Koliko dugo morate čuvati račune?

Gubitak radnih mesta, neisplaćene zarade, pad standarda je samo deo onoga što mnoge dovodi u situaciju da svakog meseca preskoče da plate makar jedan račun kako bi preživeli.

Ipak možda bitnije pitanje od samog plaćanja računa je čuvanje plaćenih računa. Jer samo sa plaćenim uplatnicama možemo dokazati da ne dugujemo određeno potraživanje. Naime iako zakonom postoje propisani rokovi za stara potraživanja, nije retkost da dobijemo opomene za plaćanje onoga što smo već platili. Potraživanja po osnovu komunalija (struja, voda, grejanje, plin, čistoća) prema domaćinstvima zastarevaju posle godinu dana. Isto tako zastarevaju i potraživanja po osnovu radio i TV stanica, po osnovu upotrebe radio i TV prijemnika, potraživanja pošte, telegrafa i telefona za upotrebu telefona i poštanskih pregradaka, i druga njihova potraživanja koja se naplaćuju u tromesečnim i kraćim rokovima, kao i potraživanja pretplate na povremene publikacije, računajući od isteka vremena za koje je publikacija naručena.

Nasuprot tome, potraživanja prema državi po osnovu poreza imaju opšti rok zastarelosti od deset godina. Ovom logikom trebalo bi da važi sledeće – račune za komunalije i ostale usluge koje zastarevaju posle godinu dana treba čuvati još godinu dana od dana plaćanja, odnosno uplatnice o plaćenim porezima deset godina. Međutim preporuka je da se plaćeni računi čuvaju duže, odnosno čak i trajno kako bi bili u mogućnosti da dokažemo da ipak ne dugujemo neko sporno potraživanje.

Naime, iako izvršenjem uplate mislimo da smo izmirili potraživanje prema nekoj od kompanija koja nam isporučuje usluge, odnosno prema državi, nije retkost da se uplata izgubi, odnosno ostane negde da visi neproknjižena. Ovo se najčešće dešava kada sami popunjavamo uplatnice, upisujemo račun poverioca i poziv na broj i eto „greške“ koja nam se kasnije može ponovo ispostaviti na naplatu. Ovo je najčešći scenario kod plaćanja telefona (poziv na broj se menja svakog meseca), ali i kod plaćanja poreskih obaveza, kao i kada neka od kompanija promeni poslovni račun.

Upravo ovakve situacije mogu da dovedu do toga da nam se posle određenog vremena opet ispostavi račun koji smo već platili, a što ne možemo dokazati ukoliko nemamo sačuvan plaćeni račun. Iako je poslednjih godina aktivno rađeno na tome da se svi korisnici usluga blagovremeno obaveštavaju o stanju duga, opominju, odnosno utužuju kako ne bi nastupila zastara, plaćene račune čuvajte najmanje 5 godina od isteka kalendarske godine, odnosno uplatnice o plaćenim porezima čuvajte trajno.

Jer ono što većina nas ne zna je da i u slučajevima kada je nastupila zastarelost, sa pravnog aspekta može doći do prekida zastarelosti, a u takvim situacijama samo potvrde o plaćenim računima mogu da dokažu nepostojanje dugovanja.