Koliko penzija isplaćujemo u zemlje van Srbije i gde odlazi najviše novca

Na temelju međunarodnih ugovora o socijalnom osiguranju, Fond PIO je prošle godine isplatio nešto više od 117,6 miliona evra na račune osoba koje su deo radnog staža prikupile u Srbiji, a trenutno žive u inostranstvu.

Prema poslednjim podacima, Srbija broji oko 1.65 miliona penzionera. Pored njih, tu su i osobe kojima se penzije isplaćuju prema međunarodnim ugovorima. Tim ugovorima se u okviru administrativno-pravne pomoći obezbeđuje da osiguranik podnosi zahtev nosiocu osiguranja na čijem području ima prebivalište, odnosno boravište.

Srbija ima sporazume o socijalnom osiguranju sa 35 zemalja. Pored država bivše SFRJ, novac odlazi i u daleke destinacije. 

Gledajući region, pravo na penziju u Srbiji imaju penzioneri iz BiH, Bugarske, Mađarske, Rumunije, Severne Makedonije, Crne Gore, Grčke i Hrvatske.

Penzioneri koji su radni vek proveli u Evropskoj uniji, odnosno u Nemačkoj, Švedskoj, Austriji, Italiji, Francuskoj, Luksemburgu ili Sloveniji, takođe imaju pravo da dobiju isplatu u Srbiji. Pored navedenih zemalja, Srbija ima međunarodne ugovore i sa Australijom, Kinom, Kanadom, Rusijom, Švajcarskom, Velikom Britanijom, Azerbejdžanom, Danskom, Slovačkom, Holandijom, Kvebekom, Kiprom, Panamom, Tunisom, Turskom...

Najviše novca odlazi u region

Tokom 2024. godine, Fond PIO je isplatio penzije za 13.640 korisnika u 30 zemalja sveta, ne računajući zemlje bivše SFRJ. 

Više od polovine ovih penzionera živi u Nemačkoj – 7.157 korisnika, slede Austrija sa 2.606 korisnika, Mađarska sa 1.471 korisnika, u Švedskoj je 280 korisnika, u Švajcarskoj 246, u Francuskoj 219, u Češkoj 160, u Americi 154 korisnika...

Iz podataka je vidljivo da je najmanji broj korisnika u Meksiku gde se šalju tri penzije. U Grčku idu četri, u Novi Zeland pet, u Tursku osam.

Tokom 2024. godine po ovom osnovu je transferisano preko 2,9 milijardi dinara (24.762.859 evra), a ove prinadležnosti isplaćuju se tromesečno, zbog visokih administrativnih troškova i relativno niskih iznosa.

Što se tiče država u regionu, penzije prima 50.948 korisnika i to: Republika Srpska 13.143, Hrvatska 12.732, Federacija BiH 8.956, Crna Gora 6.964, Severna Makedonija 5.937 i Slovenija 3.215 korisnika.

Tokom 2024. godine po ovom osnovu je transferisano oko 92,9 miliona evra, a ove prinadležnosti isplaćuju se mesečno, u tekućem za prethodni mesec.

Kako se ostvaruje pravo na isplatu inostrane penzije?

Kada se ukupan staž kao uslov za penziju potvrdi, rešenje i visinu iznosa penzije donosi svaka zemlja posebno prema podacima o zaradama i stažu ostvarenom u toj zemlji. O pravu na penziju odlučuje svaka država ugovornica na čijoj teritoriji je osiguranik radio primenom svojih nacionalnih propisa i međunarodnog ugovora o socijalnom osiguranju.

Ako osiguranik ispunjava uslove za ostvarivanje prava po osnovu staža navršenog na području jedne države ugovornice, penzija se određuje bez uzimanja u obzir staža ostvarenog na području druge države ugovornice. Ukoliko ti uslovi nisu ispunjeni, u skladu sa međunarodnim ugovorom o socijalnom osiguranju periodi osiguranja navršenih na području država ugovornica se, pod uslovom da se ti periodi ne poklapaju, sabiraju i određuje se srazmerni deo penzije, navedeno je na sajtu Fonda PIO.

Lekarski pregled, odnosno veštačenje koje je potrebno radi odlučivanja po zahtevu za ostvarivanje prava vrši se kod nosioca osiguranja na čijem području osiguranik ima prebivalište.