Izvor: B92

Komentari 49

Iako površinski zauzima skoro isto koliko i Beograd, Tirana se ne čini uopšte velikom.

Tome možda doprinosi daleko manja populacija od beogradske – oko 550.000 ljudi, te prostrani bulevari koji vam daju utisak širine.

Kakva je Tirana?

Ovde nećete doći zbog arhitekture, već zbog atmosfere, gostoljubivih domaćina i super hrane.

Čak i Blok, koji je važio za najelitniji deo grada za vreme komunizma, koji je danas glavno mesto mladih, izgleda kao mešavina Dušanovca i Karaburme, s mrvicom bugarske Sofije, Istanbula i našeg Novog Sada (nekako je "lala" po atmosferi).

Iako je Edi Rama, sadašnji premijer Albanije a nekadašnji gradonačelnik Tirane, daleke 2004. godine dobio svetsku nagradu za najboljeg gradonačelnika na svetu, zbog obnove fasada u jarke boje i novog uređenja grada, sve zgrade su trošne i vrlo oronule, i vape za rušenjem, a ne za obnovom. Sa druge strane, Tirana je neizmerno čist grad, kao i njegovi stanovnici, kod kojih se ne primećuje siromaštvo – žene su im doterane i odevene sa stilom, prenosi Travelmagazine.rs.

Bulevari su široki, semafora skoro da nema ili se ne poštuju, ima dosta saobraćaja, ali opet bez prevelike buke. Ono što upada u oči je zelenilo, koga ima više nego u Beogradu, te ogroman broj mladih. Naime, po nekim poslednjim statistikama mladi čine oko 65% stanovništva, od toga 70% je mlađe od 18 godina!

Za pohvalu je i znanje jezika. Svi - i mladi i stari pričaju odličan engleski, a italijanski im zvuči kao maternji. Takođe veliki plus – niko ne puši! Minus? Ulice su vrlo slabo obeležene, te vam je GPS preko potreban za snalaženje. U Albaniji takođe nemate utisak da ste u nekoj islamskoj zemlji.

Džamija ima, ali manje od očekivanog, nijedna žena nije zabrađena, a pozivi za molitvu su daleko češći u manjim mestima.

Trg Skenderbeg

Srce Tirane je megalomanski Trg Skenderbeg (Sheshi Skenderbeu), koji podseća na sovjetske trgove koji imaju dominantnu čistinu, koju okružuju impozantne građevine i spomenici.

On je takođe i prva stanica za sve koji krenu u obilazak Tirane.

Trg krase ploče koje su napravljene od kamena koji je donet iz svih delova Albanije, pa čak i iz dijaspore, gde žive Albanci.

Takođe, zanimljiv je način na koji se trg čisti - na nekoliko mesta postoje ploče koje se u određenom vremenu izdignu, i iz kojih ističe voda u potocima koji peru trg.

Pored ploča, pogled će vam privući prelepi mozak pod imenom "Albanci", na zgradi Narodnog muzeja, koji predstavlja najveće zdanje na trgu, na kome se još nalazi Palata kulture, zatim hotel Tirana internacional, te Sahat-kula, Etembej džamija (jedini ostaci čaršije iz doba Osmanlija) i Skupština grada.

Zanimljivo je da je Kuvajt finansirao obnovu trga pre tri godine (trajala je samo 6 meseci!) na kojem se nalazi spomenik nacionalnom heroju iz 15. veka, ne samo albanske, već i celokupne balkanske istorije – Đuradu Kastriotu, poznatijem pod imenom Skenderbeg, čija majka je bila Vojislava Branković, Srpkinja.

Crkva vaskrsenja Hrista

Možda i najzanimljivija zgrada Tirane nalazi se na jugozapadu Skenderbegovog trga.

U pitanju je treća po veličini pravoslavna crkva u Evropi – Crkva vaskrsenja Hrista, koja se nalazi na mestu stare katoličke katedrale i izgleda vrlo futuristički.

Iako je unutrašnjost dosta skromno pokrivena freskama i ikonama, crkva deluje impresivno, kako spolja, tako i iznutra.

Piramida – podsetnik na režim Envera Hodže

Prilikom šetnje do velikog trga Majke Tereze (rođena je 1910. u Skoplju, u katoličkoj albanskoj porodici) poglede će vam sigurno privući neobična bela „mrežasta“ instalacija ispred Nacionalne galerije umetnosti.

Pogađate, ovo je mesto za sve turiste, pa i lokalce, koji ovde obavezno prave fotografije za Instagram.

U njenom produžetku se nalazi i tiranska Piramida, koja je podignuta krajem osamdesetih, nakon smrti Envera Hodže.

Piramida, koja čeka da bude srušena i da je zameni zgrada novog Parlamenta, izgrađena je prema ideji Hodžine ćerke Vere, koja je želela da to zdanje postane spomenik njenom ocu, ali to se nikada nije desilo.

Ideja je doživela odmah fijasko – stakla su porazbijana, unutrašnjost uništena i to sve iz revolta pobunjenog naroda koji je jedva čekao da skine sa vlasti Hodžu i njegove ministre.

Bunkeri – muzeji

Prema statistici, širom Albanije postoji više od 700.000 bunkera koje je izgradila komunistička vlast i koji su mahom služili za zatvaranje nepodobnih, mučenje i ispitivanje zatvorenika, te dogovaranje tajnih akcija i skrivanje.

Ako je istina, Hodža je otpornost bunkera testirao tako što bi u njih ugurao graditelje i arhitekte i onda na taj bunker pucao iz najjačeg ruskog oružja.

Ako bi bunker opstao, preživeli bi bili nagrađeni prilikom da nastave da grade i ostale bunkere. Jeziva priča.

Danas je većina tih bunkera napuštena, dok su tek poneki u Tirani pretvoreni u muzeje.

Na samo 300 metara od statute Skenderbega nalazi se bunker koji je u sklopu projekta Bunk art pretvoren u muzej, posvećen albanskoj tajnoj službi za vreme komunističkog režima.

Na dvadesetak metara ispod zemlje čeka vas lavirint tunela koji vode u malene prostorije.

Prvobitno nazvani „Objekti Shtylla“, ovi bunkeri su bili izgrađeni sedamdesetih godina po naredbi Envera Hodže, koji je bio na vlast dugih 40 godina. Bunkeri su bili stvoreni za skrivanje od nuklearnog napada (strepili su od Rusa), te radi vođenja tajnih poslova i ispitivanja zatvorenika.

Blok

Tirana je uveče neverovatno živa, kao dorćolska Silikonska dolina u najboljim vremenima. Trgovi i bulevari su osvetljeni kao da su auto-put, vlada neka morska atmosfera i svi su na putu ka tom famoznom Bloku, koji je za vreme komunizma važio za elitno naselje koje je bilo pod ključem – ulazili su samo oni koji tu žive ili imaju propusnicu.

Danas je Blok dom restorana, kafića, butika i barova – i to kakvih barova!

Svaki je stilski različit, fenomenalno dekorisan i nekako zvučno izolovan tako da vam ne smeta muzika iz susednog bara.

Radio-bar je omiljen među lokalcima, kao i Kino (Pjeter Bogdani 37), koji ima i baštu i zatvoren deo sa barom iznad kog stoje citati iz raznih filmova.

Ovde imate veliku ponudu piva i vina na čašu.

Ipak, mahom se piju kokteli, koji koštaju oko 500 leka – Hugo, Daiquiri, Aperol, ili konjak koji je u Albaniji prvoklasan.

Park Grand Tirana – zelena oaza unutar grada

Dok ste u Tirani, neizbežna je poseta gradskom parku Grand Tirana, koji se nalazi na kraju Trga Majke Tereze i koji je zapravo prilično mali ali odlično uređen i tih.

Zapravo, savršen je da se povučete iz gradske vreve i predahnete u zelenilu kraj veštačkog jezera.

Za razliku od naše Ade, ovde su obale prilično divlje i sem jednog kafića, prostor ne nudi dodatni sadržaj, sem igrališta za decu, mini-amfiteatra i uređenih staza sa klupicama.

Opet, verujte da je i to dovoljno za jednu zen oazu u kojoj ćete biti samo vi i priroda.

Podeli:

Ovo je arhivirana verzija originalne stranice. Izvinjavamo se ukoliko, usled tehničkih ograničenja, stranica i njen sadržaj ne odgovaraju originalnoj verziji.

Komentari 49
Pogledaj komentare