B92.net u Konyi: Grad mistike, plesa, derviša i leptirova FOTO

Kažu da je ovo jedno od najtradicionalnijih mesta. O bogatoj istoriji i derviškoj kulturi ovde svedoče brojni muzeji.

Muzeji podsećaju na Mevlanu

Foto: Privatna arhiva

U Konyi je mnogo toga posvećeno jednom čoveku.

U ovoj mirnoj turskoj provinciji nalazi se turbe (grobnica) poznatog sufijskog učenjaka i pesnika Mevlane Dželaludina Rumija, čiji duboki uticaj na islamsku poeziju i misticizam i dalje odjekuje.I danas je inspiracija mnogim autorima, umetnicima, tvorcima popularnih turskih serija…
Iako je Rumi rođen u Balkhu, današnjem Avganistanu, svoj je duhovni dom pronašao u Konyi, gdje je proveo svoje poslednje godine pre nego što je preminuo 17. decembra 1273. godine. Nakon Rumijevog odlaska, njegov sin, sultan Veled, uspostavio je mevlevijski red, istaknutu granu sufizma, učvršćujući Rumijevo trajno nasleđe.

Muzej Mevlana, posvećen upravo Rumiju, bio je naša prva stanica na proputovanju kroz ovaj grad. Na ovoj najpoznatijoj zgradi u Konyi dominiraju zelene pločice, a sama arhitektura je veoma zanimljiva. Svetilište je sagrađeno 1274. Reč o derviškoj kući, koja je povezana sa zgradom Rumijevog mauzoleja. Danas se ovde nalaze i brojni rukopisi Mevlaninih dela i različiti artefakti vezani za misticizam mevlevijskog reda.

Festival mistične muzike

Svake godine tokom prve polovine decembra održava se Seb-i Arus, godišnja ceremonija povodom godišnjice smrti Mevlane Dželaludina Rumija, a derviši koji se vrte izvode performans (kontrolisano okretanje nalik transu).

Svake godine ljudi iz celog sveta hrle u ovaj istorijski grad kako bi učestvovali u sedmičnoj seriji komemoracija u čast Rumijeve smrti.
Prepoznajući duboki kulturni značaj rituala vrtećih derviša, Unesco ga je proglasio remek-delom u "usmenom i nematerijalnom nasleđu čovečanstva" 2005. godine.
To smo mogli da vidimo i tokom našeg boravka u Kony. U toku je bio 20. Festival mistične muzike.
Centralni trg u Konji bio je svedok performansa derviša, čak njih 250, ali i brojnih umetnika i muzičara. Njihove melodije odjekivale su raspoloženjem publike, tkajući zajedno bogatu tapiseriju turske tasavvufske muzike i folklora.

Panorama Konya muzej, jedan je od najvećih panoramskih muzeja u Turskoj. Ovde se na jednom mestu može videti kako je izgledao život u 13. veku. Uz panormski prikaz života tu su i umetničke slike na platnu koje prikazuju život Rumija.

Sille – mesto preplitanja islama i hrišćanstva

Foto: Privatna arhiva

Sille, oko 15 kilometara od centra grada Konije, ima poseban značaj za anadolsku civilizaciju, a takođe je i značajna tačka ranohrišćanskog perioda. To je jedinstveno mesto sa izrazitim načinom života, koji karakterišu zanimljiva arhitektura, običaji i tradicija, vinogradi i bašte. Ima veličanstvene građevine, uključujući manastire, crkve, džamije, vile, kamene kapele sa freskama i prirodne lepote čije naselje datira još iz neolita. Istočnorimska crkva Aja Elena je jedna od najpoznatijih gradskih arhitektonskih građevina.

Legenda kaže da je 327. godine nove ere, Helena, majka istočnorimskog cara Konstantina, svratila u Konyu na putu za Jerusalim na hodočašće. Videla je oronule hramove iz prvih hrišćanskih doba i odlučila da sagradi novi. Crkva Aja Elena prkosi vekovima i očuvana je do danas.

Neolitsko nalazište

Foto: Privatna arhiva

Čatalhojuk je jedno od najranijih naselja neolitske ere. Tu mnogi dolaze da vide jedinstvene primere najranije arhitekture, pejzažnog slikarstva i sakralnih objekata kulta majke-boginje. To je mesto gde se, kako smo mogli da čujemo od kustosa, dogodilo prvo poznato naselje, prva urbanizacija i prvo pripitomljavanje životinja na svetu. Upisano je na Uneskovu listu svetske baštine 2012. godine.

Lokalitet ima izuzetnu umetnost i zanate, a najraniji nalazi datiraju iz 7400. godine pre nove ere, i bio je suštinski ključ za otkrivanje misterija početaka poljoprivrede, ali i čitave civilizacije.

Leptiri najlepših šara

Foto: Privatna arhiva

Onu čuvena “misterija” da leptiri žive jedan dan “pala je u vodu” baš u Konyi. Ovde saznajemo da mnogi u ogromnom terarijumu lete i više od godinu dana. U tropskoj bašti ima ih na hiljade. Za njih je među 20 hiljada biljaka, napravljeno prirodno stanište. Može se videti petnaestak najlepših vrsta.

Konya je bila Ikonion

Provobitno ime Ikonion grad je dobio u 4. veku pre naše ere. Staro latinsko ime za grad je Iconium, koji je, prema Novom zavetu, posetio Sveti Pavle. Prema predanju, grčki filozof Platon je sahranjen baš u Ikonionu. Od 1097. do 1243. grad je bio prestonica Turaka Seldžuka i njihovog Rumskog sultanata. Svoj vrhunac Кonya je dostigla između 1205. I 1239. kada je ovaj sultan zauzeo celu Anadoliju, Jermeniju, deo Bliskog istoka i Кrim.

Zbog svega ovog u Konyu svake godine stiže na hiljade turista. Uz velike centre i primorska mesta ovaj grad je jedna od najpoželjnijih turističkih destinacija u Turskoj.