Izvor: Luka Nikoliæ

Autor: {"id":559199,"id_news":1562789,"name":"","surname":"Luka Nikoli\u00e6"}

Komentari 26

Nalik najpopularnijem američkom zatvoru, popularnom Alkatrazu, početkom prošlog veka strah i trepet političkih neistomišljenika kralja Nikole bila je tvrđava Grmožur.

Prvobitno knez, a zatim i kralj, Nikola Petrović, iz dinastije Petrović-Njegoš, tokom svoje vladavine Crnom Gorom koristio je malo kameno ostvro Grmožur za kažnjavanje političkih neistomišljenika.

Grmožur je jedno od utvrđenja na Skadarskom jezeru i nalazi se u njegovom severozapadnom delu, blizu grada Bar i sela Virpazar.

Kralj Nikola je na Grmožur proterivao svoje političke protivnike i neistomišljenike, koji nisu mogli da pobegnu sa ostrva koje je okruženo vodom, te stotinama metara udaljeno od najbliže obale.

Po istom principu, samo mnogo opširnije i organizovanije, funkcionisala je kalifornijska kaznena ustanova Alkatraz, po kojem je Grmožur dobio ime, to jest nadimak.

Legenda kaže da su svi zatvorenici su bili neplivači, a ukoliko bi se desilo da neko pobegne - kazna zatvorenika bi bila prenesena na čuvara, koji bi morao da je odsluži u celosti.

Grmožur je nekada bio pod Turcima, i oslobođen je tek 1878. godine. Naziv Crnogorski Alkatraz nije imao od početka, već tek od vladavine kralja Nikole, a u njemu su prvobitno bili smešteni najstrože osuđivani zločinci.

Posle svađe kralja Nikole i njegovog zeta Petra Karađorđevića, početkom 20. veka, na Grmožur su bili proterivani politički neistomišljenici i pristalice Karađorđevića u CG, kao i, između ostalog, beogradski studenti osumnjičeni za pokušaj atentanta na Nikolu Petrovića.

Foto: B92/Luka Nikoliæ

O zatvoru na Grmožuru za 92 putovanja govorila je Sara Jovićević iz Turističke organizacije Bara, koja je negirala navode u mitu koji kaže da je postojao jedan zatvorenik koji je uspeo da pobegne iz Crnogorskog Alkatraza.

"To je legenda. Nema nikakvih zapisa o tome. Ljudi samo vole o tome da pričaju...", rekla je Sara.

U snažnom zemljotresu, koji je pogodio Crnu Goru i posebno oblast Skadarskog jezera 1905. godine, tvđava Grmožur značajno je oštećena i do danas nije obnavljana.

Grmožur je nekada bio nazivan "Ostrvom zmija", a u novijoj istoriji ornitolozi ga nazivaju "Ostrvom ptica". Na njemu, a i oko njega i širom Skadarskog jezera, nalaze se "horde" pelikana različitog starosnog doba.

EPA/ARMANDO BABANI

Pelikani koji su davno došli na Skadarsko jezero i na njemu se nastanili su Dalmatinski pelikani, poznati i kao kudravi pelikani - jedna od najrasprostranjenijih vrsta pelikana, koju odlikuje trapavost, širok raspon krila i blagorodnost.

"Ako dođete na jutarnju turu Skadarskim jezerom imaćete prilike da vidite sigurno barem 20-ak pelikana. Inače, ne vole ih ribolovci, jer se (pelikani) hrane ribom i znaju da im (ribolovcima) pokidaju mreže. Ali, ne diraju ih", rekla je Jovićević o najčešćem gostu Grmožura i Skadarskog jezera.

Pored gledanja pelikana, na šta se često odlučuju posetioci, na Skadarskom jezeru i oko njega možete videti brojne zanimljivosti. Oko njega se nalazi pet manastira, postoje tri zaštićene zone do kojih se ne može stići brodom, a tu je i istorijsko selo Godinje, kao i ribarsko selo Raduš, koje je izgrađeno od kamena donesenog na brodovima.

O ostalim lepotama Skadarskog jezera, kao i o gostoprimstvu sela Virpazar, čitajte u narednim danima...

Luka Nikolić

Podeli:

Ovo je arhivirana verzija originalne stranice. Izvinjavamo se ukoliko, usled tehničkih ograničenja, stranica i njen sadržaj ne odgovaraju originalnoj verziji.

Komentari 26
Pogledaj komentare