Strategije ekscesa, ili ko se žuri uleti mu Đurić, upravo je Đurić na neki način onaj naš umetnik koji je najpotpunije shvatio Vorholovu postavku da umetnik današjice jednostavno mora da bude slavan. Naziv izložbe potiče od prirode medija i strukture mentaliteta i tržišta koje je Đurić prepoznao i iskoristio u svojim radovima. Tako je na izložbi zastupljen umetnički projekat, eksces u svetu umetnosti, Paralelni život realizovan u saradnji sa Šejlom Kamerić. Uz pomoć novinarke Sveta, Bebe Dragić, kroz retoriku ogovaranja, skandala, žute štampe i kvazi-paparaco dokumentacije, u četiri broja tabloida je objavljivano na temu Slučaj Đurić čija je &bdquo;tajna ljubavna afera&rdquo; sa Šejlom postala trač broj jedan na Balkanu, ali i nagrađeni rad na beogradskom Oktobarskom salonu 2005. godine, kada je njihov projekat bio potpuno prezentovan javnosti.Slično poigravanje sa likom umetnika kao selebritija, prisutno je i u seriji radova koji čine Populistički projekat. Ovaj projekat je sastavljen iz četiri segmenta, od kojih Bog voli snove srpskih umetnika predstavlja Đurićev foto-sešn sa fudbalerima poznatih evropskih klubova. Obučen u dres kao 12. igrač kluba, Đurić postaje prisutan na oficijelnim fotografijama koje se rade pred početak svake utakmice, dok igrači fudbalskih klubova postaju galerijski i muzejski artefakti. Celebrities seriju čine Đurićevi foto-portreti sa poznatim domaćim i svetskim zvezdama, dok je u seriji Pioniri portretisao ličnosti umetničke scene sa istočne strane gvozdene zavese, među kojima su Oleg Kulik, Dan Peržovski, grupa Irwin, Balint Sombati, Milica Tomić, Loran Heđi i drugi. Preostali segment Populističkog projekta je serija simulacija naslovnih stranica Hometown Boys-a, prvog srpskog magazina za savremenu umetnost, pornografiju i društvo. Kao njegov autor iizdavač Đurić manipuliše stvarajući nedoumice da li takav magazin uopšte postoji.Na izložbi su zastupljene i video serije Društvenih portreta koje po nekoliko minuta prikazuju popularne ili društveno aktivne ličnosti dok miruju pred statičnom kamerom. Na taj način se stvara iluzija da kritičari društva posmatraju posetioce dok su i sami posmatrani. Prema Nebojši Milenkoviću, Đurićevo delovanje karakterišu &bdquo;poigravanja, kako sa samim sobom tako, podjednako, i sa samom umetnošću, njenim kontekstima, institucijama, art-sistemom, medijima, kao i društvom i njegovom (ne)sposobnošću da se izbori i u sebe integriše različite ekscese i incidente čija je osnovna namera unošenje poremećaja u očekivane društveno-umetničke kontekste&rdquo;. Poigravanje samim sobom, Đurić je &bdquo;sproveo&rdquo; i u dve serije radova Povratak mrtvog slikara sa novim problemima. Pored aproprijacija postojećih dokumentarnih filmova ili arhivske građe, kojima Đurić daje novo značenje, unošenjem novog konteksta, na izložbiStrategije ekscesa, ili ko se žuri uleti mu Đurić, može se pogledati i prilog o izložbi Balkan Konsulat: Mission Belgrade koja je bila postavljena 2002. godine u Gracu, a čiji je jedan od učesnika bio Uroš Đurić. Na izložbi je zastupljen i dokumentarni film Zombietown iz 1995. godine (režija Mark Havker) u koji su kolažirani komentari grupe ljudi okupljene oko radija B92 i kultnog Miomira Grujića Fleke (1954-2003), kao i dokumentarni snimci, poput onih koje je kasnije u svoj eksperimentalni film Play kolažirala Sonja Savić. ZombiT; Beograd 1995 from Markus Krusch on Vimeo.Ono što Đurić kao umetnik poručuje je da muzeji nisu mesta koja &bdquo;štite&rdquo; ljudi od (provokativne) savremene umetnosti, već platforme za nove dijaloge koje daju iscrpnu analizu uloge umetnosti i umetnika u današnjem društvu. Strategije ekscesa se mogu videti do 26. juna u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu. Ulaz je svakim danom besplatan, a radno vreme Muzeja za posetioce je od 10 do 16 časova radnim danima (osim ponedeljkom), a subotom i nedeljom od 10 do 14 časova.