Skriveni talenti kneza Mihaila: Da nije bio vladar, bio bi slavan iz drugog razloga

By <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q56475608" class="extiw" title="d:Q56475608">Johann Böss</a> - <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Belgrade_City_Museum" class="extiw" title="w:en:Belgrade City Museum">Belgrade City Museum</a>, Public Domain, Link

Uglavnom je nepoznato da je, osim što je bio veoma obrazovan vladar, vešt diplomata i veliki vizionar, knez Mihailo Obrenović, koji je rođen na današnji dan 1823. godine. uživao i u pisanju pesama. Veliki broj ovih zapisa danas je izgubljen, ali su tri pesme ovog vladara Srbije sačuvane i do današnjih dana.

Sve danas poznate pesme kneza Mihaila nastale su u periodu njegovog progonstva nakon svrgavanja sa vlasti 1842. godine, kada je on živeo u Beču i raspolagao velikim bogatstvom svoga oca, kneza Miloša.

Najpoznatija je svakako ljubavna pesma "Što se bore misli moje". Decenijama se verovalo da ju je knez napisao jer je bio zaljubljen u svoju blisku rođaku Katarinu Konstantinović, koju nije smeo da oženi. Međutim, 2003. godine je otkriven originalni dokument sa posvetom koju je knez Mihailo uputio za 15. rođendan Kleopatri, ćerki kneza Aleksandra Karađorđevića.

Češki kompozitor i pijanista Alojz Kalauz prvo je komponovao ovu pesmu, a sredinom pedesetih godina 19. veka ponovo ju je preradio Kornelije Stanković i ta pesma je za vreme druge vlade kneza Mihaila redovno izvođena na balovima u Beogradu, a u tom obliku sačuvana je sve do današnjih dana.

O tome da li su između kneza Mihaila i princeze Kleopatre postojale neke simpatije ili čak i ljubav koja bi mogla da zauvek pomiri dinastije Karađorđevića i Obrenovića i danas se raspravlja.

View this post on Instagram

A post shared by Културни Београд (@kulturni.beograd) on Jun 23, 2020 at 11:45am PDT

Što se tiče, umetničkog rada kneza Mihala, osim pesme "Što se bore misli moje", sačuvane su još i pesme "Svetski putnik" i "Molitva kneza srbskog Mihaila na bregu morskom".

Obe su nastale 1844. godine prilikom putovanja kneza Mihaila u Berlin i njegovog boravka na obali Severnog mora i obe su po obimu veće od pesme "Što se bore misli moje". "Svetski putnik" ima 10 strofa (40 stihova), a "Molitva kneza" 44 stiha, odnosno jedanaest strofa.

Ipak, pre nego kao pesnik, knez Mihailo je ostao upamćen kao veliki zaštitnik i mecena srpskih književnika i pesnika. Tokom boravka u izgnanstvu, po očevoj želji, njegov savetnik je postao Vuk Karadžić, navodi "Istorijski zabavnik".

Mihailo Obrenović i najpoznatiji reformator srpskog jezika uskoro su postali veliki prijatelji, a upravo je mladi knez bio taj koji je Vuku onako "kao što je on slušao u detinjstvu od svojih dadilja" prvi ispričao narodnu bajku "Čardak ni na nebu ni na zemlji". Vuk je priču prema sećanjima kneza Mihaila zapisao i zahvaljujući ovome mi i danas znamo za nju.

Pomoć umetnicima nastavio je i po povratku u Srbiju 1860. godine. Osim Vuku, knez Mihailo je bio mecena i Branku Daničiću, Iliji Vujoviću, kompozitoru Korneliju Stankoviću… njegove dalje planove prekinulo je ubistvo 1868. godine na Košutnjaku.