Pedeset godina od smrti Ive Andrića: Aleja zaslužnih građana čuva priču o jednoj velikoj ljubavi VIDEO

Na njemu je ispisano Ivo Andrić 1892 &ndash; 1975, &scaron;to znači da je pro&scaron;lo pedeset godina od kako na&scaron; jedini nobelovac nije vi&scaron;e sa nama. Zapamćen je, ne samo kao pesnik, književnik, putopisac, književni kritičar, već i kao jedan od na&scaron;ih najcenjenijih diplomata. Na spomeniku je ispisano njegovo ime i prezime, godina rođenja i smrti, &scaron;to i dolikuje njegovoj književnoj veličini, kao i činjenici da je najveći deo svog života proveo sam. Ponela me je misao da li je puka fizička razdvojenost zaista samovanje i &scaron;ta je bilo sa njegovom dve i po decenije čekanom ljubavlju, koja je preminula pre njega. Zbog svojih zasluga u svetu scenografije i koreografije i ona je sahranjena sedam godina ranije ovde negde u Aleji zaslužnih građana.Rani period Andrićevog života obeležila je prerana smrt oca, detinjstvo provedeno kod tetke u Vi&scaron;egradu, potom u Sarajevu, gde kao gimnazijalac, ponesen vi&scaron;im idealima, postaje strastven pobornik integralnog jugoslovenstva i pripadnik &quot;Mlade Bosne&quot;. Ceo taj period života praćen je skromnim materijalnim uslovima i izvesnom tugom koju je nosio na du&scaron;i, &scaron;to ga je možda i uvelo u svet pisane reči, kojom je poku&scaron;ao da nadomesti ono &scaron;to mu je život uskratio. Svoju prvu pesmu &quot;U sumrak&quot; objavio je kao gimnazijalac 1911. godine u &quot;Bosanskoj vili&quot;.Godinu dana kasnije započeo je studije na Mudroslovnom fakultetu u Zagrebu, a nastavio u Beču i Krakovu, gde ga zatiče Prvi svetski rat. Po povratku u zemlju usledilo je hap&scaron;enje, tamnovanje u &scaron;ibenskoj, zatim u mariborskoj tamnici, u kojoj je, kao politički zatvorenik, ostao do marta 1915. godine, kada izlazi sa robije na kućni pritvor u Ovčarevu i Zenici. U leto 1917. godine prelazi u Zagreb, amnestiran zbog bolesti pluća. U Zagrebu sa Ivom Vojnovićem uređuje časopis &quot;Književni jug&quot; i pi&scaron;e knjigu stihova u prozi &quot;Eks Ponto&quot;. Po zavr&scaron;etku rata dolazi u Beograd, gde radi kao činovnik u Ministarstvu vera i aktivno učestvuje u književnom životu. Godinu dana kasnije započeo je diplomatsku karijeru, usledila su diplomatska službovanja u Vatikanu, Bukure&scaron;tu, Trstu, Gracu. Nakon 1927. godine usledili su Marselj, Pariz, Madrid i Ženeva. Par godina u ministarstvima u Beogradu, a potom 1939. godine Berlin, gde je postavljen za opunomoćenog ministra i poslanika Kraljevine Jugoslavije. U Berlinu, Andrić doživljava svoju ulogu ambasadora u Berlinu kao provizornu, državni pregovori su vođeni mimo njega, njegovi poku&scaron;aji da podnese ostavku su odbijeni, tako da mimo svog uverenja prisustvuje potpisivanju Trojnog pakta. Nakon bombardovanja Beograda, Andrić je sa članovima jugoslovenskih diplomatskih misija i njihovih porodica iz Nemačke, Francuske, Holandije i Belgije deportovan u Konstanc, a onda u Bed &Scaron;ahen. Obećanje da će diplomate i članovi njihovih porodica biti prebačeni u &Scaron;vajcarsku nije održano. Andrić se vratio u okupirani Beograd solidari&scaron;ući se sa ostalima. U Beogradu živi kao podstanar u Prizrenskoj ulici, pi&scaron;e romane &ndash; &quot;Travnička hronika&quot;, &quot;Na Drini ćuprija&quot; i &quot;Gospođica&quot;. U isto vreme, godine samovanja mu ispunjava njegova prijateljica i, kako je vreme pokazalo, ljubav koja je bila vredna dve i po decenije čekanja, njegova Milica. Ivo Andrić je Milicu Babić upoznao marta 1933, kada se vratio iz Ženeve u Beograd. Ona je već tada bila verena za svoju veliku ljubav, novinara Nenada Jovanovića. Za vreme diplomatskog boravka u Berlinu, Andrić je pozvao bračni par Jovanović u Berlin, gde Miličinog muža Nenada imenuje za ata&scaron;ea za &scaron;tampu u ambasadi, dok je Milica zvanično bila njegova domaćica prilikom prijema. Po povratku u okupirani Beograd iz Berlina, Nenad Jovanović je deportovan u Dahau, odakle je iza&scaron;ao 1945. godine i radio kao novinar do smrti 1957. godine. Sačuvana su pisma koja je pisac slao bračnom paru, započinjao ih je rečima &quot;Dragi prijatelji&quot;, a zavr&scaron;avao potpisom &quot;Mandarin&ldquo;. Neka od onih pisanih samo Milici potpisana su rečima &quot;Tvoj Mandarin, koji te nežno grli&quot;.Milica Babić Jovanović se udala za Andrića godinu dana posle smrti svog supruga 1958. godine. Nakon deset godina zajedničkog života Milica umire 24. marta 1968. godine, a zbog zasluga koje je ostvarila kao jedan od na&scaron;ih najznačajnijih pozori&scaron;nih scenografa i kostimografa i istaknuti profesor kostimografije na Akademiji primenjenih umetnosti i Pozori&scaron;noj akademiji u Beogradu, urna sa njenim pepelom položena je u Aleji zaslužnih građana u kolumbarijumu u drugoj konhi. Ivo Andrić je preminuo sedam godina kasnije.Urna sa njegovim pepelom položena je u rozarijum te 1975. godine u toj istoj Aleji zaslužnih građana, ali odvojeno od Miličine. Dvadesetak metara, koliko su mesta njihovog počivanja udaljena, simbolično, kao da podsećaju na dvadeset pet godina čekanja. Gotovo kao da je sudbina htela da dvoje ljudi koji su toliko godina čekali da budu zajedno u smrti ipak ostanu razdvojeni.

Pedeset godina od smrti Ive Andrića: Aleja zaslužnih građana čuva priču o jednoj velikoj ljubavi VIDEO

0 Komentari