Deset dinastija koje su krojile svet - drugi deo

Habzburzi

Habzburzi su jedna od najpoznatijih vladarskih kuća Evrope čije ime potiče od švajcarskog dvorca Habichtsburg (Jastrebov dvorac), koji je bio sedište porodice u 12. i 13. veku.

Krenuvši iz jugoistočne Nemačke, Habzburzi su svoj uticaj proširili i na istočne krajeve Svetog rimskog carstva. Nakon samo dve-tri generacije, uspeli su da dosegnu carsko postolje koje će, uz kraće prekide, držati vekovima.

Dinastija koja je imala dominantnu ulogu u Evropi od 15. do 20. veka, podarila je kraljeve Engleskoj, Španiji i Portugaliji. Habzburzi su vrhunac moći dostigli u 16. veku, da bi njihova popularnost posle Tridesetogodišnjeg rata značajno opala.

Nakon abdikacije španskog kralja Karla V, dinastija se podelila na španske Habzburgovce i austrijske Habzburgovce.

Španski Habzburgovci nestali su 1700. godine smrću Karlosa II koji je bio fizički nesposoban i lošeg mentalnog zdravlja zbog brojnih incesta u njegovoj porodici.

Naslednica poslednjeg austrijskog Habzburga, Marija Tereza, udala se za lorenskog vojvodu Franca Stefana, pa su njihovi potomci nastavili habzburšku tradiciju pod dinastičkim imenom Habzburg-Loren.

Poslednji monarh dinastije Habzburg, Karl I od Austrije, vladao je do 1918, kad je Austrija postala republika. Današnji glavni predstavnik ove porodice je Karl fon Habzburg, sin Otoa i unuk Karla I.

Marija Tereza od Španije. Foto: Getty Images/Hulton Archive/Handout

Dinastija Mediči

Ozloglašeni i glamurozni, istorija porodice Mediči je priča o zavisti, intrigama, uspenju do najviših vrhova vlasti i moralnom propadanju. Medičijevi su vladali Firencom, čime su je doveli do najviših vrhova ekonomskog, političkog i umetničkog napretka.

Počeli su kao bankari srednje klase i obogatili se trgujući tekstilom. Zahvaljujući svojim vezama u političkom svetu Firence, napravili su moderan bankarski sistem koji će uskoro početi da dominira svetom.

Sklapali su ugovore sa samim Vatikanom i osigurali kontinuirani uspon na poziciju najmoćniije i najuticajnije porodice u Firenci od 13. do 17. veka. Banka Mediči postala je najmoćnija institucija te vrste u Evropi.

Porodica Mediči bila je pokrovitelj umetnosti, dižući italijansku umetnost i književnost na viši nivo, a Firenca je procvetala pod njihovom vlašću. Lorenco Veličanstveni sponzorisao je brojna remek dela i bio je Mikelanđelov prvi mecena.

Medičijevi su iznedrili trojicu rimskih papa: Lava X, Klementa VII i Lava XI, kao i brojne članove britanskih i francuskih kraljevskih kuća, među kojima je kraljica koja će promeniti sudbinu Francuske.

Katarina Mediči, kraljica Francuske od 1547. do 1559. podržavala je rimokatolike u borbi protiv hugenota, pripadnika Protestantske reformističke crkve Francuske i bila je u savezu sa katoličkom frakcijom grofa od Giza koji je odgovoran za pokolj hugenota 1572. godine, poznat kao Vartolomejska noć.

Dinastija Kapeta

Dinastiju Kapeta osnovao je Igo Kapet koji je bio kralj Francuske od 987. do 996. godine. Igo je bio slab vladar i dinastija je otpočela teritorijalnu ekspanziju tek za vreme Luja VI Debelog.

Međutim Filip II je prvi koji zaslužuje titulu prvog velikog kralja dinastije Kapet jer je uspeo da povrati francuske teritorije koje su pale u ruke britanaca.

Karlo IV Lepi bio je poslednji muški potomak dinastije Kapet i presto je 1328. pripao porodici Valoa, naslednicima Kapeta po sporednoj liniji.

Do kasnog srednjeg veka, porodica Kapet već je bila najveća kraljevska porodica u Evropi.

Dinastija je dala 38 francuskih kraljeva, 9 portugalskih kraljeva, 11 kraljeva i kraljica Napulja, 12 kraljeva Navare, 10 kraljeva i kraljica Španije, kao i nebrojeno mnogo prinčeva, vojvoda i grofova koji su dominirali zapadnoevropskim aristokratskim porodicama od Engleske do Napulja i od Holandije do Poljske.

Dinastija Kapet zaslužna je i za mnoge francuske zakone i institucije koje su poživele sve do Francuske revolucije. Takođe, oni će ostati upamćeni kao jedna od najincestuoznijih dinastija u istoriji jer su brakove često morali da sklapaju rođena braća i sestre kako bi osigurali svoju poziciju.

Današnji potomci ove dinastije su kralj Huan Karlos od Španije, kralj Albert II od Belgije i veliki vojvoda Henri od Luksemburga.

Lorenco Medièi. Foto: GettyImages/Hulton Archive/Handout

Rotšildi

Majer Amšel Rotšild (1744-1812) bio je zajmodavac iz Frankfurta čija je strategija za uspeh dovela njegovu porodicu do najvišeg vrha finansijske i ekonomske moći.

Njegov glavni cilj bio je kontrola i rast porodičnog biznisa zbog čega je doneo određena pravila koja je preneo na buduće generacije: samo muškarci mogu da vode posao, najstariji sin najstarijeg sina je glava porodice i potomcima se savetuje da sklope brak sa pripadnicima familije kako se novac ne bi rasipao.

Njegov sin Nejtan Majer Rotšild preselio je porodični posao u London i doživeo veliki uspeh kad je 1814. godine počeo da izdaje obveznice za državne kredite što je iskoristio da proširi svoj posao, prenosi portal Kafenisanje.

Porodica je finansijski pomagala britansku i Napoleonovu vojsku u Napoleonovim ratovima. Godine 1815. pomagali su britanske kolonijalne ratove, a 1818. su odobrili kredit pruskoj vladi. Do 1820. Rotšildi su bili toliko moćni da su bili u mogućnosti da pomognu Banci Engleske kako bi izbegla finansijsku krizu.

Uprkos svojim skromnim počecima, ova jevrejsko-nemačka porodica je uskoro vodila poslove širom sveta i čak je dobila plemićke titule od britanske i austrijske vlade.

Sredinom 19. veka, Rotšildi su dostigli vrhunac svog poslovanja nakon otvaranja banaka u većini evropskih zemalja, ostvarivanja uticaja u Austriji, Švajcarskoj, Francuskoj i Nemačkoj i izgradnje prvih evropskih pruga. Godine 1875, Nejtanov sin Lionel pozajmio je četiri miliona funti britanskoj vladi kako bi kupila akcije za Suecki kanal.

Do tada, porodica Rotšild je već posedovala najveće bogatstvo na svetu.

Evelin Rotšild, britanski milijarder. Foto: GettyImages/David Cairns/Stringer

Porodica Nehru-Gandi

Nehru-Gandi je porodica koja je oblikovala modenu Indiju i ne treba ih mešati sa Mahatmom Gandijem s kojim nisu u srodstvu, iako imaju isto prezime i borili su se za nezavisnost Indije kao i on.

Džavaharlar Nehru bio je borac protiv britanske okupacije Indije i sprovodio je brojne akcije koje su dovodile do građanske neposlušnosti zbog čega je završio iza rešetaka.

Nakon što je pušten 1945. godine, igrao je važnu ulogu u pregovorima za nezavisnost Indije i Pakistana. Godine 1947. postavljen je za premijera Indije i tu funkciju obavljao je do smrti, 1964. godine.

Njegova ćerka Indira Gandi provela je godinu dana u zatvoru zbog borbe protiv britanske okupacije. Bila je premijer Indije između 1966. i 1977. i ponovo od 1980. do 1984. vladajući kao diktator. Dana 31. oktobra 1984. Indiru je ubio njen lični telohranitelj za kog se ispostavilo da je jedan od sikijskih zaverenika.

Sličnu sudbinu doživeo je i njen sin Radživ Gandi koji je ubijen tokom predsedničkih izbora 1991. godine kad se jedna devojčica opasala i raznela bombom u saveznoj državi Tamil Nadu. Ovo je učinjeno da bi se sprečila namera da indijska vojska ponovo uđe u Šri Lanku, prenosi Nacionalna Geografija.

Političke ambicije ove porodice nisu ugasila ni dva atentata, pa je tako Radživov sin Rahul Gandi ušao u politiku 2004. godine.

Mahatma Gandi. Foto: GettyImages/Central Press/Stringer