Objavljena knjiga Andrićevih tekstova nepoznatih široj javnosti

Izdvojeni eseji i kritike u toj knjizi ukazuju na jednog manje poznatog Andrića koji je, ispitujući pojedine autore književnih pojava, pažljivo istraživao i književnu i biografsku građu i skrupulozno joj pristupao, ističu iz "Prosvete".

Pored poznatijih radova o Petrarki i Lauri, Hajneu, Mickijeviču, Strindbergu, Vitmenu, Gorkom, umetničke proze o Bajronu, publicističkih tekstova o fašizmu u Italiji i piscima koji su u to vreme delovali, u knjizi se pojavljuje gotovo nepoznat kraći tekst o Tomasu Manu "Jugoslovenske njive” (1925), zatim nepoznat tekst iz 1951. godine, "Dvestota godišnjica Velike enciklopedije" - o delovanju francuskih enciklopedista Voltera, Didroa, Rusoa i drugih, kao i nepoznat rad o Viktoru Igou.

Generalni direktor IP "Prosveta" Dragan Milenković kaže da kada je u februaru 2014. godine počeo da radi na tom mestu, obratio se Zadužbini Ive Andrića sa molbom da predloži izbor Andrićevih manje poznatih tekstova pa je "Prosveta" u jesen 2014. na Beogradskom sajmu knjiga izložila novo izdanje "O srpskim piscima“ Ive Andrića, čime je na najbolji način obeleženo 70 godina od osnivanja tog preduzeća.

Ove godine, poziv da objave još jedan izbor široj javnosti manje poznatih rukopisa srpskog nobelovca u "Prosvetu" je stigao iz Andrićeve zadužbine, koja je želela da se posle knjige “O srpskim piscima” pojavi i izbor Andrićevih eseja.

Tekstovi uvršteni u ovu knjigu retko su objavljivani, kaže Milenković.

"Pojedini eseji toliko su sveži, kao da ih je (tada) mladi Andrić napisao protekle noći i odneo u uredništvo časopisa u kome su prvi put objavljeni. Da su samo tekstovi 'Legenda o Lauri i Petrarki' i 'Bajron u Sintri' među koricama ove knjige, ona bi bila praznik za čitaoce u Srbiji. Ali, tu su i redovi o Tomasu Manu, Maksimu Gorkom, a za pisca ovog pogovora i možda najprijatnije iznenađenje, tekst o Andrićevom susretu sa Lazom Lazarevićem u spomen-kući čuvenog kineskog pisca Lu Sina u Pekingu", napisao je Milenković.

On je u pogovoru knjige istakao da je to izdanje, objavljeno na 125. godišnjicu Andrićevog rođenja, "velika čast i neverovatno topla i snažna podrška njihovoj izdavačkoj kući".

Kvalitetu knjige sigurno doprinosi iscrpan i znalački predgovor jednog od najboljih poznavalaca Ive Andrića, počivšeg profesora Radovana Vučkovića.

Prvi put se, sakupljeni među koricama jedne knjige, pojavljuju piščevi eseji, fragmenti iz meditativne, dnevničke proze i rukopisne zaostavštine, u kojima Andrić promišlja teme, ideje i probleme vezane za strane autore i različite kulture.

"Organizovana na ovaj način, knjiga 'O stranim piscima', iako donosi publikovane tekstove, predstavlja, u svojoj celovitosti, novinu u recepciji Andrićeve esejističke proze", ističe Milenković.

On dodaje da je pred čitaocima nov, svež i podsticajan rukopis kroz koji se vidi kako se Andrićev književni i čitalački ukus razvijao kroz vreme.

"S poslednjom stranicom ove knjige, čitalac će sigurno moći da kaže da bolje razume Andrićev pogled na književnost, istoriju, na pitanje književnih uzora i uticaja", dodao je generalni direktor IP "Prosveta".