Nobelova nagrada iz fizike za otkrića u oblasti primene lasera

The 2018 award celebrates groundbreaking laser inventions. It’s shared between three physicists, including the first woman in 55 years https://t.co/4hao3cMLp9

— CNN Breaking News (@cnnbrk) October 2, 2018

Švedska kraljevska akademija nauka dodelila je polovinu od 1,01 milion dolara Arturu Aškinu iz SAD, dok drugu polovinu nagrade dele Žerar Moro iz Francuske i Dona Strikland iz Kanade, preneo je AP.

Aškin je dobio nagradu za otkriće "optičkih pinceta" i njihovu primenu u biološkim sistemima, saopštio je Nobelov komitet. Striklandova i Moro pomogli su u razvijanju kratkih i intenzivnih laserskih impulsa koji imaju široku industrijsku i medicinsku primenu.

Nobelov komitet je naveo da su otkrića nagrađena ove godine donela revoluciju u fizici lasera.

Aškin je otkrio "optičke pincete" koje mogu uhvatiti čestice, atome, viruse i druge žive ćelije svojim laserskim zracima. Nova oruđa omogućila su Aškinu da ostvari stari san naučne fantastike - da se iskoristi pritisak svetlosti za pomeranje fizičkih objekata.

Veliki proboj se dogodio 1987. kada je Aškin koristio te "pincete" da uhvati živu bakteriju a da je ne ošteti. On je potom počeo da proučava biološke sisteme, a "optičke pincete" sada se nalaze u širokoj upotrebi u istraživanju mehanizama života.

Moro i Striklandova su utabali put ka najkraćim i najintenzivnijim laserskim pulsevima. Koristeći svoj genijalni pristup, naveo je Nobelov komitet, oni su uspeli da stvore ultrakratke laserske pulseve visokog intenziteta. Njihova metoda je, između ostalog, našla primenu u korektivnim operacijama oka.