Kako je najveći svetski penzioni fond ostao bez 40 milijardi dolara

Fond je izgubio 415 milijardi norve&scaron;kih kruna ili tačno 39,72 milijarde dolara), &scaron;to ilustruje koliko su trži&scaron;ta postala nepredvidiva, čak i za institucije koje upravljaju bilionima, pi&scaron;u Rojters, Blumberg, CNCB.Inače, fondom upravlja Norges Bank Investment Management (NBIM) u ime norve&scaron;kog stanovni&scaron;tva. Osnovan je 1990-tih godina kako bi ulagao vi&scaron;ak prihoda od naftne i gasne industrije, a danas ulaže u vi&scaron;e od 8.600 kompanija u 63 zemlje.Su&scaron;tina problema u proteklom kvartalu bio je tehnolo&scaron;ki sektor, koji je godinama bio motor rasta. Nakon izuzetno uspe&scaron;ne 2024., kada su deonice tehnolo&scaron;kih divova donele rekordne profite, početak 2025. donio je nagli preokret. Deonice tehnolo&scaron;kih kompanija na&scaron;le su se pod pritiskom zbog globalne trži&scaron;ne nestabilnosti, &scaron;to se odmah odrazilo na fond čijih je približno 70 posto ulaganja uloženo u deonice, a najveći deo u američke tehnolo&scaron;ke kompanije.NBIM drži velike udele u američkim tehnolo&scaron;kim divovima kao &scaron;to su Meta, Alphabet, Amazon, Nvidia, Tesla i Microsoft. Njihova slabost dodatno je nagla&scaron;ena nakon tronedeljne rasprodaje megakapitaliziovnih tehnolo&scaron;kih deonica u martu, kada je s trži&scaron;ta izbrisano 2,7 biliona dolara trži&scaron;ne vrednosti. Ova rasprodaja bila je podstaknuta rastućim strahovima oko učinaka carinskih politika predsednika Sjedinjenih Američkih Država Donalda Trampa.Nestabilnosti je prethodila i rasprodaja tehnolo&scaron;kih deonica u januaru, kada je kineska firma DeepSeek predstavila vlastiti veliki jezični model temeljen na ve&scaron;tačkoj inteligenciji. Tvrdili su da su ga razvili uz znatno niže tro&scaron;kove od američkih lidera poput OpenAI-jevog ChatGPT-a, &scaron;to je izazvalo pad cena deonica tehnolo&scaron;kih kompanija usmerenih na AI, osobito Nvidije.U razdoblju od januara do marta povrat ulaganja u deonice iznosio je minus 1,6 posto. Povrat na ulaganja u obveznice bio je u prvom tromesečju pozitivan i iznosio je 1,6 posto. Ulaganja u neuvr&scaron;tene nekretnine donela su povrat od 2,4 posto, a ona u infrastrukturu za obnovljivu energiju od 1,2 posto. Ukupan je povrat u prvom tromesečju iznosio 0,6 posto, pokazao je izve&scaron;taj.Na kraju marta fond je upravljao imovinom vrednom 18,5 biliona norve&scaron;kih kruna, odnosno približno 1,738 biliona američkih dolara. Vi&scaron;e od polovine ukupne imovine bilo je i dalje plasirano na američko trži&scaron;te, kroz ulaganja u deonice, državne obveznice i nekretnine.Uprkos velikim gubicima, uprava fonda ostaje verna dugoročnoj investicionoj strategiji. &ldquo;Prvo tromesečje obeležile su značajne trži&scaron;ne fluktuacije. Na&scaron;a ulaganja u deonice ostvarila su negativan prinos, uglavnom pod uticajem slabosti tehnolo&scaron;kog sektora&rdquo;. izjavio je izvr&scaron;ni direktor NBIM-a Nikolaj Tangen.Norve&scaron;ki penzioni fond, koji prihodima od nafte i gasa osigurava penzije budućih generacija, jo&scaron; jednom je pokazao koliko su i najveći svetski ulagači izloženi rizicima naglih trži&scaron;nih preokreta. Istorijski rast tehnolo&scaron;kog sektora donio mu je rekordne profite, ali istovremeno povećao njegovu osetljivost na promjene raspoloženja na Vol Stritu.

Kako je najveći svetski penzioni fond ostao bez 40 milijardi dolara

17 Komentari