Oko 40 nelegalnih verskih zajednica

Crkva Hristova ljubav, Crkva Božija, Slobodna crkva, Jehovini svedoci, Zavetna crkva Sion - samo su neke od verskih zajednica upisanih u Registar crkava i verskih zajednica koje vodi Ministartvo vera Srbije.

Na ovom spisku nalazi se ukupno 17 zajednica, od kojih je poslednja - Hristova Jevanđeoska crkva - registrovana prošle godine. Sve zajedno, one okupljaju više od 20.000 vernika. Najveći su adventisti, kojih ima desetak hiljada.

Reč je o malim verskim zajednicama koje ”prave društvo” tradicionalnim crkvama kojima je status priznat na osnovu trajanja i postojećih propisa. Pored Srpske pravoslavne crkve, to su i Rimokatolička, Slovačka evangelistička, Reformatorska i Evangelistička hrišćanska crkva, kao i Jevrejska i Islamska zajednica. Ovom krugu pripada i Eparhija Rumunske pravoslavne crkve ”Dakija Feliks”, čije je središte u Vršcu.

"Zakon iz 2006. predvideo je obavezu verskih zajednica da se upišu u registar," objašnjavaju u Ministarstvu vera. "Prva je to početkom 2007. godine učinila Adventistička crkva. Da bi imala status pravnog lica, potrebno je da verska grupa podnese potpise najmanje 100 građana."

Ipak, po rečima sociologa religije sa Filozofskog fakulteta u Novom Sadu Zorice Kuburić, broj malih verskih zajednica daleko je veći, ali nisu sve registrovane. "U Srbiji postoji više od 60 različitih verskih grupa," objašnjava Kuburićeva. "Mnoge od njih zakon ne priznaje, jer nisu registrovane. Pojedine važeći zakon smatraju diskriminatorskim, dok ostale imaju stav da je registracija nepotrebna."

Prema nekim procenama, broj tih neregistrovanih zajednica premašuje 40, a tu su svrstani i neki krajnje mistični kultovi i viteški redovi, koje je šira javnost često žigosala pečatom satanizma. Niko nema ni približnu procenu koliko hiljada ljudi svi oni okupljaju. Desetak se ubrajaju u istočnjačke verske zajednice (Hare Krišna, Sai centar, Sathdža Sai Baba, Šri Činmoj...), ali tu su i TM (Savez za transcendentalnu meditaciju), sajentolozi, šamanisti...

To što nisu registrovane, tvrdi sociolog religije Živica Tucić, ne znači da će njihovi pripadnici biti uhapšeni, osim ako u ime vere ne počine neko krivično delo.

"One mogu biti registrovane i kao udruženja građana, a ne moraju biti registrovane uopšte, ali onda nemaju pravo ni da grade zvaničnu crkvu, jer nisu pravno lice," kaže Tucić.

On dodaje da su, za razliku od devedesetih, male verske zajednice, pa i ono što ljudi ovde zovu sektama, u stagnaciji, pa i padu. Polako se redukuju i izložene su unutrašnjim podelama.