Ponos i jedan od simbola Nacionalnog parka Tara, ali i čitave Srbije svakako je retka i posebna vrsta četinara – Pančićeva omorika, pronađena 1875. godine u selu Zaovine, a ove godine, obeležen je i veliki jubilej – 150 godina od njenog otkrića.
Ova omorika je autohtona vrsta za srednji tok reke Drine. U Srbiji je imamo na području Nacionalnog parka Tara i kod Prijepolja, na jednom lokalitetu u kanjonu reke Mileševke. Veliki broj nalazišta postoji i u istočnoj Bosni.
Specifičnost Pančićeve omorike je višestruka. To je jedan od razloga zbog kojih je Tara proglašena nacionalnim parkom — osim zbog očuvanih šuma jele, smrče i bukve, upravo i zbog ove jedinstvene vrste.
"Omorika je vrsta koja potiče iz tercijara, dakle iz veoma daleke prošlosti, i preživela je poslednje ledeno doba. Stara je više od deset miliona godina. Njena osobenost je što je opstala u nepristupačnim, tzv. refugijalnim staništima, najčešće severnih ekspozicija i strmih terena. Najveći rezervat Pančićeve omorike nalazi se u kanjonu Drine, u rezervatu 'Zvezda', koji zauzima oko 2.000 hektara. Na prostoru Nacionalnog parka evidentirano je između 14 i 16 lokaliteta na kojima se nalazi ova vrsta, a svi su u prvom stepenu zaštite. To znači da na tim područjima nisu dozvoljene nikakve intervencije osim istraživanja i određenih uzgojnih mera", kaže za RINU Milica Tomić izvršna direktorica za planiranje, zaštitu i razvoj u Nacionalnom parku Tara.
Poslednjih decenija Pančićeva omorika je u opasnosti i potrebna joj je pomoć. Zbog toga je u rezervatu u NP Tara, u Crvenom potoku, koji je tresetište i gde se nekada nalazila u znatno većem broju, pokrenuta akcija obnove.
"Trenutno u prirodi postoje samo tri primerka, a mi smo prikupili seme iz autohtonih populacija, podigli sadnice u našem rasadniku i zasadili ih na tom lokalitetu. Omorika uglavnom raste na krečnjačkoj podlozi, mada imamo i jedan izuzetak — lokalitet Zmajevački potok, gde se nalazi na serpentinskoj osnovi", ističe Tomić.
Ranko Milovanović
Dodaje da Pančićeva omorika jeste ugrožena. Još od pedesetih godina prošlog veka, kada su proglašeni prvi rezervati, mnogo pre formiranja samog Nacionalnog parka 1981. godine, bila je predmet istraživanja. S jedne strane, ona je plastična vrsta i može dobro da se prilagodi gradskim uslovima, ali s druge strane ima problem sa prirodnim obnavljanjem. Zahteva puno svetlosti i ne podnosi veliku konkurenciju drugih vrsta, pa je često potisnuta. Zbog toga je njen opstanak izazov i za nauku i upravljače u NP Tara, te se sve više projekata i aktivnosti sprovodi kako bi se očuvala.
"Trenutno se sprovode mere njenog praćenja, a to su satelitsko snimanje, korišćenje dronova, obilazak staništa i prikupljanje podataka o njenom stanju. U novije vreme počeli smo i sa konkretnim merama podmlađivanja, postavljanjem oglednih polja i uklanjanjem niskog rastinja koje sprečava klijanje semena, jer je za obnavljanje neophodno prisustvo svetlosti. Požari koji su prethodnih godina zahvatili područje Republike Srpske, posebno planinu Stolac gde se nalazi najveće stanište Pančićeve omorike, zaista su je ugrozili. Ipak, i u prošlosti su postojali požari, ali se omorika ponovo pojavljivala jer je ona i pionirska vrsta, što znači da često prva naseljava opožarena područja", naglašava Milica Tomić.
Izvor: RINA
Kako je otkrivena Pančićeva omorika?
Priča o otkriću Pančićeve omorike na Tari je jako zanimljiva i rado se prepričava i nakon 150 godina. Naime, lokalno stanovništvo je odavno znalo za ovu vrstu i zvalo je jednostavno "omorika". Međutim, nauka je nije poznavala.
Josif Pančić je još oko 1855. godine zatražio od šumara da mu pošalju grančice četinara sa područja Tare. Kada ih je dobio, uočio je da to nije ni smrča ni jela i isprva je svrstao ovu biljku u rod borova. Kasnije je češki botaničar Purkinje utvrdio da pripada rodu smrča, pa se zato i danas koristi naziv Picea omorika (Pančić) Purkinje.
Pančić je tragao više od 20 godina, bio je svestan da se ova vrsta nalazi negde u zapadnoj Srbiji, ali su tada komunikacije bile veoma otežane. Kada je napokon stigao u Zaovine, primetio je vitko, vretenasto stablo sa sitnim ljubičastim šišarkama i shvatio da se radi o novoj, do tada nepoznatoj vrsti.
Prema podacima popularne stranice za poređenje letova Skyscanner, nemački grad Keln trenutno je najisplativiji izbor, s obzirom na to da su cene letova gotovo prepolovljene u odnosu na prošlu godinu.
Iako je počeo novembar, a Miholjsko leto je prošlo lepo sunčamno vreme i visoke temperature za ovo doba godine na Crnogorskom primorjku, napunili su jednu plažu kod Budve.
Agonija srpskih turista koji su više od 10 časova čekali na mađarskom delu graničnog prelaza Horgoš, nažalost, moglo bi da postane "novo normalno" kada se radi o ulasku u zemlje EU, nakon uvođenja EES sistema.
Novi EES sistem doveo je do potpunog kolapsa na graničnom prelazu sa Mađarskom u trenutku kada je veliki broj putnika iz Srbije krenuo na putovanje za Dan Primirja.
Iako je počeo novembar, a Miholjsko leto je prošlo lepo sunčamno vreme i visoke temperature za ovo doba godine na Crnogorskom primorjku, napunili su jednu plažu kod Budve.
Putnici širom Evrope uskoro će uživati u većoj jasnoći i transparentnosti kada je reč o pravilima za ručni prtljag, zahvaljujući inicijativi udruženja Airlines for Europe (A4E)
Iako je počeo novembar, a Miholjsko leto je prošlo lepo sunčamno vreme i visoke temperature za ovo doba godine na Crnogorskom primorjku, napunili su jednu plažu kod Budve.
Agonija srpskih turista koji su više od 10 časova čekali na mađarskom delu graničnog prelaza Horgoš, nažalost, moglo bi da postane "novo normalno" kada se radi o ulasku u zemlje EU, nakon uvođenja EES sistema.
Novi EES sistem doveo je do potpunog kolapsa na graničnom prelazu sa Mađarskom u trenutku kada je veliki broj putnika iz Srbije krenuo na putovanje za Dan Primirja.
Prema podacima popularne stranice za poređenje letova Skyscanner, nemački grad Keln trenutno je najisplativiji izbor, s obzirom na to da su cene letova gotovo prepolovljene u odnosu na prošlu godinu.
Iako je počeo novembar, a Miholjsko leto je prošlo lepo sunčamno vreme i visoke temperature za ovo doba godine na Crnogorskom primorjku, napunili su jednu plažu kod Budve.
Agonija srpskih turista koji su više od 10 časova čekali na mađarskom delu graničnog prelaza Horgoš, nažalost, moglo bi da postane "novo normalno" kada se radi o ulasku u zemlje EU, nakon uvođenja EES sistema.
Serena Vilijams nas je ponovo počastila elegantnim i zavodljivim izdanjem, te pokazala da se odlično oseća u odeći koja nije sportska, u kojoj smo navikli da je viđamo.
Novoimenovani vitez britanske krune, bivši fudbaler Dejvid Bekam, proslavio je vitešku titulu u krugu porodice i prijatelja u lokalnom pabu "The Bull" u mestu Čarlberi u Oksfordširu.
Džeremi Rener poriče optužbe koje je protiv njega iznela bivša poslovna partnerka Ji Zou, nakon što je glumca optužila da joj je slao "intimne" fotografije i pretio da će pozvati imigracionu službu (ICE).
Holivudska glumica Anđelina Džoli opisala je zastrašujuće trenutke sa svog nedavnog putovanja u Mikolajevsku i Hersonsku oblast, gde je bila prinuđena da potraži zaklon dok je ruski dron leteo iznad nje.
Pedijatri upozoravaju da simptomi poput malaksalosti, temperature i gubitka apetita, često pripisivani virusima, mogu zapravo biti znak prisustva bakterije Pseudomonas aeruginosa.
Poremećaji štitne žlezde pogađaju milione ljudi širom sveta, ali se često zaboravlja koliko svakodnevne navike u ishrani mogu da utiču na funkcionisanje ove osetljive žlezde.
