Norveška strepi: Da li će Kina ili Rusija kupiti zemljište na strateški važnom mestu

Poslednji komad zemlje u privatnom vlasni&scaron;tvu na strate&scaron;ki važnom arktičkom arhipelagu Svalbardu je na prodaju, a iako će to zemlji&scaron;te sigurno privući Kinu, Norve&scaron;ka ne želi olako da ga preda. Arhipelag je sme&scaron;ten na pola puta između norve&scaron;ke obale i Severnog pola, u arktičkom području koje je postalo geopolitičko i ekonomsko žari&scaron;te zbog topljenja leda koje omogućava lak&scaron;e kretanje tim područjem. Cena? SitnicaZainteresovani kupci za 300 miliona evra mogu da dobiju izolovano zemlji&scaron;te Sore Fagerfjord na severozapadu Svalbarda. Veliko je oko 60 kvadratnih kilometara, &scaron;to je otprilike veličina Menhetna, a na njemu se nalaze planine, nizije, lednik i oko pet kilometara obale, bez infrastrukture.&bdquo;To je poslednje privatno zemlji&scaron;te na Svalbardu te, koliko znamo, poslednje privatno zemlji&scaron;te Visokog Arktika&rdquo;, rekao je advokat Per Klingstad, zastupnik prodavca. &bdquo;Kinezi su prirodno potencijalni kupci jer već dugo iskazuju interes za Arktik i Svalbard&rdquo;, kazao je za agenciju France Presse. Iz Kine je već dobio &bdquo;konkretne znakove interesa&rdquo;. Azijska država se u dokumentu iz 2018. definisala kao zemlja &bdquo;bliska Arktiku&rdquo;. Peking planira da igra sve snažniju ulogu u tom regionu kojem raste važnost. Svalbardom se upravlja na osnovu međunarodnog ugovora iz 1920. koji daje puno prostora stranim interesima. Ugovor priznaje suverenitet Norve&scaron;ke nad arhipelagom, ali građani svih potpisnica, među kojima je i Kina, imaju jednako pravo da crpu njegove prirodne resurse. Rusija tamo decenijama rudari putem državne firme Trust Arktikugol. No, vremena se menjaju. Norve&scaron;ka želi da za&scaron;titi svoj suverenitet i stoga ne želi da Sore Fagerfjord padne u strane ruke, posebno kineske.Obave&scaron;tajci: Nakon Rusije, najopasnija KinaNorve&scaron;ke obave&scaron;tajne službe smatraju da Kina predstavlja najveću sigurnosnu prijetnju skandinavskoj državi nakon Rusije, prenosi Poslovni dnevnik.Norve&scaron;ki državni organi stoga su pozvali vlasnike, firmu u vlasni&scaron;tvu Norvežanina rođenog u Rusiji, da otkaže prodaju. &bdquo;Zemlji&scaron;te se ne može prodati bez dozvole norve&scaron;kih vlasti&rdquo;, rekla je ministarka trgovine i industrije sesilija Mirset. &bdquo;Niti je moguće pregovarati o zemlji&scaron;tu bez toga&rdquo;, dodala je. Taj argument se temelji na klauzuli kredita koji je Norve&scaron;ka dala 1919. godine. Klingstad tvrdi da je ta klauzula istekla. Norve&scaron;ka je vlasnica 99,5 posto Svalbarda te je proglasila većinu teritorije, uključujući Sore Fagerfjord, za&scaron;tićenim područjem na kojima je, između ostalog, zabranjeno graditi. Prodavci se s tim ne slažu te se pozivaju na ugovor iz 1920. godine. &bdquo;Sve potpisnice imaju ista prava&rdquo;, rekao je Klingstad, pa dodao da je Norve&scaron;ka izgradila aerodrom i luku te zgrade u Longerbijenu, najvećem gradu arhipelaga. Andreas Osthagen iz istraživačkog instituta Fridtjof Nansen tvrdi da zemlji&scaron;te ima &bdquo;minimalnu&rdquo; ekonomsku vrednost te da njegova prodaja ne predstavlja &bdquo;veliku pretnju&rdquo; Norve&scaron;koj. No, dodaje, &bdquo;posedovanje zemlje na Svalbardu može imati strate&scaron;ku vrednost za 50 ili 100 godina&rdquo;.

Norveška strepi: Da li će Kina ili Rusija kupiti zemljište na strateški važnom mestu

6 Komentari