Novi dokazi o životu neandertalaca: Polen u zemljištu pomogao ovom otkriću?

U pećini u poluautonomnoj oblasti Kurdistan na severu Iraka 1960. godine otkriven je dobro očuvan gornji deo tela odraslog neandertalca, koji je živeo pre oko 70.000 godina.

Procenjuje se da je neandertalac koji je nazvan Šanidar Z bio u četrdesetim ili pedesetim godinama, ali je njegov pol ostao neutvrđen. Pećina je bila ključna lokacija za arheologiju 20. veka. Pre šest decenija u njoj su iskopani ostaci 10 neandertalaca, sedam odraslih i troje dece, što je pružilo uvid u njihove fizičke karakteristike, ponašanje i ishranu.

U to vreme pronađen je polen u zemljištu u blizini jednog od skeleta, što je navelo naučnike da istraže mogućnost da su neandertalci sahranjivali svoje mrtve uz pogrebne rituale sa cvećem.

Ta hipoteza doprinela je tome da se promeni preovlađujuće mišljenje da je doba neandertalaca bilo mračno i brutalno.

Kritičari su izneli sumnje, navodeći da bi polen mogao da bude kontaminacija od modernih ljudi koji rade u pećini ili od glodara ili insekata.

Kosti Šanidar Z, koje su, kako se čini gornji deo skeleta otkrivenog 1960. godnie, otkrivene su međutim u sedimentu koji sadrži drevni polen i druge mineralizovane ostatke biljaka, što je ponovo oživelo mogućnost da su održavane sahrane sa cvećem.

Naučnici već godinama vode debatu o tome da li su neandertalci sahranjivali mrtve uz pogrebne rituale, kao što to radi naša vrsta, u okviru šire debate o nivou njihove kognitivne sofistikacije.

"Ovde je ključna namera koja se krije iza sahranjivanja. Možete da sahranite telo iz čisto praktičnih razloga, kako biste izbegli opasne lešinare ili kako biste eliminisali zadah. Kada nisu u pitanju praktični razlozi, to je važno jer pokazuje kompleksnije, simboličko i apstraktno razmišljanje, saosećanje i brigu za mrtve, a možda i osećanje žalosti i gubitka", rekla je naučnica s Univerziteta Kembridž Ema Pomeroj.

Naučnicima se čini da je Šanidar Z namerno smešten u jamu iskopanu u dubljim slojevima zemlje, a bio je deo grupe od četiri individue.

Pronađen je kako leži na leđima sa levom rukom ispod glave i savijenom desnom rukom ispruženom u stranu.

Neandertalci, krupnije građeni od homo sapiensa i sa gušćim obrvama, naseljavali su Evroaziju i atlantsku obalu do planine Ural od pre otprilike 400.000 godina, a nestali su pre oko 40.000 godina, kada je naša vrsta naselila region.